EkoAvrasya Vakfı, İpekyolu Kamu Diplomasisi Teşkilatı ve Türk Dünyası Sivil Toplum İşbirliği Derneği (TÜRKSİT) tarafından, sivil toplum kuruluşlarının Türk dünyasında daha aktif ve sürdürülebilir işbirlikleri kurabilmesi maksadıyla Ankara Ticaret Odası’nda “Türk Dünyası Sivil Toplum Çalıştayı” gerçekleştirildi.

Türk dünyasındaki sivil toplum kuruluşlarının uyumunu güçlendirmek, gelecek vizyonunu belirlemek ve ortak stratejiler oluşturarak bölgesel dayanışmayı artırmak amacıyla düzenlenen çalıştaya, AK Parti Genel Lider Yardımcısı ve Türk Devletleri ile İlişkiler Başkanı Kürşad Zorlu, TBMM MHP Küme Başkanvekili Filiz Kılıç, Azerbaycan Ulusal Meclisi Milletvekili Tenzile Rüstemhanlı, AK Parti İstanbul Milletvekili Şamil Ayrım, Ankara Ticaret Odası Yönetim Kurulu Lideri Gürsel Baran, EkoAvrasya Vakfı Yönetim Kurulu Lideri Hikmet Eren, İpekyolu Kamu Diplomasisi Teşkilatı Lideri Seyfullah Türksoy ve TÜRKSİT Yönetim Kurulu Lideri Kemal Kurnaz katıldı.

Programda, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın gönderdiği ileti okundu.

Çalıştayın açılışında konuşan Güçlü, Türk dünyasının, global ölçekte son devirde yaşanan gelişmeler karşısında, tıpkı tarihteki örneklerinde olduğu üzere bugün de tehdit ve fırsatlarla sınandığını söz etti.

Türk dünyasında sivil toplumun güçlenmesi, daha yaygın bir işbirliği tabanı kazanması ve tesirli bir yapıya kavuşmasının düne nazaran çok daha hayati bir gereksinim olduğuna işaret eden Şiddetli, Türk dünyasında bu yapıları güçlendirmenin, bugünü korumakla kalmayıp yarını inşa etmek manasına geldiğini bildirdi.

Zorlu, Türk dünyasında inişli çıkışlı devirler yaşansa da yaklaşık 35 yıldır koparılmış bağların yine örüldüğünü ve kardeşliğin kurumsal tabanlara taşınmasına çalışıldığını lisana getirdi.

“TÜRKİYE GÜÇLÜ OLURSA TÜRK DÜNYASI GÜÇLÜ OLACAK”

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin, Türk dünyası ve bölge için global gelişmelerin odağında yer alan çok kıymetli bir güç merkezi haline geldiğini vurgulayan Şiddetli, “Türk dünyasının, Türk milletinin düşmanları her vakit olmuştur. Bu kıymete binaen her vakit bizlerle uğraşanlar olmuştur ve olmaya devam edecektir. Bilhassa önümüzdeki süreçte Türk dünyasının ortasındaki münasebetleri farklı bağlamlara çekmeye çalışan, bizlerin ortasına girerek birtakım krizler oluşturmaya çalışacak paylaşımlara, uğraşlara, teşebbüslere karşı son derece dikkatli olmak mecburiyetindeyiz. Zira biliyorlar ki Türkiye güçlü olursa Türk dünyası güçlü olacak ve biliyorlar ki Türk dünyası, daha da güçlenirse dünya sistemi yeni bir ivme kazanacak.” diye konuştu.

Zorlu, KKTC’nin, Türkiye ve Türk dünyasının ayrılmaz bir kesimi olduğunu belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Son günlerde bu hususta bahsettiğim çerçevede kimi gelişmeler ve bilhassa toplumsal medya mecralarından yanlış birtakım bilgi ve bilgilendirmeleri paylaşarak bu nifaka ortak olmaya çalışan çevreler olduğunu görüyorum. Bizim ülkemizde, Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında vazife yapan kimi siyasetçilerin de buna isteyerek ya da istemeyerek ortak olduğunu üzülerek görüyorum. Çok açık buradan sesleniyorum ve söylüyorum, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin olduğu üzere Türk dünyasının da ayrılmaz bir kesimidir. Biz, Türk dünyası olarak, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin, dünya yüzünde tanınması için dün nasıl uğraş sarf ediyorsak bugün de daima birlikte, bütün Türk devletleriyle birlikte bunun uğraşını vermeye devam ediyoruz ve edeceğiz.”

