Dünya

İsrail-İran Savaşı: ABD ordusu İran’ı bombaladı! Peş peşe açıklamalar

Trump, İran’ın vurulduğu anları bu türlü izledi

İsrail’in İran’a yönelik 13 Haziran’da başlattığı “Yükselen Aslan” saldırısı ve İran’ın başlattığı misilleme hücumları onuncu gününde de devam ediyor. Savaş sürerken, ABD birinci kez savaşa fiilen dahil oldu. ABD güçleri, İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislerini vurdu. İran cephesi, santrallerde nükleer sızıntı olmadığını açıkladı.

ABD Başkanı Donald Trump, Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerinin vurulduğunu söyleyerek, saldırıyı “çok başarılı bir operasyon” olarak nitelendirdi. Lakin İranlı yetkililer, bu üç nükleer tesisin akın ihtimali nedeniyle bir mühlet evvel boşaltıldığını söyledi.

Peki ABD’nin vurduğu tesislerin özelliği ne?

  • Natanz, İran’ın en büyük uranyum zenginleştirme tesisi. Tahran’ın yaklaşık 250 kilometre güneyinde yer alıyor.
  • Fordo, yüksek seviyede korunan bir yeraltı uranyum zenginleştirme merkezi. Tahran’ın yaklaşık 160 kilometre güneyinde.
  • İsfahan, Natanz ve Fordo’da zenginleştirme için gerekli olan uranyum hekzaflorür (UF6) gazını üretiyor.

GÜN İÇİNDE YAŞANACAK GELİŞMELERİ BU HABERİMİZDEN TAKİP EDEBİLİRSİNİZ

 

VON DER LEYEN: İRAN, ASLA BOMBAYA SAHİP OLMAMALI

12.15: Avrupa Birliği (AB) Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, X hesabından yaptığı paylaşımda, İran’ın nükleer silah ve bomba geliştirme muhtemelliğine işaret ederek, “İran asla bombaya sahip olmamalı. Ortadoğu’da gerginliğin tepe yaptığı bir periyotta öncelik istikrar olmalı. Memleketler arası hukuka hürmet da kritik kıymet taşıyor” sözlerini kullandı. “Şimdi İran’ın muteber bir diplomatik tahlile başvurmasının zamanıdır” diyen Von der Leyen, “Bu krizi sonlandırmanın tek yolu müzakere masasıdır” diye konuştu.

ALMANYA VE RUSYA’DAN AÇIKLAMA

11.34: Rusya Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı Dmitriy Medvedev, ABD’nin İran’a taarruzlarına ait açıklamasında, “barış yapan lider olarak göreve gelen ABD Başkanı Donald Trump’ın ABD için yeni bir savaş başlattığını” söyledi.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz ise, İran’a yaptığı davette, ABD ve İsrail ile derhal müzakerelere başlamasını ve çatışmanın diplomatik tahlile kavuşturulmasını istedi. Almanya Başbakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Friedrich Merz, İran’a, ABD ve İsrail ile derhal müzakerelere başlaması ve çatışmanın diplomatik bir tahlile kavuşturulması davetinde bulundu” sözü kullanıldı. Açıklamada, İran’ın nükleer tesislerine yapılan akınların akabinde, Merz başkanlığındaki Federal Hükümet Güvenlik Kabinesi’nin bu sabah toplandığı bildirildi. ABD ve İsrail’in hava hücumları sonucu İran’ın nükleer programının büyük bir kısmının ziyan gördüğü lakin kesin hasar tahlilinin daha sonra yapılabileceği söz edilen açıklamada, Merz’in gün içinde Avrupa Birliği ve ABD’deki ortaklarıyla bir sonraki adımlar konusunda yakın istişarelerde bulunacağı kaydedildi.

AB’DEN AÇIKLAMA

10.35: Avrupa Birliği (AB) Dışişleri ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Bu, milletlerarası güvenliğe tehdit olacağından İran’ın nükleer silah geliştirmesine müsaade verilmemeli.” açıklamasında bulundu. Tüm taraflara “geri adım atma, müzakere masasına geri dönme ve daha fazla tırmanış yaşanmasını engelleme” davetinde bulunan Kallas, “AB Dışişleri Bakanları durumu yarın ele alacak.” dedi. 

