Küresel piyasalar haftaya karışık başladı

ABD idaresinin müdafaacı ticaret siyasetleri kapsamında yürürlüğe koyduğu gümrük tarifelerinin ülkedeki enflasyonla gayret süreci üzerindeki tesirleri varlığını korurken, ülkede cuma günü açıklanan çekirdek şahsî tüketim harcamaları verisi fiyat artışlarına yönelik tasaları destekledi.

Buna nazaran, ABD’de şahsî tüketim harcamaları temmuzda yüzde 0,5 ile beklentilere paralel arttı. Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı, besin ve güç kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksi de temmuzda aylık bazda yüzde 0,3 yükseldi.

Çekirdek ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksi yıllık bazda ise yüzde 2,9 ile son 5 ayın en süratli artışını gösterdi. Kelam konusu bilgi beklentilerin üzerinde gerçekleşti.

Analistler, beklentilere paralel gelen şahsî tüketim harcamaları datalarının hala yüksek kalmayı sürdürdüğünü belirterek, çekirdek şahsî tüketim harcamaları fiyat endeksinde öngörülerin aşan gerçekleşmenin enflasyona yönelik üst istikametli riskleri desteklediğini söyledi.

ABD’de mal ticareti açığı ise temmuzda aylık bazda yüzde 22,1 artarak 103,6 milyar dolara ulaştı. 4 ayın en yüksek düzeyine çıkan mal ticareti açığı, varsayımların üzerinde gerçekleşti.

Ülkede Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici inanç endeksi, ağustosta aşağı istikametli revizyonla 58,2 oldu.

Ekonomik bilgilerin yanı sıra Fed yetkililerinin açıklamaları takip ediliyor. San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, iş gücü piyasasının yavaşlama belirtileri gösterdiğini ve tarifelerin enflasyonu üst çekse de, tarife kaynaklı fiyat artışlarının bir keze mahsus olacağını kaydetti.

Söz konusu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylül ayında yüzde 88 ihtimalle faiz indirimi yapacağı iddia edilirken, Bankanın yıl sonuna kadar toplamda iki seferde 50 baz puanlık faiz indirimine gideceği öngörülüyor.

– Fed Yönetim Kurulu Üyesi Cook’un açtığı davadan karar çıkmadı

Trump, geçen hafta Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook’u, Fed yasasının kendisine verdiği yetkiyle misyondan alındığını duyurmuştu.

Cook’un, ABD Başkanı Trump’ın kendisini görevden alma teşebbüsüne karşı açtığı davanın birinci duruşmasında, misyondan alınmasının süreksiz olarak durdurulması talebine ait karar çıkmadı.

ABD Federal Konut Finansmanı Ajansı Yöneticisi Bill Pulte ise Cook hakkında yeni bir cürüm duyurusunda bulundu. Pulte, Cook’un Fed’de vazife yaptığı müddet boyunca mülkleri hakkında yanlış beyanda bulunduğunu öne sürdü.

– Ons altın yükselişini 5.işlem gününe taşıdı

ABD’de nakdî gevşeme sürecinin tekrar başlayacağı iyimserliklerden takviye bulan altının ons fiyatı cuma günü yüzde 0,9 artışla 3 bin 448 dolardan tamamladı. Son 5 süreç gününde yükselen ons altın şu sıralarda ise yüzde 1 kıymet karıyla 3 bin 480 dolardan satılıyor.

Gümüşün ons fiyatı da haftaya yükselişle başlamasının akabinde 40,54 dolara ulaşarak Eylül 2011’den bu yana en yüksek düzeyini gördü.

Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında uzun vadeli tahvillerde satış yüklü bir seyir izlenirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi cuma günü yüzde 4,23’e çıktı.

Dolar endeksi ise cuma günü yüzde 0,1 azalışla 97,8 düzeyinde haftayı tamamladı. Şu sıralarda dolar endeksi düşüşünü 5.işlem gününe taşırken, evvelki kapanışın yüzde 0,1 altında 97,7’de bulunuyor. Brent petrolün varil fiyatı ise şu sıralarda yüzde 0,4 düşüşle 67,1 dolardan süreç görüyor.

Analistler ons altındaki fiyatlamalarda dolar endeksinde devam eden düşüşün de tesirli olduğunu belirterek, dolar endeksindeki zayıflamanın altının alternatif maliyetini yükselttiğini kaydetti.

New York Borsası’nda cuma günü S&P 500 endeksi yüzde 0,64, Nasdaq endeksi yüzde 1,15 ve Dow Jones endeksi de yüzde 0,20 bedel kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar da yeni haftaya negatif seyirle başladı.

New York borsasında bugün ABD’deki Emekçi Bayramı hasebiyle süreçler gerçekleşmeyecek.

– Avrupa’da imalat aktivitesi dataları izlenecek

Avrupa borsalarında cuma günü negatif bir seyir öne çıkarken, bugün bölge genelinde açıklanacak imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) bilgileri yatırımcıların odağında olacak.

Bölgede bir müddettir devam eden imalat sanayi aktivitesindeki düşüş Avrupa için temel ekonomik gündemlerden biri olmayı sürdürürken, bugün açıklanacak aktivite datalarının bölgedeki ekonomik gidişat hakkında daha çok bilgi vermesi bekleniyor.

