Yazar Beşir Ayvazoğlu’na İstanbul Üniversitesi’nden fahri doktora

İÜ rektörlük binasında gerçekleştirilen törende konuşan İÜ Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sevtap Kadıoğlu, Beşir Ayvazoğlu’nun yarım asra yaklaşan müelliflik hayatında değerli yapıtlara imza attığını söyledi.

AYVAZOĞLU’NUN KÜLTÜR DÜNYASINA KATKILARI

Ayvazoğlu’nun farklı alanlarda eserler verdiğine dikkati çeken Kadıoğlu, şunları kaydetti:

• “Beşir Ayvazoğlu, kültür dünyamıza değerli eserler kazandırmıştır.
• Gelenek ve çağdaşlaşma yerinde ortaya koyduğu çalışmalar ve değerli isimler etrafında kaleme aldığı biyografiler kültür hayatımızda epeyce kıymetli bir boşluğu doldurmuştur.
• Ayvazoğlu’nun yazdıkları, üzerinde az şey bilinen pek çok mevzu ve ismi gün yüzüne çıkarmıştır.
• O, üniversite dışında, tıpkı üniversitede hizmet veren bir akademisyen titizliğiyle çalışmıştır ve kaynak niteliğinde eserler ortaya koymuştur.”

Kadıoğlu, usta müellifin yaptığı çalışmaları titizlikle yürüttüğünün altını çizerek, şunları kaydetti:

“Beşir Ayvazoğlu’nun sanatçılığından gelen seziş gücünü ve imkanlarını kullanması, bu eserleri birer sanat yapıtına yaklaştırmaktadır. O, bu yapıtlarla okuyucunun hayal gücünü harekete geçirmekte ve onların metne iştirakini sağlamaktadır. Beşir Ayvazoğlu’na, yaptığı çalışmalara ithafen, bir vefa ve şükran nişanesi olarak sanat ve edebiyat alanında ‘fahri doktora’ unvanı verilmesi, Türkiye’de yüksek tahsilin, bilim ve araştırmanın öncüsü İÜ Senatosu tarafından uygun görülmüştür.”

İÜ REKTÖRÜ’NDEN TEŞEKKÜR VE TAKDİR

İÜ Rektörü Prof. Dr. Osman Bülent Zülfikar da Türkiye’nin en esaslı kurumlarından birinin İÜ olduğunu vurgulayarak, “Üniversite olarak ‘Türkiye Yüzyılı’na katkı sunmak en değerli gayelerimizden birisidir. Ulusal ve üniversal hassaslıkla akademi ile kamuoyunu yaklaştıracak toplumsal sorumluluk projelerini çok önemsiyor ve bunları üretmek için de büyük efor gösteriyoruz. İnançlı, sağlıklı ve huzurlu bir çalışma ortamı sağlamak öncelikli emellerimizin başında geliyor.” sözlerini kullandı.

İÜ’nün, akademi ve kamu ismine eserler veren isimleri onurlandırma çalışmaları yaptığının altını çizen Zülfikar, şunları lisana getirdi:

“1952’den bugünü kadar pek çok isme ‘fahri doktora’ unvanı verdik.

Son olarak, 2021 yılında merhum şair ve fikir adamı Sezai Karakoç’a bu unvanı takdim etmiştik.

İÜ şimdiye kadar edebiyat alanında 21 saygın isme bu unvanı layık görmüştür.

Bugün de Türk lisanı, edebiyatı ve Türk kültürünün gelişimine değerli katkılar sunan Beşir Ayvazoğlu’nu burada ağırlamaktan ötürü çok memnunuz.”

Zülfikar, Ayvazoğlu’nun çalışmalarındaki disiplinin takdire şayan olduğuna işaret ederek, şu bilgileri verdi:

“Beşir Ayvazoğlu’nun bir arkeolog üzere edebi hafriyatlar gerçekleştirerek Türk edebiyatının kıymetli şahsiyetleriyle ilgili hazırladığı biyografilerle bilinmeyen sorunları gün yüzüne çıkarması ve kültür tarihimize sunduğu katkılar çok değerlidir. Kullandığı canlı Türkçe, akademik titizlikle birleşmiş, yapıtları yalnızca akademiye değil toplumun her kısmına hitap eden bedelli kaynaklara dönüşmüştür. Beşir Ayvazoğlu, kültürel hafızamızın inşasında incelikli çalışmalarıyla değerli katkılar sunmuştur. Bu vesileyle muvaffakiyetlerinin devamını diliyor, kendisine bu mükafatı verecek olmaktan ötürü memnuniyetimi lisana getirmek istiyorum.”

AYVAZOĞLU: BENİM İÇİN ERDEM PAYESİ

Beşir Ayvazoğlu ise takdim edilen fahri doktorayı bir “şeref payesi” olarak gördüğünü söyledi.

İÜ Edebiyat Fakültesi tarafından fahri doktora teklifi gelmesinin çok kıymetli olduğunu söyleyen Ayvazoğlu, “Ömrünü edebiyata adamış bir yazı işçisi olarak samimi şükranlarımı arz ediyorum. Kendimi bildim bileli edebiyatla meşgulüm. Şiirden denemeye, öyküden romana edebiyatın çabucak hemen bütün cinsleriyle ilgilendim. Vakit içinde edebiyat benim için bir iştigal alanı olmanın ötesine geçti. Yahya Kemal ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın yapıtlarını birinci gençliğimde okudum ve büyük bir aydınlanma yaşadım. Türk kültürünün problemleri ve Türk sanatlarıyla, Yahya Kemal ve Tanpınar sayesinde buluşmuş oldum.” dedi.

