Son Dakika: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak Başbakanı Sudani’yi kabul etti
SON DAKİKA HABERİ: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Vahdettin Köşkü’nde görüşüyor.
Görüşmede ikili münasebetler ve bölgesel hususlar ele alınacak.
İSTANBUL’DA KRİTİK KABUL!
Kalkınma Yolu Projesi, 1200 kilometrelik demir yolu ve otoyol ile Türkiye’yi Basra Körfezi’ndeki Faw Limanı’na bağlayacak. Yeni İpek Yolu olarak tanımlanan proje, Avrupa’dan Körfez ülkelerine kadar geniş bir bölgeyi etkileyecek ve ortak yarar üretecek.
Temelleri 2005 yılında atılan Basra Körfezi’nden başlayarak Divaniye, Necef, Kerbela, Bağdat ve Musul üzere Irak’ın kıymetli kentlerini aşarak Türkiye’ye, hasebiyle Avrupa’ya ulaşacak Kalkınma Yolu Projesi’nde somut adımlar atılmaya başlanıyor.
Geçtiğimiz günlerde Irak Başbakanı Şiya es-Sudani’nin Türkiye ziyareti, Kalkınma Yolu Projesi’nde iki ülke arasında anlayış birliği olduğunu ortaya koydu. O denli ki, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, projeyi yeni İpek Yolu olarak tanımladı ve ehemmiyetini vurgulamıştı:
“Basra’dan Türkiye sonuna uzanan kara ve demir yolu ulaştırma koridoru inşasına yönelik ‘Kalkınma Yolu Projesi’nin hayata geçirilmesi için birlikte çalışma kararlılığımızı vurguladık. Bu vesileyle de bu çalışmayı yürütecek olan bakan arkadaşlarımızı görevlendiriyoruz. Kabul ettiğimiz Ankara Bildirisi ile bu amaç doğrultusunda ortak çalışma irademizi gösteren kritik bir adım attık. Kalkınma Yolu yalnızca Türkiye ile Irak için değil, tüm bölge için stratejik kıymete haiz, yüksek bir projedir. Bu yolun inşasıyla ortaya çıkacak katma bedelden, Avrupa’dan Körfez’e kadar geniş bir coğrafyada milyonlarca insan faydalanacaktır. Bölgesel işbirliğini güçlendirecek, ticaretimizi geliştirecek, beşeri münasebetlerimizi tahkim edecek bu projeyle, öbür kardeş ülkelerin de yakından ilgilendiğini biliyoruz. İnşallah onların da iştirakiyle ‘Kalkınma Yolu Projesi’ni bölgemizin yeni İpek Yolu haline dönüştüreceğimize inanıyorum.”
Esasen tarihi İpek Yolu’nun canlandırılması için stratejik ehemmiyet taşıyan ve Türkiye’den başlayarak Kafkaslar’a, oradan da Hazar Denizi’ni aşarak Türkmenistan ve Kazakistan’ı takiben Orta Asya ve Çin’e ulaşan Orta Koridor’un kıymeti her geçen gün artıyor.
Rusya’nın içinde bulunduğu “Kuzey Koridoru” ile İran’ın içinde yer aldığı “Güney Koridoru”na alternatif oluşturan Orta Koridor, Çin ile Avrupa’nın bütünleşmesi ismine kıymetli bir yere sahip bulunuyor. Pekin’den Londra’ya uzanan bu çizgi, yıllık 600 milyar doları aşkın ticaret trafiğinin kalbinde yer alıyor.
Çin’i ve bölge ülkelerini Orta Doğu ve Avrupa’ya bağlayan Kuzey ve Güney koridorları da “jeopolitik pozisyonları açısından sorun yaşanabilme ihtimali yüksek” sınırlar kategorisinde yer alıyor. Özellikle Suriye ve Irak dahil Orta Doğu’daki istikrarsızlıklar Güney Koridoru’ndaki riski artırırken Kuzey Koridoru da Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan olumsuz etkilendi. Bu durum Orta Koridor’un stratejik ehemmiyetini artırdı.
Orta Koridor’un geçtiği Türkiye’nin Asya-Avrupa bağlamında stratejik geçiş güzergahlarının tamamını denetim ediyor olması da ülkeyi projede kilit pozisyonuna getirdi.
İşte, Kalkınma Yolu Projesi’nin de Orta Koridorun artan bedeline katkı yapacağı bedellendiriliyor. Pekala, Kalkınma Yolu Projesi nedir? Türkiye ve bölge için ne mana söz ediyor?
Hikayenin başlangıcı: Büyük Faw Limanı
Basra lokal yönetimi, 2005 yılında, Basra Körfezi’ne açılan Faw Yarımadası’nda yaklaşık 5 milyar dolarlık bütçe ile bölgenin en büyük limanının inşa edilmesini hükümete teklif eder. Öykü de böylelikle başlamış olur.
Esasen proje, Irak’ın kendi gereksinimleri için epey büyük. Projenin manalı hale gelmesi iki kaideye bağlıdır. Bunlardan birincisi, kurulacak limandan 3. Ülkelere mal taşınması hedeflenmelidir. İkincisi ise, projeye takviye verecek ve projenin pahasını artıracak bölge ülkeleriyle işbirliğine gitmektir.
Irak, bu amaçla Faw Limanı çalışmalarına başladı. Bu limanın, birinci gemiyi Eylül 2024’te ağırlaması ve 2025’te ise büsbütün açılması bekleniyor. Bu durum ise limandan komşulara stratejik bir yol inşa etme telaşını ikiye katladı. Zira bu türlü bir yol olmazsa liman açıldıktan sonra işe yaramaz hâle gelebilir.
