Yunan’da ‘çıkarma’ paranoyası: Türk denizciliği Ege adalarını sarıyor…Parola Mavi Vatan!

• Haber7 – ÖZEL

Türkiye’nin Batı Anadolu (Ege) adalarına yönelik turistik feribot seferleri bile Yunanistan’da askerî kaygıya yol açıyor.

Yunanistan merkezli Political gazetesi, Türkiye’nin Ege ve Akdeniz’deki denizcilik faaliyetlerini “gizli jeopolitik hedef” olarak nitelendiren bir tahlile yer verdi. İBB‘ye ilişkin İDO’nun Fethiye-Rodos feribot çizgisiyle başlayan atağın devamında gerçekleştirilen atılımların Ankara’nın “Mavi Vatan” doktriniyle uyumlu, devasa denizcilik ve gemi inşa ağı kurma uğraşı olduğu iddia edildi. Political gazetesindeki tahlile nazaran Türk şirketleri, Yunan adaları ve Akdeniz’in kilit kıyılarında kurulan tersaneler aracılığıyla bölgedeki nüfuzunu şaşırtıcı bir süratle artırıyor. Tahlilde Türkiye’nin 5 ülke üzerinden Ege ve Akdeniz’e sirayet ettiği tahlil ediliyor. 

İDO’NUN TURİSTİK SEFERLERİNDEN BİLE ÜRKTÜLER: TESADÜF DEĞİL

Yunanistan merkezli Political gazetesinde George Skordilis imzasıyla yayımlanan “Ege Denizi’ndeki 12 adaya Türk çıkarması” başlıklı manşet haberinde Türkiye’nin denizcilik atılımları mercek altına alındı. Gazete, 31 Mayıs’ta İBB’ye ilişkin İstanbul Deniz Otobüsleri AŞ (İDO) tarafından açılan Fethiye-Rodos feribot çizgisini masaya yatırdı. Yunan gazetesine nazaran, bu sınır, “Alışılageldiği üzere iki ülke ortasında turistik ve ekonomik bir ‘dostluk köprüsü’ olarak sunuluyor. Ama Türklerin Ege’deki hareketlerini sistematik olarak takip edenler için bu, düşük yoğunluklu, net jeopolitik maksatlara sahip bir öbür eylem.” olarak lanse ediliyor.

Modern ve 450 yolcu kapasiteli bu süratli katamaranın stratejik değerine vurgu yapılan tahlilde, Haziran ayında haftada dört, ağır aylarda her gün, Eylül’de tekrar haftada dört defa sefer yapan İDO sınırının, yalnızca iki saat süren seyahatiyle “Rodos üzere stratejik ehemmiyeti yüksek bir nokta ile Türkiye ortasında kritik temas kurduğu” belirtiliyor.

İDO firmasının kimliğine de değinilen haberde, İDO’nun “basit bir özel deniz nakliyeciliği şirketi olmadığı, şirketin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ilişkin olması ve Türk devleti ile ülkenin kamu deniz ulaşım ağı ile tarihi bir teması bulunmasını, İDO’nun birçok durumda siyasi gayelerin bir uzantısı olarak faaliyet gösterdiği” yorumuna yer veriliyor.

Haberde, adalara sadece turistik nakliyecilik yapan İDO’nun “güçlü bir savunma altyapısı ve turizm yoğunluğuna sahip Yunan adasına gerçek genişlemesinin rastlantısal olmadığı” öne sürülüyor.

‘TURİZM DİYE BAŞLADI KALICI TESİR SİSTEMİNE DÖNÜŞTÜ’

Yunanistan’ın değerli gazetelerinden Political, yeni feribot çizgisinin, “Türk kıyıları ile Türk vatandaşları için ekspres vize rejiminin uygulandığı 12 Yunan adası ortasındaki daima genişleyen temas ağına dahil” olduğunu belirtiyor. Political’in bahsettiği adalar ortasında Rodos, Kos, Sakız, Sisam, Midilli, Leros, Kalimnos, Kerpe, Meis, Sömbeki, Patmos ve Agathonisi yer alıyor.

Political’daki tahlil, başlangıçta “yerel turizmi güçlendirme biçimi olarak başlayan bu çerçevenin”, Türk varlığının “istikrar ve kalıcılık özellikleri kazanmasıyla kademeli olarak bir etki sistemine dönüştüğünü” savunuyor.

