Tatilcileri rahatlatan açıklama: Köpek balığı riski yok
Mersin Üniversitesi’nden (MEÜ) Prof. Dr. Deniz Ayas, başta Akdeniz olmak üzere birçok ülke kıyılarında köpek balıklarının gözlenmesinde artış yaşandığını belirterek, “Ülkemizin kıyıları, dünyanın en emniyetli deniz alanlarına sahip” dedi.
Son devirde Akdeniz kıyılarında kıyıya epeyce yakın noktalarda görülen köpek balıkları, deniz keyfi yapmak isteyen tatilcilerde tedirginliğe yol açtı. Dönem öncesi ortaya çıkan bu imajlar, vatandaşları huzursuz etse de uzmanlar, köpek balıklarının kıyılara yaklaşmasını olağan olarak pahalandırıyor. Son periyotlarda köpek balıklarının ender de olsa kıyılara yakın noktalarda görülmesini uzmanlar birkaç sebebe bağlayarak, pek de korkulacak bir durum olmadığını lisana getirdi.
SOSYAL MEDYANIN ETKİSİ
Bu mevzuda Akdeniz’de çalışmalar yapan Mersin Üniversitesi (MEÜ) Su Eserleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Deniz Ayas, Türkiye karasularında kısa yüzgeçli mako, esmer köpek balığı, camgöz, mavi köpek balığı üzere birçok tıbbın bulunduğunu söyledi. Bu tiplerin kıyılara yakın noktalarda görülmesine değinen Ayas, bu durumun yalnızca Türkiye’ye has olmadığını, başta Akdeniz olmak üzere birçok ülke kıyılarında köpek balıklarının gözlenmesinde artış yaşandığına dikkat çekti.
Köpek balıklarının bu davranışlarını birçok etkenin şekillendirdiğini vurgulayan Ayas, “Sadece Mersin Körfezi’nde değil, tüm denizlerde daha fazla büyük köpek balıkları çeşitlerini kıyılara yakın alanlarda görmeye başladık. Bunun temel sebeplerinden biri, denizde faaliyeti olan çabucak herkesin yüksek çözünürlüklü kameralar kullanması ve artık toplumsal medyada dünyanın bir yerinde çekilen fotoğraf yahut görüntülerinin tıpkı anda tüm dünyada görüntülenebiliyor olmasıdır. Artık teknolojinin hayatımıza girmesiyle; denizdeki tiplerin hayatımıza çok kolay bir biçimde anında yansımasıyla alakalı bir boyutu var bunun” diye konuştu.
‘AVLARIN PEŞİNDEN GELEN KÖPEK BALIKLARI VAR’
Denizlerde çok avcılık olduğunu vurgulayan Ayas, “Bundan kaynaklı besinlerini denizlerin farklı alanlarında avlayan ya da avlarının peşinde gezen köpek balığı çeşitleri besin kıtlığına bağlı kıyılara yönelmiş olabilirler. Bununla ilgili çok sayıda örnek var. Bilhassa kıyı ekosistemlerindeki yaşayan avların peşinden gelen köpek balığı tipleri var. Ağır olarak görünen köpek balıkları aslında kum köpek balıkları ve Mako köpek balıkları. Mersin Körfezi’nde de Antalya’da da aslında bu iki cins köpek balıklarının çok ağır olarak bireyleri görülüyor” diye konuştu.
İklim değişikliğinden kaynaklı deniz yüzey suyu sıcaklıklarının artmasının, köpek balıklarının avlarının göç desenlerinde de değişiklik yaptığını tabir eden Ayas, “Türler, artık daha sıcak alanlardan kaçarak daha farklı bölgelere yer değiştirebiliyor. Köpek balıkları da avlarının peşinden alan değiştirebiliyor. Daha kuzeye çekilebiliyorlar, açık kıyı ortasında gidip gelebiliyorlar. Birtakım köpek balığı tipleri ise bilhassa kum köpek balığı cinsleri, Doğu Akdeniz’deki ırmak girdilerinin olduğu bölgeleri hem yavrulama hem yavru bakım alanı olarak kullanıyorlar. Biz de onları muhakkak mevsimlerde bu bölgelerde görebiliyoruz” formunda konuştu.
‘İNSANLAR İÇİN BİR TEHDİT OLUŞTURMUYOR’
Tüm bunlara karşın korkulacak bir durum olmadığına işaret eden Ayas, “Ülkemizin kıyıları, turizm açısından ve köpek balıkları açısından dünyanın en muteber deniz alanlarına sahip. Alışılmış aşikâr periyotlarda köpek balıkları muhakkak noktaları üreme ve yavru bakım alanı olarak kullanmak için gelebiliyorlar lakin bunların turizm bölgeleri dışındaki alanlar olduğunu çarçabuk söyleyebilirim. Onun dışında köpek balıkları bilhassa Akdeniz’in orta kısımlarını kullandığı için bilhassa de turizm dönemi içerisinde insan ile müsabakalarının çok ender olabileceğini söyleyebilirim” tabirlerini kullandı.
Kıyıya yakın bölgelerde görülen köpek balıklarının, balıkçıların olta ile yakaladıkları tipler olduğunu söz eden Ayas, “Bunların aslında çok ağır bir biçimde kıyı bölgelerinde değil, bilhassa kıyıdan 1,5 kilometre açıkta yakalanan bireyler olduğunu görüyoruz. Bu bölgelerde köpek balıkları bulunabiliyor, bilhassa ‘Juvenil’ dediğimiz daha küçük uzunluktaki köpek balıkları bu bölgelerde bulunabiliyor ve bunlar kıyıdaki beşerler için bir tehdit oluşturmuyor. Turizm faaliyetleri genelde kıyı, kumul alanlarda gerçekleştiği için bu gözlenen kum ve Mako köpek balığı cinslerinin bu alanları turizm dönemi içerisinde kullanması neredeyse imkansıza yakın. O manada da ‘Türkiye’deki denizler, köpek balığı riski açısından çok güvenlidir’ diyebiliriz” tabirlerini kullandı.
‘BU TİPLERİN HAYATTA KALMASI GEREKİYOR’
Olta avcılığı yapanların az de olsa köpek balıkları ile karşılaştığını belirten Ayas, şöyle devam etti:
“Köpek balıklarının birçok cinsinin kuşağı kritik derecede tükenme noktasında. Bu nedenle oltayı uygun bir biçimde çıkartarak, bu hayvanları denize tekrar canlı olarak göndermek, tiplerinin korunması açısından kıymetli. Bu noktada bilhassa amatör balıkçılar ve olta balıkçıları açısından bir farkındalık olması gerekir. Zira çok yemli olta sistemleri kullandıkları için köpek balıklarını çok daha fazla yakalıyorlar. Köpek balıklarının hepsinin tabiatta ekolojik bir rolünün olduğunu, bilhassa ekosistemde biyoçeşitliliğin regülasyonunu gerçekleştiren cinsler olduğunu düşünürsek, ekosistemin sıhhati açısından bu cinslerin hayatta kalması gerekiyor.”
Mersin’de hobi olarak balık avlayan Çınar Küçük, geçen ay oltasına takılan yaklaşık 120 santimetre uzunluğundaki Mako cinsi köpek balığını, yüzgecine takılan olta iğnesini çıkarıp bir mühlet eliyle tutarak yüzdürdükten sonra denize geri bırakmıştı.
