Türkiye’nin yeni “Deniz Koruma Alanları” ulusal Deniz Planlama Haritasına eklendi
Dışişleri kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran, kelam konusu güncelleme, Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi’nin (DEHUKAM) ilgili kurumların katkılarıyla hazırladığı ve geçen ay UNESCO’ya bağlı Hükümetlerarası Oşinografi Kuruluna (IOC) kaydettirilen haritaya işlendi.
DKA’ların ortasında Kuzey Ege ve Fethiye-Kaş açıklarındaki iki alan dikkat çekerken, Türkiye’nin etraf denizlerinde öbür DKA’lar da yayımlanacak.
DKA’larda deniz ekosisteminin korunacağı ve çevresel tedbirler alınacağı öğrenildi.
Kaynaklara nazaran, kelam konusu DKA’lar denizlerde seyrüsefer serbestisini etkilemeyecek.
- Tarım ve Orman Bakanlığı ve Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ortasında DKA’ların statüleri ve mevzuatına dair uyum çalışmaları devam ediyor.
TÜRKİYE ETRAF DENİZLERİNE DAHA FAZLA SAHİP ÇIKIYOR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da daha önce, Finike açıklarında “Finike Denizaltı Dağları Özel Etraf Muhafaza Bölgesi” ilan etti.
Buna ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı 16 Ağustos 2013 tarihli ve 28737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Fethiye-Kaş açıklarında tesis edilen DKA ile birlikte, Türkiye’nin Akdeniz’de koruduğu etraf alanları kapsamının genişlemesiyle Türkiye, etraf denizlerine giderek daha fazla sahip çıkıyor.
DENİZ MEKANSAL PLANLAMA KOORDİNASYON KURULU RESMEN İHDAS EDİLDİ
Türkiye’nin nisanda ilan edilen ve haziranda IOC’ye kaydettirilen Deniz Mekansal Planlamasının daha da geliştirilmesi ve kurumlararası eşgüdümün sağlanması emeliyle “Deniz Mekansal Planlama Uyum Kurulu”nun oluşturulmasına yönelik Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, 24 Temmuz 2025’te Resmi Gazete yayımlandı.
Bu çerçevede, Kurul’un sistemli toplanarak, Türkiye’nin etraf denizlerindeki sektörel faaliyetlerin çevresel tesirlerini değerlendirmesinin yanı sıra bu mevzuda kurumlararası uyumu sağlaması amaçlanıyor.
Kurul’un sekretarya hizmetleri ile uyum ve uygulamalarının takibi ise Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülecek.
TÜRKİYE KARŞILIK ADIMLARI ATIYOR
Deniz parklarının esasen denizin muhakkak bir bölgesini korumak gayesiyle kurulan, sürdürülebilirliği destekleyen yararlı araçlar olduğunu belirten kaynaklar, Türkiye’nin de deniz etrafını müdafaaya yönelik deneyimiyle bu alanların sayılarını artırmayı hedeflediğini vurguladı.
Yunanistan’ın 21 Temmuz’da İyon ve Ege Denizlerinde iki deniz parkı ilan ettiğini hatırlatan kaynaklar, şunları kaydetti:
“Yunanistan’ın tek taraflı adımlarını ve Ege’de fiili durum yaratılmasını Türkiye’nin kabul etmeyeceği herkesçe bilinmektedir. Milletlerarası mutabakatlarla Yunanistan’a devredilmemiş ada, adacık ve kayalıklardan oluşan Coğrafik Formasyonlar (gri alanlar) üzerindeki uygulamalar da dahil olmak üzere Yunanistan’ın Ege’deki oldubitti uğraşları hiçbir hukuksal sonuç doğurmaz. Bu teşebbüslerin, Türkiye’nin yasal hakları ve çıkarları üzerinde de hiçbir tesiri olamaz. Türkiye’nin bu konudaki pozisyonunu, Dışişleri Bakanlığı tekraren duyurdu ve kayda geçirdi. Yunan muhataplarla yapılan görüşmelerde de bu konular vurgulanıyor.”
Kaynaklar, Türkiye’nin karşılık adımları atmaya devam ettiğinin altını çizerek, Türkiye’nin geçen aylarda tüm denizlerini kapsayan Deniz Mekansal Planlaması’nı kamuoyuna açıkladığına ve BM’nin ilgili kuruluşuna kaydettirdiğine dikkati çekti.
Dışişleri Bakanlığı ve ilgili kurumların eşgüdümünde, deniz müdafaa alanlarına ait bir müddettir yürütülen çalışmaların tamamlandığını paylaşan kaynaklar, “Kuzey Ege’de Gökçeada açıklarında ve Akdeniz’de Finike açıklarında deniz müdafaa alanları ilan ediliyor. Kelam konusu iki deniz muhafaza alanı, Deniz Mekansal Planlama haritasına dercedilmekte, işlenmektedir.” sözlerini kullandı.
Kaynaklar, ilgili ekonomik dalların faaliyetlerini engellemeden gelecek periyotta her denizde olacak formda bu alanların sayısının artırılacağını aktararak, memleketler arası deniz hukukunun Ege üzere yarı kapalı denizlerde kıyıdaş devletler ortasında etraf bahisleri dahil işbirliğini teşvik ettiğini anımsattı.
Türkiye’nin Yunanistan’a bu tarafta davet yapmayı sürdürdüğünü ve tıpkı vakitte gelişmeleri takip ederek karşılık adımlar attığını belirten kaynaklar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis tarafından 7 Aralık 2023’te imzalanan “Dostane İlgiler ve Âlâ Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi” çerçevesinde problemlerin milletlerarası hukuk, hakkaniyet ve güzel komşuluk temelinde tahliline dair tavrın Türkiye tarafından koruma edildiğini vurguladı.