‘TÜRKİYE’DEN GELEN TURİST SAYISI ARTIYOR, YUNAN HÜKÜMETİ SEYREDİYOR’

Türk turistlerin Yunanistan’a ilgisinin arttığına dikkat çeken haberde, “2024’te Yunanistan’a gelen Türk turist sayısı 1,2 milyonu aşarak 2019’daki pandemi öncesi düzeyleri bile geride bıraktığı” deniliyor.

2025 için beklentilerin “Doğu Ege adalarına odaklanarak 1,4 milyondan fazla ziyaretçiden” bahsettiğini belirten manşet haberde, bu duruma karşın Yunan tarafının “seyirci kalmaya devam ettiğine” eleştirel lisanla yaklaşıyor.

‘BİZİMKİLER KÜÇÜK TİPLER DÜZENLİYOR, TÜRK ŞİRKETLERİ KESİMİ DOMİNE EDİYOR’

Yunan denizcilik şirketlerinin durumunun da masaya yatırıldığı haberde,  “Yunan denizcilik şirketleri – uluslararası tecrübelerine, lüks gemilere yapılan yatırımlara ve Akdeniz’in karmaşık çizgilerindeki faaliyetlerine rağmen – Yunan-Türk hudut ötesi temaslarından uzaktır. Sea Dreams yahut Exas Shipping üzere çok az istisna dışında, Yunan varlığı kesimlidir, çoğunlukla küçük günlük seyahatler aracılığıyla, istikrarlı sınırlar olmadan, sistematik yatırım olmadan, uzun vadeli bir strateji olmadan.” deniliyor.

Yunan şirketlerinin bilakis Türk şirketlerinin ezici varlığına değinilen haberde şu tabirler kullanılıyor:

“Aksine, görüntü Turyol, Sky Marine Ferries, Meander Travel, Yeşil Marmaris Lines, Bodrum Express Lines, Jalem Tıp, Dentur Avrasya üzere Türk şirketleri tarafından ele geçirilmiştir. Bu şirketler, Yunan adalarına haftada onlarca sefer düzenleyerek, Türk limanlarını merkez alan ve Doğu Ege’yi faaliyet alanı olarak belirleyen fiili bir deniz nakliyeciliği sistemi oluşturmaktadır.”

TÜRKİYE HAKİM POZİSYONDA: YÜZDE 75’E YÜZDE 25

Yunanistan’ın önde gelen gazetelerinden Political’ın manşetinde, Türkiye ile Yunanistan ortasındaki deniz seferlerinin oranlarına dikkat çekiliyor.

Gazeteye nazaran, “Türkiye ile Yunanistan ortasındaki seferlerin yüzde 75’i Türk gemileri tarafından işletiliyor. Yalnızca yüzde 25’i Yunan gemileri tarafından karşılanıyor ve bu da çoğunlukla yaz aylarında gerçekleşiyor. Hiçbir Yunan şirketi bu sınırlarda istikrarlı bir operasyonel ayak izi oluşturamıyor”

Haberde, “Sorun yalnızca ekonomik yahut ticari değil, stratejiktir. Deniz irtibatı, insanların hareketi, erişim, alışkanlık ve çerçeve neredeyse büsbütün Türk şirketleri tarafından tanımlandığında, siyasi tesir yolcularla birlikte aktarılır.” deniliyor.

ANKARA YUMUŞAK GÜCE YATIRIM YAPIYOR

Türkiye’nin “deniz nakliyatı aracılığıyla ‘yumuşak güce’ sistematik olarak yatırım yaptığı” argümanı savunulan haberde, Ankara’nın “günlük temasın, alışkanlık haline gelen şartların, beyanlarla değil vakitle kurulan bağlantının gücünü bildiğini ve bunu organize bir halde yaptığı” lisana getiriliyor.

EGE ADALARI TÜRKİYE’YE BAĞIMLI KALACAK

Political gazetesi, Yunanistan’ın bu duruma karşı bir çerçeve oluşturması gerektiği ihtarında bulunduğu manşet haberinde, “Yunanistan, Ege Denizi’nin ‘kırmızı çizgisi’ üzerinde yer alan bu çizgilerde Yunan varlığını teşvik edecek bir esirgeyici çerçeve ve stratejik teşvikler ağı oluşturmalıdır. Acil bir hareket olmazsa, Yunan adaları ticari, ulaşım ve siyasi olarak Türkiye’ye bağımlı kalmaya devam edecektir.” kelamlarına yer veriyor.

