En yüksek katılım COVID döneminde! 160 milyona yakın seçmen oy kullandı
ABD’de yarın yapılacak başkanlık seçimleri için geri sayım sürerken, demokrasinin işleyişindeki en değerli noktalardan biri olan seçimlere iştirak oranının yıllar içinde çizdiği değişken tablo akıllara geldi.
ABD’de düşük iştirakli seçimler periyotlarında ülkenin içinde bulunduğu siyasi, toplumsal ve ekonomik durumdan başkanlığa aday olan isimlere kadar çok sayıda faktörün seçmenin sandığa gidişini etkilediği görülüyor.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI İŞTİRAK DÜZEYLERİ
California Santa Barbara Üniversitesi tarafından desteklenen ABD Başkanlık Projesi istatistikleri datalarına nazaran,
ABD başkanlık seçimleri tarihinde kaydedilen en düşük iştirak oranı, yaklaşık yüzde 49 oy oranı ile 1924 seçimlerinde kaydedildi. 1945’te sona eren İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki devirde en az oy kullanılan seçimler, yüzde 51 iştirak oranıyla yaklaşık 48 milyon seçmenin oy kullandığı 1948 seçimleri oldu.
TRUMAN SANDIKTAN BİRİNCİ ÇIKTI
Harry S. Truman, 1948’de yapılan seçimlerde sandıktan birinci çıktı.
1950 ve 1960 periyotlarında düzenlenen ABD başkanlık seçimlerine iştirak, ülkedeki genel ortalamaya kıyasla biraz daha yüksek oranlarda seyretti.
Dwight D. Eisenhower’in başkan seçildiği 1952 seçimlerinde sandığa giden seçmen sayısı yaklaşık 61 milyonu bulurken, iştirak oranı yaklaşık yüzde 61 oldu.
Ülkede lider seçilen en genç kişi olma özelliğini taşıyan John F. Kennedy’nin sandıktan birinci çıktığı ve yaklaşık 68 milyon seçmenin oy kullandığı 1960 seçimlerindeki iştirak oranı yüzde 62 olarak kayıtlara geçti.
1970’LER
ABD’nin de tarafları ortasında yer aldığı, 1955-1975 yıllarında süren Vietnam Savaşı’nın sonlarına doğru yapılan başkanlık seçimlerinde oy kullanan kişi sayısında düşüş gözlemlendi.
Yaklaşık 73 milyon seçmenin oy kullandığı 1968 seçimlerine iştirak oranı yaklaşık yüzde 61 olurken, 1972’de düzenlenen bir sonraki seçimlerde sandığa giden seçmen sayısı 77 milyon, seçimlere iştirak oranı yaklaşık yüzde 55 olarak kayıtlara geçti.
1980-1990’LAR
Başkanlık seçimlerine iştirak oranı, 1980’lerin başında başlayıp 2000’lerin ortasına kadar devam eden süreçte de düşüşteydi.
1980’de bakan seçilen Ronald Reagan, 1984 seçimlerinde de aday olarak sandıktan tekrar birinci çıktı. Yaklaşık 92 milyon seçmenin oy verdiği 1984 seçimlerine iştirak oranı yaklaşık yüzde 55 oldu.
Yaklaşık yüzde 53 seçmen katılımıyla 1988 seçimlerinde lider seçilen George W. Bush, tekrar aday olduğu 1992 seçimlerinde rakibi Bill Clinton’a yenildi.
Clinton’ın galip çıktığı bu seçimlerde 104 milyondan fazla kişi sandığa giderken, iştirak oranı yaklaşık yüzde 58 oldu.
2000’LER
Yaklaşık 105 milyon seçmenin oy verdiği ve iştirak oranının yaklaşık yüzde 54 olduğu 2000 seçimlerinde tekrar lider seçilen Bush, 55 milyonun oy kullandığı 2004 seçimlerinden de birinci çıktı. Bush, 2009’a kadar ABD’nin 43. başkanı olarak görev yaptı.
2008’de yapılan başkanlık seçimlerine iştirak oranı yüzde 61 oldu. Yaklaşık 131 milyon kişinin iştirak gösterdiği seçimlerde Barack Obama lider seçildi. Bu seçime iştirak oranında görülen artış dikkati çekti.
2010’LAR
Obama’nın yine başkan seçildiği 2012 seçimlerinde 129 milyon civarında seçmen sandık başına gitti, yaklaşık yüzde 58’lik iştirak oranı görüldü.
Katılım oranının yaklaşık yüzde 59 olduğu 2016 başkanlık seçimlerinde 136 milyonu aşkın kişi oy verdi.
Bu seçimlerde Donald Trump, 1993-2001 tarihlerinde eşi Bill Clinton’ın başkanlığı sırasında lider eşi olan rakibi Hillary Clinton’a karşı kazanarak başkanlık koltuğuna oturdu.
EN YÜKSEK İŞTİRAK ORANI 2020’DE
ABD’de 2020’de yapılan başkanlık seçimleri, 1900’den itibaren en yüksek iştirak oranına sahip oldu.
Tüm dünyayı tesiri altına alan Kovid-19 salgını nedeniyle birinci defa birçok eyalette posta yahut sandığa elden bırakma yoluyla oylamaya müsaade verildi. 244 milyon seçmenin bulunduğu ABD’de 2020’de 160 milyona yakın seçmen oy kullandı.
Joe Biden’ın, rakibi Trump’a karşı kazanarak lider seçildiği 2020 seçimlerine iştirak oranı yaklaşık yüzde 66 olarak kayıtlara geçti.
2024 BAŞKANLIK SEÇİMLERİ
Cumhuriyetçi partinin adayı Trump ile Demokrat partinin adayı Kamala Harris, 5 Kasım’da ABD’de yapılacak 60. başkanlık seçimlerinden birinci çıkmak için yarışıyor.
Florida Üniversitesi Seçim Laboratuvarı’nın 3 Kasım’da yaptığı açıklamaya nazaran, şu ana kadar ülke genelinde 75 milyondan fazla vatandaş erken oy kullandı.
Seçmenlerden yaklaşık 34 milyonunun oylarını posta yoluyla kullandığı kaydedildi.
Birçok eyalette erken oy kullanma işlemleri seçim gününe kadar sürerken, posta yoluyla ya da sandığa giderek kullanılan erken oylar 5 Kasım’da kullanılan oylarla birlikte o gün sandıkların kapanmasının akabinde sayılacak.