PAKİSTAN, SUUDİ ARABİSTAN, İSVİÇRE, MISIR, UMMAN VE IRAK’TAN AÇIKLAMA

10.02: Suudi Arabistan, ABD’nin İran’daki nükleer tesisleri amaç alan ataklarını kınayarak bölgede “istikrarı sağlayacak siyasi çözüm” davetinde bulundu. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada “Riyad’ın ABD’nin nükleer tesislerini gaye aldığı kardeş ülke İran’daki gelişmeleri büyük tasayla takip ettiği” belirtildi. İran’ın egemenliğinin ihlali kınanan açıklamada, itidal, sükunet ve gerginliği tırmandırmaktan kaçınılması için her türlü eforun gösterilmesi gerektiği kaydedildi. Açıklamada, memleketler arası toplumdan, bu son derece hassas şartlarda, krizin sona erdirilmesi, bölgede güvenlik ve istikrarın sağlanması için yeni bir sayfa açılmasını sağlayacak siyasi tahlile ulaşmak maksadıyla gayretlerin artırılması daveti yapıldı.

Pakistan, ABD’nin İran’daki nükleer tesislere saldırısını kınayarak BM Kuralı’na nazaran İran’ın kendini savunma hakkı olduğunu belirtti.

Irak hükümeti ise, İran’daki nükleer tesislerin vurulmasının Orta Doğu’da barışı önemli biçimde tehdit ettiğini ve bölgesel istikrarı büyük risklere açık hale getirdiğini kaydetti.

Nükleer görüşmelerde ABD ve İran ortasında arabuluculuk yapan Umman’ın Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da emsal bir biçimde “ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik taarruzlarının milletlerarası hukukun ve BM koşulunun önemli bir ihlali olduğu” söz edildi.

İsviçre de ABD’nin hücumlarının akabinde diplomasiye derhal geri dönüş, itidal ve milletlerarası hukuka tam hürmet davetinde bulundu.

ABD’nin taarruzlarına ait Mısır’dan yapılan açıklamada da “Bölgesel ve global güvenliği tehdit eden tırmanış kabul edilemez, tahlil siyasi olmalıdır.” denildi. 

ABD’NİN SALDIRISINA BİRİNCİ TAKVİYE İNGİLTERE’DEN

09.58: İngiltere Başbakanı ve İşçi Partisi önderi Keir Starmer, ABD’nin İran’a taarruzlarının akabinde yaptığı açıklamada, “İran’ın asla nükleer silah geliştirmesine müsaade verilemez ve ABD, bu tehdidi hafifletmek için harekette bulundu.” dedi. İran’ın nükleer programının memleketler arası güvenliğe büyük bir tehdit olduğunu savunan Starmer, İran’a “müzakere masasına dönme ve bu krizi sona erdirmek için diplomatik bir tahlile varma” davetinde bulundu. Orta Doğu’daki durumun istikrarsız olmayı sürdürdüğünü belirten Starmer, bölgede istikrarın öncelikli olduğunu kaydetti. 

İSRAİL DE ATAK BAŞLATTI

09.05: ABD saldırısının akabinde İran füzeleri Tel Aviv ve Hayfa’yı gaye almıştı. Bu gelişmenin akabinde İsrail ordusu da İran’a hücum başlattı. İsrail ordusundan yapılan açıklamada, İran’ın füze fırlatma rampalarına akın düzenlendiği belirtildi. İsrail Hava Kuvvetlerinin İran’ın batısındaki “askeri hedeflere” bir dizi taarruz başlattığı aktarılan açıklamada, İran’dan İsrail’e füze fırlatılan rampalara ve İran askerlerine de kısa mühlet evvel akın düzenlendiği öne sürüldü.

TRUMP’TAN İRAN’A YENİ TEHDİT

08.47: ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan güçlerinin İran’daki 3 nükleer tesise atak düzenlediğini duyurmuştu. Trump ilerleyen dakikalarda bir açıklama daha yaparak, Tahran idaresinin ABD’ye muhtemel misillemesine dair, “İran tarafından Amerika Birleşik Devletleri’ne yapılacak rastgele bir misilleme, bu gece şahit olunanlardan çok daha büyük bir güçle karşılık bulacaktır.” tabirini kullandı..

ARAKÇİ: İRAN ÇIKARLARINI SAVUNMAK İÇİN TÜM SEÇENEKLERİ GİZLİ TUTMAKTADIR

08.33: İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ABD’nin İran’ın Fordow, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislerine düzenlediği hava saldırısı sonrası toplumsal medya hesabından açıklamalarda bulundu. Arakçi, Birleşmiş Milletler (BM) ve üye ülkelere davette bulunarak, “Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun daimi üyesi olan Amerika Birleşik Devletleri, İran’ın barışçıl nükleer tesislerine saldırarak BM tüzüğünü, milletlerarası hukuku ve Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nı önemli formda ihlal etti. Bu sabahki olaylar nahoş ve kalıcı sonuçları olacak. BM’nin her bir üyesi bu son derece tehlikeli, kanunsuz ve kabahat teşkil eden davranıştan ötürü alarma geçmelidir. BM tüzüğü ve yasal bir formda kendini savunmaya müsaade veren kararları uyarınca İran, egemenliğini, çıkarlarını ve halkını savunmak için tüm seçenekleri gizli tutmaktadır.” tabirlerini kullandı. 