AKDENİZ’DE KAPALI TÜRK TERSANE AĞI

Türkiye’nin yalnızca Ege’de değil, Akdeniz genelinde de sessiz bir denizcilik stratejisi yürüttüğü söz edilen haberde, şu değerlendirmeler yapıldı:

Yunanistan’ın hala gemi inşa endüstrisini canlandırma yolları ararken, Türkiye’nin “zaten güçlü ve askeri olarak yapılandırılmış kendi gemi inşa sanayisinin yanı sıra, Akdeniz’de sessizce yeni bir ‘uydu’ tersaneler ağı oluşturduğu” belirtiliyor.

Bu, “geleneksel gemi inşa gücü ihracatı değil, yeraltı yolları, taşeronluklar ve çok katmanlı hissedarlık yapıları aracılığıyla oluşturulan, ağır jeopolitik ehemmiyete sahip bir yumuşak tesir ağıdır.” Akdeniz’in yine “rekabet alanı olarak kükrediği” bir vakitte, Türkiye’nin “sadece fırkateynlere ve dronlara yatırım yapmadığı” söz ediliyor. Ankara, “üçüncü ülkelerdeki kritik gemi inşa altyapılarının denetimi için görünmez ancak ağır bir kampanya başlattı ve etrafında ‘paralel’ bir gemi inşa sistemi oluşturuyor.” Bu sistem, “davul zurnayla değil, sessiz pay alımları, vitrin işbirlikleri ve offshore şirketler, STK’lar ve kelamda ‘kalkınma’ programları katmanlarının altında gizlenen teknik sözleşmelerle” ilerliyor.

5 ÜLKENİN KIYILARINDA TÜRK SATRANCI

Bu durumun “Arnavutluk, Libya, Lübnan, Mısır ve Tunus’a dikkatlice yerleştirilmiş Türk piyonlarıyla oynanan jeostratejik bir satranç” olarak tanımlayan gazeteye nazaran, sonuncu hedef “sadece ticari nüfuz değil, deniz kuvvetlerinin eğitimi, mahallî filoların denetimi ve -en önemlisi- bu altyapıların ‘niyet platformlarına’ dönüştürülmesidir.”

Yunan gazetesi, mevcut altyapıların “Türk donanmasının gereksinimlerine yahut bir krizin dinamiklerine nazaran duruma nazaran yine şekillendirilebilecek merkezler” haline getirildiğini öne sürüyor.

ÜLKE ÜLKE TÜRK DENİZCİLİK ‘HAREKATININ’ ETKİLERİ

Political gazetesi, Türkiye’nin nüfuz alanında yer aldığını tez ettiği 5 ülkedeki mevcut durumu şöyle analiz ediyor:

• ARNAVUTLUK: Uzun yıllar atıl durumda olan Dıraç’taki gemi üretim ve tamir tesisinde, son 18 ayda “yoğun bir hareketlilik gözlemleniyor.” Kosova merkezli lakin “idari olarak Sefine Tersanesi’ne bağlı bir Türk teknik şirketi”, “Türk-Arnavut işbirliği” olarak sunulan fonlarla bir “yükseltme” programı üstlenmiştir. “Political” kaynakları, “atölyelerin Türk standartlarına nazaran eğitimi, Türk tedarikçilerden daima materyal akışları ve artık Türkler tarafından denetim edilen Arnavut Kıyı Güvenlik takviye kontratları ile organize bir Türk teknik tabanı oluşturulmasından” bahsediyor.

• LİBYA: Türkiye’nin Trablus ile olan “askeri mutabakatlarla asla sonlu kalmadığı” belirtiliyor. 2023’ten beri, “Tunus’taki vitrin şirketler aracılığıyla Türk sermayesine sahip bir konsorsiyum, Khoms limanındaki gemi imal ünitesinin tekrar faaliyete geçirilmesini üstlendi.” Resmi gaye “küçük lojistik gemilerin ve devriye botlarının inşası” olsa da, bunların “askeri uyarlama potansiyeli” olduğu vurgulanıyor. “Türk şirketi Selah Tersanesi’nin gayri resmi olarak teknik danışman olarak katıldığı ve altyapının çok hedefli stratejik bir platforma dönüştürülmesini güçlendirdiği” istikametinde güçlü işaretler var.