Türk dünyası devletlerinin her alanda işbirliği gerçekleştirmek üzere büyük bir atak başlattığına dikkati çeken Kuvvetli, Türk Dünyası Polis Akademileri Platformunun kurulacağını aktardı.

AK Parti olarak, Türk dünyasıyla ilgili yaklaşık 220 sivil toplum kuruluşunun iştirakiyle önümüzde devirde bir tertip yapmayı planladıklarını lisana getiren Güçlü, “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın da söz ettiği üzere, Türk dünyası, gerisindeki yeniliğe ve gelişmeye açık harika medeniyet birikimi, güçlü devlet geleneği, sağlam toplumsal yapısı, vizyoner sivil toplum kuruluşları ile adeta yeni bir uyanış, yeni bir şahlanış içindedir. Elbet bu uyanış, sadece devletlerin iradesiyle değil, halkların alanda kurduğu gönül köprüleriyle güç kazanacaktır.” tabirlerini kullandı.

“ÇALIŞTAY, ORTAK MUKADDERATIMIZI ŞEKİLLENDİRECEK STRATEJİK SEYAHATİN KIYMETLİ KİLOMETRE TAŞLARINDAN BİRİDİR”

Türk dünyasının, tarihî deneyim, kültürel derinlik ve insani kapasitesiyle 21. yüzyılın yükselen kıymetlerinden biri olma yolunda ilerlediğini vurgulayan Şiddetli, bu yükselişin kalıcı ve manalı olabilmesi için yalnızca devletlerin değil, sivil toplum sermayesinin de güçlü, örgütlü ve birbirine kenetlenmiş olması gerektiğini vurguladı.

Zorlu, şunları kaydetti:

“Kamu diplomasisinin en tesirli taşıyıcısı olan sivil toplumun, Türk dünyası içinde kurumsal işbirliği modelleri geliştirmesi hem bugünün gereksinimlerine cevap vermek hem de gelecek jenerasyonların refahını teminat altına almak açısından büyük ehemmiyet taşımaktadır. Burada bugün icra edilen çalıştayı da yalnızca bir istişare değil, ortak mukadderatımızı şekillendirecek stratejik bir seyahatin değerli kilometre taşlarından biri olarak görmekteyiz. Bu seyahatte her kuruluş bir yelken, her fikir bir rota, her gönül bir pusula olacaktır.”

Türk dünyasının her alanda işbirliğini gerçekleştirmeye yönelik toplum faaliyetlerinin, gönül birliği, ülkü birliği ve kurumsal birliğin sağlanması olmak üzere üç sacayağı üzerinde yükselebileceğini belirten Kuvvetli, bu adımların birbirini tamamlayabilmesinin de yetişmiş insan kaynağı ile gerçek ve tesirli bir kamuoyunun oluşumuna bağlı olduğunu söyledi.

21 Mart Nevruz Günü’nün, Türkiye’de resmi bayram olarak kutlanmasına yönelik kanun teklifinin yakın vakitte hazır olacağını belirten Güçlü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 21 Mart’ın, Türk Devletleri Teşkilatlarının ortak bayramı olması konusunu, Budapeşte’de gerçekleştirilecek dorukta önereceğini ve 21 Mart 2026’da Türk dünyasını, Türkiye’de bir ortaya getirme gayretinde olacaklarını söz etti.

“BİRLİKTE DAHA ADİL, DAHA BARIŞÇIL, DAHA GÜÇLÜ BİR GELECEK İNŞA EDERİZ”

TBMM MHP Küme Başkanvekili Filiz Kılıç, programda yaptığı konuşmada, çalıştayda bir gelecek inşa etme iradesinin ortaya konulduğunu belirterek Türk dünyasını birleştiren şeyin ise “biz olma iradesi” olduğunu söyledi.

