Bakan Yumaklı açıkladı: “Avrupa’da birinci dünyada onuncuyuz”

Kanal 7 ekranlarında her pazar yayınlana Başşehir Kulisi programının bu haftaki konuğu, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı önemli açıklamalarda bulundu.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın  açıklamalarından satır başları;

186 ülkeye ihraç ediyoruz. Dünyada bütün muhtaçlıklarını karşılayan bir ülke olamaz.

TÜRKİYE HAYVANCILIKTA AVRUPA’DA BİRİNCİ SIRADA

Türkiye, 2024 yılında AB ülkelerine kıyasla hem küçükbaş hem de büyükbaş hayvan varlığında önder pozisyona geldi.

Büyükbaş hayvancılıkta AB ülkeleri ortasında birinci sırayı 16 milyon 429 bin adetle Fransa alırken, onu 10 milyon 461 binle Almanya, 6 milyon 308 binle İrlanda, 6 milyon 190 binle Polonya, 6 milyon 174 binle İspanya, 5 milyon 765 binle İtalya ve 3 milyon 562 binle Hollanda izledi.

TÜRKİYE’NİN TARIM VE HAYVANCILIKTAKİ YERİ NE DURUMDA?

Mehmet Bey öncelikle bizlere ömürlerini adayan, rehberlik eden, ailesi için her şeyi yapan bütün babaların Babalar Günü’nü kutlayalım. Bir gün değildir elbette lakin babaların hakkı ödenmez birebir anneler üzere. Herhalde bu günün dünyasında en sıkıntı iş Gazze’de baba olmak. Binlerce evladını toprağa vermiş birçok babalar var. Allah onlara da sabırlar versin. İnşallah en kısa vakitte bu zulümden ve bu katliamdan kurtulurlar. Olağan tarım konusuna gelecek olursak aslında besin arz güvenliğini konuşuyoruz bugün için. Bu başlık altına yerleştiriyoruz her şeyi. Zira besininiz yoksa sizin istiklalinizin de istikbalinizin de sorun yaşaması mukadder. Zira bugün içinde yeniden hali hazırdaki konjonktürün en değerli başlıklarından bir tanesi besin güvenliği ne olacak konusu. Zira bu cins krizlerde ülkeler ortasındaki savaşlarda, gerginliklerde kesinlikle birinci etkilenen konu besin konusu oluyor. Zira besin konusu ülkelerin ortasındaki kolay bir ticaret konusu değil. Yani o ülkelerin gereksinimini karşılayıp karşılamama konusu. Hamdolsun bizim ülkemiz doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine gerçekten çok değerli bir üretim, tarım üretimi yapılan, çok farklı çeşitlerde eserler üretilebilen, eşsiz bir ülke.

“BİZİM ÜLKEMİZİN ÜRETİCİSİ NİTEKİM FEDAKAR”

Doğanın üstü durumlarda da kendi kapasitesine sahip bir ülke.

Elbette. Bunun birinci testi ve en büyük testi pandemide oldu. Dünyadaki bütün öbür ülkelerdeki çiftçiler konutlarına kapanırken bizim üreticilerimiz üretmeye devam ettiler. Bu son derece kıymetli bir sınama. Her şeyden evvel şunu söylemem lazım. Bizim ülkemizin üreticisi sahiden fedakar. Sahiden. Elindeki bütün kaynakları üretim için sonuna kadar kullanma yolunda çok da açık bu hususlara. Bilhassa son devirde Bizim artık teknolojiyi daha fazla kullanma gereksinimimiz, iklim değişikliğinin tesirleri bunları da konuşuyoruz. Yani 360 derecede baktığımızda sahiden matruşka üzere bir mevzuyu açıyorsunuz, öbür husus çıkabiliyor. Ben sizin sorunuza istinaden biraz sayılarla Türkiye tarımı nerede? Onlardan bahsedelim. 206 çeşit eserimiz var, 206 çeşit. Ancak bunun altında, bunun da binlerce alt kırılımı var. Domates bu 206 çeşitten bir tanesi domates.

Bir de domatesin kendi içerisinde çeşitleri var.

“TARIMSAL ÜRETİMDE DÜNYADA BİRİNCİ 10 ÜLKE ARASINDAYIZ”

Domatesin kendi içerisinde çeşitleri var. Bu da 2000’in üzerinde bir çeşitten bahsediyoruz. 137 milyon ton idi bizim 2024 yılı üretimimiz. 137.4 milyon tondu. Yani bu son derece değerli. Münasebetiyle biz hani şöyle bir kıyaslama yapacak olursak. Avrupa’da birinci sıradayız. Dünyada birinci 10 ülke ortasındayız. Ziraî üretimde. Ziraî hasıla açısından söylüyorum. Oluşturmuş olduğunuz ziraî iktisattan bahsediyorum.