Jeopolitik tarafta ise Rusya-Ukrayna Savaşı temel gündem hususu olmayı sürdürürken, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Rusya ile Ukrayna ortasında diplomatik atılım sağlanabileceği konusunda kuşkuları bulunduğunu, mevcut çatışmanın uzun mühlet devam edebileceğini kaydetti.

Cuma günü İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,32, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,59, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,76 ve Almanya’da DAX 40 ise yüzde 0,57 paha kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne karışık başladı.

– Asya borsaları karışık seyrediyor

Asya borsalarında haftanın birinci süreç gününde karışık bir seyir izlenirken, teknoloji ve yarı iletken payları öncülüğündeki düşüş dikkati çekiyor.

Cuma günü ABD endekslerinde teknoloji ve yarı iletken dalında tesirli olan düşüş bölge endekslerine de yansırken, Çin ve Hong Kong endeksleri ise müspet ayrışıyor.

Japonya’da Nikkei 225 endeksinde süreç gören yarı iletken sanayisi için test ekipmanı üreticisi Advantest’in payları yüzde 8,3, gelişmiş elektronik kablo ve ekipman üreticisi Furukawa Electric’in payları yüzde 6,3, yarı iletken bölümü için ekipman üreten Lasertec’in payları yüzde 3,1, Tokyo Electron’un payları 2,6, Renesas Electronics’in payları yüzde 2,9 ve fiber optik teknoloji alanında faaliyet gösteren Fujikura’nin payları de yüzde 2,9 düşüşle süreç görüyor.

Güney Kore tarafında da yarı iletken ve teknoloji paylarında satıcılı seyir dikkati çekiyor. Ekipman üreticisi Jahwa Electron’un payları yüzde 7,1, yarı iletken imalatçısı SK Hynix’in payları yüzde 5,2, Hanmi Semiconductor’un payları yüzde 6,2 kıymet kaybıyla alıcı buluyor.

Öte yandan, bugün bölgede açıklanan datalara nazaran, Japonya’da ağustos ayı imalat sanayi PMI 49,7 ile bir evvelki periyoda nazaran gerilerken, aktivitede zayıflamaya işaret etti.

Çin tarafında ağustos ayı Caixin imalat sanayi PMI 50,5 ile beklentileri geride bırakarak imalat sanayi aktivitesinde güçlenmeye işaret etti.

Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,6 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,5 paha kaybederken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,9 bedel kazandı.

– Yurt içinde büyüme verisi takip edilecek

Cuma günü satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,71 paha kaybederek 11.288,05 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ekim vadeli kontrat ise cuma akşam seansında olağan seans kapanışına nazaran yüzde 0,1 düştü.

Yeni süreç gününde ise ikinci çeyrek Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) bilgileri takip edilecek.

AA Finans Büyüme Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, bu yılın ikinci çeyreğinde Türkiye iktisadının yüzde 3,87 büyüdüğünü öngörüyor. Ankete katılan ekonomistlerin büyüme beklentileri, yüzde 2,20 ile yüzde 5 aralığında yer aldı.

Ekonomistlerin 2025 yılının tamamına ait büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 3,18 oldu.

Öte yandan, Borsa İstanbul Kümesi, hisse piyasalarında birtakım düzenlemelere gitti. Buna nazaran, BIST 100 Endeksi’nin gün içerisinde evvelki günün kapanışına nazaran birinci basamakta yüzde 5 ve ikinci basamakta yüzde 7 yahut daha fazla düşmesi durumunda devreye giren Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi (EBDKS) uygulaması tek etaplı olarak uygulanmaya başlayacak ve endeks pahasının yüzde 6 yahut daha fazla gerilemesi halinde devreye girecek.

EBDKS kapsamında buyruk girişlerine ve süreçlere orta verilen mühlet 10 dakika kısaltılırken, açığa satış yapılabilen süreç sıralarında seans sonuna kadar üst adım kuralı getirilmesi uygulamasında temel alınan BIST 100 Endeksi düşüş pahası yüzde 3’ten yüzde 2’ye çekildi.

Bunlara ek olarak Borsa İstanbul Kümesi, borsada takas tarihinin T+1 (işlem gününü takip eden 1. iş günü) olarak kısaltılmasına yönelik 5 Ocak 2026 prestijiyle uçtan uca testlerin gerçekleştirilebilmesi için gerekli ortamlarının faaliyete geçirileceğini bildirdi.

Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,2 artışla 41,1030’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 41,1450’den süreç görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde büyüme, yurt dışında ise dünya genelinde imalat sanayi PMI bilgilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 11.200 ve 11.100 puanın takviye, 11.300 ve 11.400 düzeylerinin direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek datalar şöyle:

10.00 Türkiye, 2. çeyrek yıllık Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH)

10.00 Türkiye, 2024 yılı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla

10.00 Türkiye, ağustos ayı İSO İmalat Sanayi PMI

10.55 Almanya, ağustos ayı imalat sanayi PMI

11.00 Avro Bölgesi, ağustos ayı imalat sanayi PMI

11.30 İngiltere, ağustos ayı imalat sanayi PMI

12.00 Avro Bölgesi, temmuz ayı işsizlik oranı

ABD’de piyasalar tatil nedeniyle kapalı olacak