Türk dünyasının birlikte daha güçlü olduğunu vurgulayan Kılıç, “Türkiye, Kazakistan, Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, hepimiz farklı ayrı devletleriz. Tek başımıza çok şey yapabiliriz. Fakat birlikte daha süratli iyileşiriz. Birlikte daha büyük hayaller kurarız. Birlikte daha adil, daha barışçıl, daha güçlü bir gelecek inşa ederiz. İşte bu yüzden bugün buradayız. Zira artık birbirimizin meselelerine kulaklarımızı değil, yüreklerimizi açma vakti. Kültürümüzü, sanatımızı, sesimizi, sokağımızı, gençlerimizi bir ortaya getirme vakti.” diye konuştu.

Kılıç, çalıştay sonrası yalnızca alınmış kararların olmaması ve yenilenmiş bir inancın da olması gerektiğini lisana getirerek, Türk dünyası ortasında kurulacak her bağın, atılacak her imzanın, verilecek her fikrin, geleceğin bir tuğlası olacağı değerlendirmesini yaptı.

Türk dünyasının asıl gücünün gönül bağlarında olduğuna işaret eden Kılıç, “Unutmayın, bir milletin haritası yalnızca çizgilerle değil, inançla, umutla ve birlikte atılan adımlarla çizilmiştir. Bir ortaya gelişimiz, yalnızca toplantı değil, bir vizyonun başlangıcıdır.” dedi.

Kılıç, şunları kaydetti:

“Türk dünyası yalnızca geçmiş değil, birlikte yazacağımız bir gelecek. Biz birbirimizin hudut komşusu değiliz. Biz birbirimizin gönül yoldaşıyız. Bu uzun bir yol. Fakat birlikte yürüdüğümüzde bu yol, artık zorluk değil, bir umut olur. Ve o umutla diyoruz ki, lisanda birlik, fikirde birlik, işte birlik. Bu, artık hayal değil, bir vizyon, bir gelecek davetidir.”

“BİZİ BİRLEŞTİREN GÖNÜL COĞRAFYAMIZ ÇOK BÜYÜK”

AK Parti İstanbul Milletvekili Şamil Ayrım ise sivil toplumun gücüne inanan kuruluşların işbirliğiyle gerçekleştirilen toplantının, Türk dünyasının birlik ve beraberliğine hizmet eden kıymetli bir adım olduğunu vurguladı.

Ayrım, “Unutmayalım ki bizi ayıran coğrafya hudutlu olabilir lakin bizi birleştiren gönül coğrafyamız çok büyüktür. Bu gönül coğrafyasını ayakta tutacak olan sivil irade, dayanışma ve ortak vizyonumuzdur.” sözlerini kullandı.

Azerbaycan Ulusal Meclisi Milletvekili Tenzile Rüstemhanlı da “Türk dünyasına hizmet bir yoldur, Türk dünyasını birbirine bağlayan köprülerdir.” dedi.

Karabağ Zaferi’nin, Türk dünyasının birliği ve beraberliğine giden yolda bir meşale, umut ve ışık olduğunu lisana getiren Rüstemhanlı, zaferin, bağımsızlığını kazanmış Türk devletlerinin bir ortaya gelmesinde değerli bir yol, bağımsızlığını kazanmamış Türk toplumları için de bir umut olduğunu söyledi.

Rüstemhanlı, kelamlarına şöyle devam etti:

“Türk dünyasına giden yolda Türk birliğini istemeyen memleketler arası teşkilatların ki biri de Avrupa Birliği’dir, birkaç gün evvel Türk devletlerinin kimilerinin Kıbrıs konusunda tavrı bir fitnedir. Biz millet olarak, bu fitnelerin önünde durmalıyız. Devletler elbette kendi çıkarlarıyla hareket ederler, lakin bizim millet olarak bir emelimiz olmalıdır. Türk milletinin çıkarı her türlü siyasetin üzerinde olmalıdır.”

İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Daire Başkanı Fahrettin Kaya da genel müdürlük olarak, sivil toplum kuruluşlarının projelerini destekleyen faaliyetler yürüttüklerini aktardı.

Kaya, Türkiye’de örnek sivil toplum kuruluşlarının olduğunu ve hoş faaliyetler yapıldığını söz ederek, “Sivil toplum kuruluşları ne kadar güçlü olursa Türkiye’nin demokrasisinin, iktisadının o kadar gelişeceğine inanıyoruz.” diye konuştu.