Avrupa’da birinciyiz dediniz.

Evet dünyada da birinci 10 ülke ortasındayız. Natürel yalnızca bu taraftan bakmıyoruz tıpkı vakitte işte bitkisel üretim.

Tarımsal üretim için tekrar bu ziraî hastalığın içerisine dahil kendi gereksinimimizin dışında da ihracat yapıyoruz. Yani 2024 yılı sonunda 32.6 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleşmiş oldu. 186 ülkeye ihracat yapıyoruz. 2218 çeşit eser ihraç ediyoruz. Kendi gereksinimimizi karşılıyoruz. Ben bunu daima vurguluyorum. Dünyada bütün muhtaçlıklarını kendisi üreten bir ülke olamaz yani. Lakin sizin kritik eşikte misiniz, onun üzerinde misiniz o değerli. Hasebiyle bizim kendi gereksinimlerimizi karşılama ve stratejik eserlerin yeterliliği konusunda hiçbir sorunumuz yok. Yani bunu söyleyebilirim. Hatta şöyle akıllarda kalsın diye söylüyorum. Bugün itibariyle bizim hudutlarımız kapansa, bizim kendi kendine yeterliğimiz konusunda hiçbir sorunumuz yok. Bu değerli artık. Bir savaş tabanımızda tekrar devam ediyor. İsrail-İran ortasında. İnsanların algılarında ön plana çıkıyor. 

Sizin kendi bakanlığınız açısından nasıl geçti burada hem kurbanlıklar hem fiyatları bakımından hem gereğince bulunabildi mi yani bir kurbanlık kahrı oldu mu vesaire biraz buradan ilerleyelim.

Ben size sorayım. Hiç kurbanlıkla ilgili bir sorun yaşamadınız, duymadınız. Zira şunu söylemem lazım. Bunu Kurban Bayramı öncesinde de söyledik. Biz bu yıl, geçtiğimiz yıl kesilen kurbanların %50 daha fazlası kurban arzını sağladık. Yani bütün üreticilerimiz buna odaklandı. Hiçbir sorun yaşamadık.

Geçen sene 100 tane kurbanlık varsa bu.

Sene %50 kurban arz edildi. Biz şöyle dedik şayet bu yıl kesilemeyen elde kalan kurban olursa da et süs kurumu olarak biz alacağız ve bunun da fiyatını piyasa fiyatına yakın bir fiyat yani ne çok üst ne çok aşağı hani istikrarlı bir fiyatı açıkladık. Hala bile şayet bu biçimde olanlar varsa alacağız lakin satılamayan kurbanlıkları. Ne üretici açısından ne de tüketici açısından yani dini ve civesini rahat bir formda yerine getirmeye çalışanlar açısından hem bulunurluluk hem de fiyat bağlamında hiçbir sorun yaşanmadı. Yani geçtiğimiz yılın kurban fiyatlarından yüzde 25 daha fazla ortalamadan bahsediyorum hani lokasyon lokasyon değişebilir tahminen fakat Ortalamada yüzde yirmi beş daha fazlası oldu. Sayı vereceğim zira Kurban Bayramı sonrasında bunların TÜRKBET diye bir sistemimiz var. Türkiye’deki bütün hayvanların kayıtlı olduğu yerdir. Türkiye’de biz şu anda onun için söylüyoruz kaç tane hayvanımız varı sistemimize bakıyoruz. O kulak küpelerinin kaydı olduğu, İşte kaç hayvanımız var, büyük baş mı, küçük baş mı, kaç yaşında vs. Bunlar kesildiği vakit sistemden düşülür. Sayı vereceğim artık. 830 bin büyük baş hayvan kesildi bu yıl. 830.000 2,5 milyonda küçükbaş hayvan kesildi. Toplam 3.330.000 hayvan kesilmiş oldu. bir kıyaslama yapacak olursak geçtiğimiz yıl ile büyük başta çabucak hemen tıpkı. Küçük başta da yaklaşık 200 bine yakın. 200 binin üzerinde hatta fazla kesilmiş oldu hayvan.

Dolayısıyla orada bir şey duydum da ben hani yıldan yıla azalıyor kurbanlık kesiti diye o denli değilsin.

Değil. Yani bizim vatandaşımız yeniden şunu söyleyeyim kurban kesen sayısı artmıştır da içeriden değil hani biliyorsunuz bağışlarla vesairelerle gidiyor. Bir de büyük kentlerde artık hani sokakta caddede evvelden onlar da kalmadı. Hasebiyle hani onlardan kaynaklı bir şey olabilir lakin geneli itibariyle kesim sayılarında rastgele bir düşüş yok. Yani büyük başta çabucak hemen birebir. Küçük başta da artı iki yüz binin.