UAEA: ATAK SONRASI RADYASYON ARTIŞI YOK

08.25: Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran’daki üç nükleer tesise yönelik ABD saldırısının akabinde, bu tesislerde radyasyon düzeyinde bir artış olmadığını açıkladı. UAEA’nın X hesabından yapılan açıklamada “Fordo dahil İran’daki üç tesise düzenlenen akınların akabinde UAEA, şu ana kadar tesis dışı radyasyon düzeylerinde bir artış bildirilmediğini teyit etmektedir.” denildi.

İRAN DA İSRAİL’E ATAK BAŞLATTI

07.50: ABD’nin İran’daki üç nükleer tesise akın düzenlemesinin akabinde İran, İsrail’in başşehri Tel Aviv’e ve Hayfa kentlerine füze saldırısı başlattı. Tel Aviv semalarında çok sayıda patlama sesi duyulurken, İran’ın fırlattığı füzelerin hava savunma sistemleri tarafından engellendiği kimilerinin ise sistemleri aşarak maksatları vurduğu aktarıldı. İsrail medyası, yaklaşık 30 kişinin yaralandığını belirtti.

İRANLI YETKİLİ: TESİSLERİ DAHA ÖNCESİNDE BOŞALTMIŞTIK

07.27: İran Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf’ın Danışmanı Mehdi Muhammedi, ABD’nin nükleer tesislere yönelik saldırısına ait, “İran açısından pek harika bir durum yaşanmadı. İran birkaç gecedir Fordo’ya yapılacak saldırıyı bekliyordu. Tesis uzun vakit evvel boşaltılmıştı ve taarruzda geri dönülmez bir ziyan görmedi. Kesin olan iki şey var. Birincisi, bilgi bombalanamaz. İkincisi, bu sefer kumarbaz kaybedecek.” dedi.

“TESİSLERDE NÜKLEER SIZINTI YOK”

İran Ulusal Nükleer Güvenlik Sistemi Merkezi’nden yapılan açıklamada, ABD’nin İran’daki Fordo, Natanz ve İsfahan olmak üzere üç nükleer tesise milletlerarası hukuka karşıt saldırısının akabinde nükleer sızıntı ihtimaline karşı tesislerin etrafında inceleme yapıldığı belirtildi. Açıklamada, incelemeler sonunda tesislerde radyoaktif sızıntının olmadığının anlaşıldığına işaret edilerek, “Alınan tedbirler ve evvelki planlama ile radyoaktif husus tespit sistemleri tarafından kaydedilen bilgiler dikkate alındığında, rastgele bir kirlenme belirtisi kaydedilmemiştir. Bu nedenle, kelam konusu tesislerin etrafında yaşayan sakinler için rastgele bir tehlike bulunmamaktadır.” tabirlerine yer verildi.

İRAN’DAN BMGK’YA ACİL TOPLANTI ÇAĞRISI

İran, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nu (BMGK) acil toplantıya çağırdı. İran’ın BM Temsilciliği, “ABD’nin akınlarını en güçlü halde kınıyoruz.” açıklamasında bulundu.

İSRAİL HAVA ALANINI KAPATTI; TOPLUMSAL KISITLAMALAR GETİRİLDİ

07.06: İsrail Havalimanları Yönetimi’nden yapılan açıklamada, ülke hava alanının tüm uçuşlara kapatıldığı duyuruldu. Açıklamada, Mısır ve Ürdün üzerinden kara geçişlerinin ise açık tutulduğu aktarıldı. Öte yandan ABD’nin İran’a saldırısının akabinde İsrail’de toplumsal kısıtlamalara gidildi. Ülke genelinde tüm okulların kapatıldığı, toplantıların yasaklandığı, sırf mecburî işletmelerin açık kalmasına müsaade verileceği söz edildi.