“ANKARA TİCARET ODASI OLARAK BU VİZYONUN BİR KESİMİ OLMAYA HAZIRIZ”

Ankara Ticaret Odası Yönetim Kurulu Lideri Gürsel Baran ise hükümetler ortası işbirlikleri kadar milletler ortası dayanışmanın da değerli olduğunun altını çizdi.

Baran, Türk dünyasının geleceğinin, ticaret, sanayi, kültür, eğitim, bilim, sanat ve insan odaklı yaklaşımlarla şekilleneceğini belirterek, Ankara Ticaret Odası olarak bu vizyonun bir kesimi olmaya, sürece katkı sunmaya hazır olduklarını lisana getirdi.

Türk devletleri ortasındaki bağları, sokaktaki her vatandaşı kapsayacak formda geliştirmek gerektiğine işaret eden Baran, “Ortak vizyon doğrultusunda atacağımız her adım, Türk dünyasını güçlendireceği üzere gelecek jenerasyonlara bırakacağımız mirasa da kıymet katacaktır. Çalıştayın, Türk dünyasının sivil topluluğunu güçlendirmek, ortak projeler gerçekleştirmek ve işbirliğini artırmak için değerli bir fırsat olduğuna inanıyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

TÜRKSİT Yönetim Kurulu Lideri Kemal Kurnaz da çalıştay vesilesiyle birliğe ve birlikte üretmeye olan inançlarını daima birlikte yine tazelediklerini tabir etti.

Kurnaz, Yunus Emre’nin “Gelin Tanış Olalım” şiirindeki bir dizeyi hatırlatarak, “Türk Dünyası Sivil Toplum Çalıştayı vesilesiyle bir ortaya gelmiş olmak, bizler için sırf bugünü değil, yarını da inşa etme zorunluluğunu da bir arada getirmektedir. Farklı coğrafyalarda, farklı alanlarda emek veren kuruluşlarımızın bu istikrarda buluşması, yeni yollar açmak, ortak amaçlar belirlemek ve kültürel bağlarımızı daha da güçlendirmek açısından büyük bir kazanım olacaktır.” açıklamasını yaptı.

“BİZLERE DÜŞEN BU SÜRECİ SAHİPLENMEK VE HALKLARIMIZ ORTASINDA KÖPRÜLER KURMAK”

İpekyolu Kamu Diplomasisi Teşkilatı Başkanı Seyfullah Türksoy, Türk dünyasının birlik ve dayanışma seyahatinde çok değerli aralar katedildiğini belirterek, mevcut kazanımların ötesine geçmek ve daha kapsayıcı, sürdürülebilir bir işbirliği modeli kurmanın sorumluluklarından en değerlisi olduğunu söyledi.

Çalıştayda ele almayı hedefledikleri bahislerin, yalnızca bugünü değil yarını da şekillendireceğine dikkati çeken Türksoy, “Sivil toplum kuruluşları olarak bizlere düşen bu süreci sahiplenmek ve halklarımız ortasında köprüler kurmaktır. Bu çalıştayın ortak meselelere, ortak tahliller üretileceği, karşılıklı anlayışın ve işbirliğinin geliştirileceği, somut adımların planlanacağı, verimli bir platform olmasını temenni ediyorum.” dedi.

EkoAvrasya Vakfı Yönetim Kurulu Lideri Hikmet Eren, programın hayırlara vesile olması temennisinde bulunarak, çalıştaydan çıkacak sonuç raporlarını, devletin ilgili kurum ve kuruluşlarıyla paylaşacakları bilgisini verdi.

Açılış konuşmalarının akabinde, “Sivil Toplum Kuruluşları ve Türk Dünyasında Çok Boyutlu Gelecek Perspektifi“, “Türk Dünyasının Entegrasyon Sürecinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü“, “Türk Dünyasında Sivil Toplum Kuruluşlarının Kıymeti ve Kurumlararası Etkileşimdeki Rolü” ve “Sivil Toplum Kuruluşlarının Dış Siyaset İnşasındaki Rolü: Kamu Diplomasisi Çalışmaları” başlıklarında oturumlar düzenlendi.