ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz günlerde global ticaret bağlarını tekrar şekillendirme emeliyle yeni gümrük tarifeleri açıkladı. Bu karar, bilhassa Çin gibi büyük ticaret ortaklarıyla yaşanan tansiyonu daha da artırırken, dünya genelindeki piyasalarda büyük dalgalanmalara yol açtı. Tarife artışlarının, küresel tedarik zincirlerine ve döviz kurlarına tesiri derinleşirken, yatırımcılar, bu gelişmelerin dünya iktisadı üzerindeki uzun vadeli tesirlerini değerlendirmeye başladı.

ÇİN’DEN BEKLENEN ADIM GELDİ

Trump idaresinin attığı bu yeni adım, çoğunlukla Çin eserlerine yönelik uygulanan tarifelere odaklanıyor. ABD, Çin’in ticaret uygulamalarını ve fikri mülkiyet hakları ihlallerini münasebet göstererek, başta elektronik eşya ve arabalar olmak üzere birçok eser için gümrük tarifelerini artırma yoluna gitti. Bu adım, Çin’in de misilleme olarak ABD eserlerine karşı tarifeleri artıracağı tehdidiyle karşılık verdi

Çin’in cevabı, ABD’deki tarım eserleri, arabalar ve birtakım teknoloji eserleri üzere dalları kapsayan geniş bir yelpazeyi içeriyor. Pekin hükümeti, Trump’ın tarifelerine karşılık olarak, ABD’nin tarım eserlerine, arabalarına ve uçak kesimlerine olan talebi kısıtlama yoluna gitti. Bu durum, iki ülke ortasındaki ticaret savaşını daha da şiddetlendirerek, küresel ticaretin dinamiklerini sarstı.

PİYASALARDA BELİRSİZLİK DERİNLEŞİYOR

Bu yeni gelişmeler, global finansal piyasalarda büyük dalgalanmalara yol açtı. ABD borsaları, Trump’ın açıklamaları sonrası kısa vadeli düşüşler yaşarken, bilhassa teknoloji payları, Çin ile olan ticaret ilgilerinden olumsuz etkilenmeye başladı. Kelam konusu gelişmeler, bilhassa Çin ile ağır ticaret yapan büyük teknoloji şirketlerinin paylarında sert paha kayıplarına yol açtı.

Dolar, tarifelerin açıklanmasının akabinde kıymet kazanırken, Çin yuanı ise gerileyerek, uzun vadeli ekonomik belirsizliğin arttığını gösterdi. Bunun yanında, dünya genelinde borsalarda genel bir satış dalgası gözlemlendi. Yatırımcılar, ticaret savaşının getireceği mümkün bir resesyon riskini göz önünde bulundurarak inançlı liman arayışına yöneldi. Altın ve Japon yenisi üzere pahalı metaller, bu süreçte yatırımcılar tarafından tercih edilen güvenli limanlar arasında öne çıktı.

BİRÇOK BÖLÜMÜN ETKİLENMESİ BEKLENİYOR

Analistler, Trump’ın gümrük tarifeleri ve Çin’in misilleme kararlarının, sırf iki ülke ortasındaki ticareti değil, birebir vakitte dünya çapında tedarik zincirlerini de sekteye uğratabileceğini vurguluyor. Çin, dünya iktisadının en büyük üretim merkezlerinden biri olduğundan, ticaret savaşlarının global arz-talep istikrarlarını bozma riski epey yüksek.

Ayrıca, tarifeler ve ticaretin daralması, dünya genelinde birçok bölümün büyüme beklentilerini olumsuz istikamette etkileyebilir. Otomotiv dalı, teknoloji sanayisi ve tarım üzere birçok alan, direkt bu gelişmelerden etkileniyor. Uzun vadede ise, ticaret savaşlarının devam etmesi durumunda, dünya iktisadının yavaşlama riskinin artacağı öngörülüyor.

Yatırımcılar, Trump’ın yeni tarifeleriyle birlikte piyasaların karşılaştığı belirsizliğe karşı stratejilerini gözden geçiriyor. Uzun vadeli yatırımcılar, portföylerini çeşitlendirme ve daha inançlı yatırım araçlarına yönelme yoluna giderken, kısa vadeli yatırımcılar dalgalanan piyasalarda fırsatlar arıyor. Bilhassa teknoloji ve otomotiv bölümündeki şirketlerin pay senetlerine yönelik satış baskısı, borsalarda volatiliteyi artırıyor.

Trump’ın yeni gümrük tarifeleri, global ticaretin geleceği üzerinde değerli bir dönüm noktası oluşturuyor. Gerek Çin’in misilleme atakları, gerekse dünya genelindeki piyasa reaksiyonları, bu durumun küresel ekonomiyi uzun vadede nasıl etkileyeceğine dair birçok soru işareti bıraktı. Tüm bu belirsizlikler, yatırımcıları daha temkinli olmaya zorlayarak, global finansal piyasaların önümüzdeki devirde daha da karmaşık bir hal almasına neden olabilir. 

Küresel iktisat, ticaret savaşlarının seyrine nazaran şekillenecek ve bu durum, yalnızca Amerika ve Çin’i değil, tüm dünyayı etkileyecek.