• LÜBNAN: Kuzey Lübnan’daki Trablus Limanı’nda, Türk STK’ları “teknik yardım” ismi altında faaliyet gösteriyor. Bu STK’ların gerisinde, “hızlı müdahale gemileriyle tanınan Anadolu Tersanesi’nin yöneticileri” bulunuyor. Klasik Lübnan tersaneleri, “askeri operasyonlar için güçlendirilmiş devriye botlarına hizmet verebilecek formda teknolojik ve ekipman açısından güçlendiriliyor.” “Güvenilir bilgilere nazaran, 2025 yılı içinde iki yeni süratli devriye botunun inşası aslında planlanmıştır.”

• MISIR: Mısır, Ankara’ya karşı “resmi bir şüphecilik sürdürse de, art planda farklı bir gerçeklik ortaya çıkıyor.” Marsa Matruh yakınlarındaki küçük atölyeler, “Türk finansmanıyla bakım ve takviye atölyelerine dönüştürülüyor.” Türkiye, “makineler, yedek modüller ve -en önemlisi- uzman teknik işçi ihraç ederek, ekonomik olmaktan çok teknik ve operasyonel bir bağımlılık yaratıyor.” Bu “sessiz ağ, Mısır’ın batısında bir ‘arka kapı’ tesiri olarak fonksiyon görme eğilimindedir.”

• TUNUS: Tunus’taki Türk tesiri yeni değil, lakin artık “yapısal özelliklere sahip kalıcı bir biçim alıyor.” Türkiye’nin en büyük gemi inşa sanayilerinden biri olan Tersan Tersanesi, Bizerte’de mahallî bir şirketle “gemi inşaatçıları eğitim merkezi” kurmak için işbirliği yapıyor. Bu plan, “küçük değişikliklerle çıkarma aracı yahut gayri resmi operasyonlar için takviye aracı haline gelebilecek küçük feribotların üretimi emeliyle Türkiye’den ekipman, bilgi birikimi ve teknisyen getiriyor.” POLİTICAL’ın Sonuç Cümlesi: Ankara’nın “Hibrit Güç” Yaratma Çabası

‘MAVİ VATAN’ KORKUSU

Political gazetesi, Türkiye’nin “Mavi Vatan” doktrini ile büsbütün uyumlu olan mevcut adımlarda “gölgeli gemi inşa ağı” aracılığıyla şunları inşa etmeyi amaçladığını belirtiyor:

• “Radarda görünmeyen, lakin her askeri hesaplamada yeri olan çok uluslu bir tesir ‘kabuğu’.”

• “Kriz yahut klâsik tersaneler tarafından ablukaya alınma durumunda Türk filosuna alternatif gemi inşa dayanak noktaları.”

• “Durum gerektirdiğinde ve gerektiği halde aktifleştirilebilecek, gerilerinde net bir iz bırakmayan altyapılar.”

TÜRKLER HEM BİLGİ BİRİKİM HEM VAKTE SAĞLAM TESİR AĞI İHRAÇ EDİYOR

Yunan gazetenin tahliline nazaran, “en kaygı verici öge yalnızca Türk teknik misyonlarının yayılması değil, tıpkı vakitte bunların daha geniş askeri ve diplomatik misyonlarla olan bağlantısıdır.”

Gazete, üstte bahsedilen 5 ülkenin birçoklarında, “Türk ayak izinin tersaneler ve motorlarla hudutlu kalmamakta, birebir vakitte eğitim işbirlikleri, subay değişimleri ve eski askerler veya Türk Savunma Bakanlığı çalışanları tarafından görevlendirilen ‘danışmanlık ekipleri’ içerdiğini” belirtiyor.

Bu modelin, “daha çok, kriz şartlarında Türk filosu için yedek bir lojistik sistemi olarak fonksiyon görebilecek gayri resmi, merkezi olmayan bir askeri-gemi inşa ağına” benzediğini tabir eden Political gazetesi, durumu şöyle özetliyor:

“Bu durum, yalnızca ‘yumuşak güç’ değil, gemi inşa kabiliyetinin diplomatik merkezlere entegre edildiği yeni bir stratejik hibrit güç biçimidir. Ankara yalnızca bilgi birikimi ihraç etmiyor – vakte ve jeopolitik yıpranmaya karşı sağlam tesir ağları kuruyor.”