Trump’ın Mısır ve Ürdün karar tarihin diplomatik krizine neden olabilir!
ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Şeridi’nden gelen mültecileri kabul etmemeleri halinde Mısır ve Ürdün’e yapılan yardımları dondurma tehdidi, sırasıyla 1979 ve 1994 yıllarında İsrail ile imzalanan barış mutabakatlarından bu yana iki ülkenin ABD ile ilgilerindeki en büyük krizi teşkil ediyor.
KAHİRE MUHALEFİF TAVRINI KORUYOR
Gerek resmi açıklamalar gerekse devlet medyasında yer alan haberler aracılığıyla Mısır, Trump’ın tehditlerine karşın Filistinlilerin Gazze’den hudut dışı edilmesine yönelik hiçbir gayrete takviye vermeyeceğini tekraren lisana getirdi.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi’nin önümüzdeki birkaç hafta içinde gerçekleştirmeyi planladığı Washington ziyaretinin bir sonraki duyuruya kadar ertelenmesi de bu tavrı teyit etti. Şu anda Washington’da bulunan Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdüllatif ise ziyaretin değeri göz önüne alındığında alışılmadık bir kararla basın toplantısı düzenlemeyi ya da açıklama yapmayı reddetti.
KABUL EDİLMESİ MÜMKÜN DEĞİL!
Sisi medyaya verdiği demeçlerde Gazze’nin, sakinlerini yerinden etmeden yine inşa edilmesi gerektiğini vurguladı. Bu tavır Mısır’da yaygın bir kamuoyu takviyesine sahip.
Her ne kadar Trump’ın açıklamaları çoklukla doğaçlama ya da yarım yamalak olarak değerlendirilse de Mısırlı kaynaklar Trump’ın açıklamalarının Sisi’ye rastgele bir hareket alanı bırakmadığını belirtiyor. Hükümetin Filistinlilerin yerlerinden edilmesine prensipte karşı çıkmasının yanı sıra, yüz binlerce Filistinliyi Sina Yarımadası’na taşıyacak ve daha sonra ülke geneline ya da öteki ülkelere yayacak rastgele bir planı da alenen kabul etmesi mümkün değil.
KAYNAKLAR “MISIRLILAR BUNA TAHAMMÜL EDEMEZ” DİYOR
“(Gazze Şeridi’ndeki) hastaların tahliyesi konusunda işbirliği yapan Mısır, örgütün kabul etmesi halinde silahlı adamların çıkışına ya da Hamas kumandanlarının sürgün edilmesine bile müsaade verecektir. Ancak zorla ya da tehditle değil.”
Bu ay sonunda Kahire’de yapılacak olan Arap tepesi için hazırlıklar devam ediyor ve Trump’ın planına karşı birleşik bir cephe oluşturulması hedefleniyor. Haaretz’ in de daha evvel bildirdiği üzere, tepede ülke önderleri Trump’ın Amerikan yardımını kesmesi halinde başka Arap ülkelerinin Mısır ve Ürdün’e ekonomik güvenlik ağı sağlaması konusunda direkt ve dolaylı görüşmeler yapacak.
Görüşülen ölçüler varlıklı Arap devletleri için mutlaka karşılanabilir. Örneğin Amerika Mısır’a 1.3 milyar dolar askeri yardım ve 200 milyon dolar da ekonomik yardım yapıyor. Lakin birebir vakitte ABD’de üretilen gelişmiş silahlar için yedek kesim ve bakım da sağlıyor.
ÜRDÜN İKTİSADI MISIRDAN DAHA KIRILGAN!
Ürdün üzerindeki Amerikan baskısı muhtemelen çok daha değerli ve tesirli olacaktır zira Ürdün ekonomik olarak Mısır’dan çok daha kırılgandır.
ABD Ürdün’e yılda 1,4 milyar dolar yardım yapmakta, bu da aşağı üst Mısır’a yaptığı yardıma eşit. Fakat Ürdün çok daha küçük bir ülke ve çok daha az bir nüfusa sahip olduğundan, bu yardım ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılasının çok daha büyük bir yüzdesini oluşturuyor.
Salı akşamı Trump’ın Ürdün Hükümdarı Abdullah ile gerçekleştirdiği görüşme gergin geçti. Görüşmenin başında Trump, Gazzelilerin Ürdün ve Mısır’a taşınması gerektiğini yineledi. “Bizim Ürdün’de bir ölçü toprağımız olabileceğine inanıyorum, Mısır’da da bir ölçü toprağımız olabileceğine inanıyorum” dedi. Abdullah ise bu hususta kendi ülkesinin çıkarlarına nazaran karar vereceğini söyledi.
ÜRDÜN’DEN TRUMP’A MESAJ
Ürdünlü yetkililer ve devlet medyası Abdullah’ın Trump’la görüşmesi öncesinde Filistinlilerin hudut dışı edilmesine karşı olduklarını yineledi. Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safedi, Filistin meselesine bulunacak tahlilin Filistin topraklarında uygulanması gerektiğini söyledi ve Ürdün’ün Filistinlilerin kendi toprakları dışına yerleştirilmesine yönelik her türlü teşebbüse şiddetle karşı olduğunu vurguladı.