Ayvazoğlu, ilerleyen vakitlerde Türk kültürünün tezahürü olan sanatların ardında nasıl bir estetik anlayış ve dünya görüşünün olduğu üzerine düşünmeye başladığını kaydederek, şunları lisana getirdi:

• “Önce ‘Aşk Estetiği’ni kaleme aldım. Bu kitabın farklı bölümlerden gördüğü ilgi beni hala şaşırtmaktadır.
• Gazetecilikle uğraştığım vakitlerde ise kültür sanat sayfalarını yönettim ve farklı sanat kısımlarıyla daha yakından ilgilenme fırsatına eriştim.
• ‘Yahya Kemal-Eve Dönen Adam’ çalışmamı ise Yahya Kemal’e olan borcumu ödemek için kaleme aldım.
• Yazdığım birinci kapsamlı biyografi ise Peyami Safa’yla ilgilidir. Pir Galip’le tanışmamın sonucu ‘Kuğunun Son Şarkısı’ biyografisi ortaya çıktı. Bunları Asaf Halet Çelebi ve Mehmet Akif biyografileri izledi. Bununla birlikte en kapsamlı biyografi çalışmamı Tevfik Fikret’le ilgili kaleme aldım.”

Yazdığı biyografik çalışmaların akademik lisanda üretilen metinlerden birtakım farkları olduğunun altını çizen Ayvazoğlu, şöyle devam etti:

“Biyografisini yazdığım kişiyi, yaşadığı devranın kuralları içinde kavrayıp, yakın etrafıyla birlikte aşklarını, kavgalarını ya da alışkanlıkları ihmal etmeden anlatmaya çalıştım. Fotoğraf ve musikiyle yakından ilgilenmem ve bu alandaki kültür birikimim, bu yapıtları yazarken beni ziyadesiyle beslemiştir. Zira bu insanların pek birden fazla bu sanatlarla ilgilenmişlerdir. Bütün bu yapıtları yazarken bir edebi ekosistem ortaya koymuş olduğumu fark ettim. İstanbul üniversitesine, yazdığım yapıtların kültür ve edebiyat dünyamızı katkı sağladığını düşünerek verdiği bu mükafattan ötürü teşekkür ediyorum.”

Konuşmaların akabinde, Ayvazoğlu’na “Fahri Doktora Diploması” ve “İstanbul Üniversitesi Rozeti” takdim edildi.

Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu Lider Vekili ve muharrir Prof. Dr. İskender Pala, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Lideri Dr. Coşkun Yılmaz, sanatçılar Prof. Dr. Uğur Derman, Prof. Dr. Çiçek Derman ve Ayvazoğlu’nun eşi Handan Ayvazoğlu ile çok sayıda konuğun hazır bulunduğu merasim, hatıra fotoğraflarının çekilmesinin akabinde sona erdi.

BEŞİR AYVAZOĞLU KİMDİR?

Asıl ismi “Beşir Ayvaz” olan usta müellif, 1953’te Sivas’ın Zara ilçesinde doğdu.

Bursa Eğitim Enstitüsü Edebiyat Kısmı’ndan 1975’te mezun olan Ayvazoğlu, uzun yıllar öğretmenlik yaptı, çeşitli okullarda misyon aldı.

Ayvazoğlu, bir periyot TRT’de uzman olarak çalıştı, bir dönem de Kültür Bakanı danışmanlığı yaptı.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyesi olarak 2001-2005’te vazife alan muharrir, Türk Edebiyatı mecmuasında genel yayın direktörlüğü misyonunu üstlendi.

Ayvazoğlu’nun deneme ve makaleleri Dergah, Kubbealtı Akademi, Hareket, Hisar, İzlenim, Türk Edebiyatı, Türkiye Günlüğü ve Yeni Türkiye isimli mecmualarda yayınlandı.

Atatürk Kültür Merkezi, İstanbul Şehir Tiyatroları Repertuvar Kurulu, TDV İslam Ansiklopedisi Türk Lisanı ve Edebiyatı Danışma ve Redaksiyon Kurulu üyeliklerinde bulunan Ayvazoğlu, pek çok mükafata layık görüldü:

• 1982’de yayımlanan “Aşk Estetiği” isimli birinci eseriyle Türkiye Yazarlar Birliğinin fikir kolunda “Yılın Müellifi Ödülü”ne,
• 1986’da “Muradiye Mevt ve Gül” isimli belgesel metniyle Türkiye Ulusal Kültür Vakfı tarafından “Hizmet Ödülü”ne,
• 1998’de “Yahya Kemal-Eve Dönen Adam” isimli yapıtıyla “Avrasya-Bir Vakfı Ödülü”ne,
• 1992’de “Güller Kitabı” isimli eseriyle Türkiye Yazarlar Birliği inceleme kısmında “Yılın Muharriri Ödülü”ne,
• 1999’da Kombassan Vakfı tarafından verilen “Mevlana Edebiyat Büyük Ödülü”ne,
• 2013’te “Ateş Denizi” isimli eseriyle Türkiye Yazarlar Birliği tarafından roman dalında “Türkiye Yazarlar Birliği Ödülü”ne layık görüldü.