Uzman isimden uyarı: ‘Farkında olmadan suç işleyebiliriz’
AÜ İrtibat Fakültesi’nden Dr. Mustafa Akbayır, sosyal medya kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte herkesin birer ‘habercilik faaliyeti’ yürütür hale geldiğini, bu durumun önemli sıkıntılara neden olabildiğini söyledi. Dr. Akbayır, “Sosyal medyada yayılan içeriklerin birden fazla rastgele bir doğrulama sürecine tabi tutulmadan yayılıyor. Ortaya atılan bir bilgi gerçekmiş üzere kabul edilip kamuoyu oluşturabiliyor. Bu da yanlış bilgilerin süratle yayılmasına ve kamuoyunun yönlendirilmesine neden oluyor” dedi.
‘KİŞİSEL DATALAR İHLAL EDİLEBİLİYOR’
Sosyal medya haberciliğinde etik prensiplere uyulmamasının tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini tabir eden Dr. Akbayır, “Haberin odağı doğruluk ve gerçekliktir. Lakin toplumsal medya haberciliğinde etkileşim korkusu, para kazanma maksadı ve dikkat çekme isteği bu unsurların önüne geçiyor. Şeffaflıkla bir olay aktarılırken ferdî bilgiler ihlal edilebiliyor, bilhassa kazalarda imgelerin sansürsüz paylaşılması üzere problemler doğuyor” diye konuştu.
‘Alaylı’ olarak nitelendirilen toplumsal medya kullanıcılarının bu alanda eğitim almadıkları için etik sıkıntıların arttığını belirten Dr. Akbayır, medya okuryazarlığı ve gazetecilik eğitiminin koşul olduğunu söyledi. Dr. Akbayır, “Tarafsızlık, karşıt görüşe mikrofon uzatmak, şahsî dataların korunması üzere temel unsurlar eğitimsiz bireylerce ihlal ediliyor. Toplumsal medya, kamuoyunun bilgilendirilmesinde tesirli bir araç olabilir ancak yanlışsız kullanılmazsa kamu ziyanı oluşabilir” dedi. Toplumsal medya içeriklerinin teyit edilmeden paylaşılmasının büyük risk olduğunu vurgulayan Dr. Akbayır, “Artık doğruluk denetimi için birçok yapay zeka uygulaması var. İçeriğin gerçek olup olmadığını çok kolay araştırma formülleriyle teyit edebiliriz” diyerek, bilgi süzgecinin kıymetine dikkati çekti.
‘HAKLIYKEN HAKSIZ DURUMA DÜŞEBİLİRSİNİZ’’
Sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımların hukuksal sonuçlarına değinen Avukat Ozan Gürgöz ise “Hepimiz farkında olmadan hata işleyebiliriz” ihtarında bulundu. Avukat Gürgöz, “Bir kişiyi müsaadesiz görüntülemek, mesajlaşmaları ifşa etmek özel hayatın kapalılığını ihlal manasına gelir. Bu, hem Türk Ceza Kanunu’na nazaran cürümdür hem de tazminat davasına mevzu olabilir. Toplumsal medya güçlü bir platform fakat yanlış kullanıldığında haklıyken haksız duruma düşebilirsiniz” diye konuştu.
‘DOĞRU MERCİYE BAŞVURUN, TOPLUMSAL MEDYADA TEŞHİR ETMEYİN’
Herhangi bir tüzel meseleyle karşılaşıldığında direkt toplumsal medyada paylaşmak yerine resmi kurumlara başvurulması gerektiğini belirten Avukat Gürgöz, “Bir haksızlık karşısında toplumsal medyada ifşa kültürünü tercih etmek, sizi mağdurken sanık durumuna sokabilir. İlgili kurumlara, örneğin belediyelere, CİMER’e ya da savcılığa başvurarak hak aramak gerekir. Aksi durumda iftira, özel hayatın ihlali üzere suçlamalarla yargılanabilirsiniz” dedi. Çocukların toplumsal medya kullanımına da dikkati çeken Gürgöz, “İfşa kültürü ortaokul çocukları ortasında bile yaygınlaşmış durumda. Bunun önüne geçmek için ailelerin çocuklarına toplumsal medya eğitimi vermesi şart” dedi.