Üzerinde bir daha fazla kurban bölümü kelam konusu oldu. Pekala artık bu et fiyatları çok yani bizim haberciler olarak da gündemimizde olan bir konu. Vatandaşı da zira direkt alakadar eden bir bahis.

Affedersiniz 32.6 milyar dolar ihracat yaptık dediniz.

Evet besin ve besin eserleri işlenmiş ya da işlenmemiş.

İthalat ne durumda pekala?

Burada da net net ihracatçı durumdayız.

İhracatımız ithalattan daha fazla.

Şimdi yanılmayayım sayıda ancak 4-5 milyar dolar civarında fazla var. Burada da doğal şunu görmek lazım. Her eseri de kendi gereksiniminiz için üretmiyorsunuz. Almış olduğunuz eseri katma pahalı bir halde.

BEYAZI ET ÜRETİMİNDE DÜNYADA 9. AVRUPA’DA 1.YİZ

Şimdi süt üretiminde biz dünyada 10.yüz. Süt üretiminde Türkiye dünyada 10. Kırmızı et üretiminde dünyada büyük başta 9. Küçük başta 5.yiz. Beyaz et üretiminde dünyada 9. Avrupa’da 1.yiz. Yumurta üretiminde dünyada 10. Avrupa’da birinciyiz. Yani daima aslında birinci onda.

Şunu söylemek istiyorum bakın. Nedense bir bölümün hala kendi ülkesine kendi ülkesinin hangi başlıkta olursa olsun. Üretim gücüne, kabiliyetine yani güçlü kaslarına bir inançsızlığı var. Bunu biz nerede gördük? Kaan’da gördük. O denli değil mi? Kalorifer peteği dediler.

Yani ben artık şunu söylemiyorum. Bir yanlışlık olur, bir yanılgı olur, bir eksiklik olur. Bunu konuşalım. Lakin tümden reddiyeci. Yani kendinizi dünya ile kıyasladığınızda bu aşağılık kompleksini ben bir türlü anlamıyorum. Kendi üreticimize biz niçin güvenmiyoruz? Yani neden mesela bu başlıklarda biz dünya sıralamasında birinci onun içerisinde çok kritik eserler için varız dediğimizde, hayır canım bu türlü bir şey yok. Neden diyoruz bunu? Yani anlaşılır üzere değil. Bunun şöyle bir sonucu da var. Siz kendi üreticinize hürmet duymadığınız vakit o insanların bir manada hamasetini kırıyorsunuz. Bunu yapmayın diyorum ben burada.

Konuşmamın başında söylemiştim. Zira iklim değişikliği artık bizim karşımıza kuraklık riskinde çok ağır. Bizim en çok kaygı ettiğimiz oydu zati. Hatta artık hasat başladı. Ben cuma günü Batman’daydım. Batman’da hasat yaptık. Bu da yasadı. Orada da işte sulanmamış topraklarda yani kuru yerlerde yapılan ekimlerde buğday uzunluklarının çok fazla büyümediğini gördük. 

Bize endişelendirecek boyutlarda değil onu söyleyeyim. Lakin hasat devam ettikçe biz onu o vakit göreceğiz. Yani şu anda hasat %5’ler civarında bütün Türkiye’de başladı. Hasat ölçüsü, oranı daha doğrusu yükseldikçe biz buradaki etkiyi daha rahat bir biçimde göreceğiz.

Ama şu andaki birinci tespitlerimiz geçtiğimiz yıla nazaran Hububat’ta %5-6 civarında bir düşüş olacağı istikametinde. %5-6 civarında? %5-6 civarında. O kuraklığa bağlı. Zirai don hadisesi de bilhassa meyveleri vurdu. Zira şöyle bir şey var, eksi ikiler, eksi üçler bir formda ağaç tolere ediyor. Eksi altıya kadar birtakım şeyler kullanıyorsunuz. Kimi yerde işte pervaneler kullanılıyor, spring sistemler kullanılıyor. Ateş yakanlar falan. Bütün dünya tıpkı şeyi yapıyor zati. Bunlarla koruyabiliyorsunuz ancak eksi 6 derece altına düştüğü vakit artık o vakit eller üst. Eksi 20 dereceye kadar ölçüldü. Yani hasebiyle burada yalnızca o yılın eserlerini kaybetmekten daha fazla o ağacın üretime Önümüzdeki yıllarda devam edip etmeyeceği kelam konusu oldu.

Tabii ağacın ölmesinden bahsediyoruz.

İlk hadise olunca çabucak Malatya’dan başladık sonra bütün vilayetlere hem ben hem de Bakan Yardımcısı arkadaşlarım, genel müdürlerimiz, bütün teşkilat olarak alana çıktık. Sağ olsunlar üreticilerimiz de bizimle omuz omuza bu olayın boyutlarını ve nasıl bir yol haritamız olacağı konusunda birlikte çalıştık.