HAMAS’TAN AÇIKLAMA

06.43: Hamas, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırısını İran’ın egemenliğini ihlal eden açık bir hücum olarak niteleyerek kınadı. Hamas’tan yapılan yazılı açıklamada, “İslami Direniş Hareketi Hamas, ABD’nin İran İslam Cumhuriyeti topraklarına ve egemenliğine yönelik açık saldırısını en sert tabirlerle kınamaktadır.” tabiri kullanıldı. Açıklamada, kelam konusu akının tehlikeli bir tırmanış olduğu, milletlerarası hukukun ihlali manasına geldiği ve memleketler arası barış ile güvenliği tehdit ettiği vurgulandı. Bu taarruzun, ABD’nin İsrail’in planlarına kayıtsız kuralsız bağlılığının bir göstergesi olduğu belirtilen açıklamada, hücumun tıpkı vakitte güç mantığına dayalı hegemonya kurma siyasetinin açık bir örneği, orman kanunlarına dayalı bir aksiyon ve tüm memleketler arası norm ve mukavelelerin ihlali olduğuna işaret edildi. Açıklamada, ABD’nin ve İsrail’in bu tehlikeli atağın sonuçlarından sorumlu olduğuna işaret edilerek, şunlar kaydedildi: “Hem devlet hem millet seviyesinde İran İslam Cumhuriyeti’ndeki kardeşlerimizle dayanışmamızı vurguluyor, İran’ın egemenliğini ve halkının çıkarlarını savunma konusundaki kararlılığına ve bu taarruzlara karşı, global müstekbir güçler karşısında geri adım atmadan direnecek irade ve yeteneğine olan tam itimadımızı söz ediyoruz.”

İRAN SALDIRIYI DOĞRULADI: SALDIRIYI KINIYORUZ, ULUSAL SANAYİ GELİŞİMİMİZ DURMAYACAK 

06.24: İran Atom Enerjisi Kurumu, ABD’nin ülkenin üç nükleer tesisine yönelik askeri saldırısının akabinde yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada, “Siyonist (İsrail) düşmanın son birkaç gündür gerçekleştirdiği yırtıcı hücumlarının akabinde, bugün şafak vakti, ülkenin Fordo, Natanz ve Isfahan’daki nükleer tesisleri, başta Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Muahedesi olmak üzere milletlerarası maddelere karşıt yırtıcı bir hareketle İran’ın düşmanları tarafından hücuma uğradı.” sözlerine yer verildi. İsrail ve ABD’nin İran’ın nükleer tesislere saldırısına karşı kınama açıklaması yapmayan Memleketler arası Atom Gücü Ajansına (UAEA) reaksiyon gösterilen açıklamada, “Uluslararası hukuku ihlal eden bu hareket ne yazık ki UAEA’nın kayıtsızlığı ve hatta işbirliğiyle gerçekleştirildi. Memleketler arası toplumun orman kanunlarına dayalı bu kaosu kınaması ve İran’ın yasal haklarını elde etmesi konusunda takviye vermesini bekliyoruz. Büyük İran ulusuna, bu ulusal endüstrinin gelişmesinin durdurulmasına müsaade vermeyeceğimizi beyan ediyoruz.” denildi.

BM: MİLLETLERARASI BARIŞA DİREKT TEHDİT

05.43: Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ABD’nin İran’daki nükleer tesislere düzenlediği akınlardan derin tasa duyduğunu söyledi. Guterres, atağın akabinde açıklama yayınladı. Hücumun hala gergin durumdaki bölgede tehlikeli bir tırmanış olduğunu vurgulayan Guterres “İran’a karşı güç kullanılmasından derin kaygı duyuyorum. Bu, memleketler arası barış ile güvenliğe direkt bir tehdittir.” sözlerini kullandı. Guterres, çatışmanın süratle denetimden çıkma riskinin arttığına dikkati çekerek, bunun siviller, bölge ve dünya açısından felaket sonuçları olacağı ihtarında bulundu. BM üyelerine tansiyonu düşürme ve BM Kaidesi ile öbür milletlerarası hukuk kurallarının getirdiği yükümlülüklere uyma daveti yapan Guterres, şunları söyledi: “Bu tehlikeli anda, kaos sarmalından kaçınmak kritik ehemmiyette. Askeri seçenek tahlil değil, tek yol diplomasi, tek umut barış.”

NETANYAHU: TRUMP’IN YAVUZ KARARI TARİHİ DEĞİŞTİRECEK

05.10: İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’ın üç nükleer tesisine atak düzenlediklerini duyuran ABD Başkanı Donald Trump’a teşekkür etti. Başbakan Netanyahu, X hesabından, İran’ın nükleer tesislerini vurma kararı alan ABD Başkanı Trump’a görüntülü teşekkür bildirisi yayınladı. Netanyahu, “Tebrikler Lider Trump. ABD’nin mükemmel ve hakkaniyetli gücüyle İran’ın nükleer tesislerini gaye alma istikametindeki cesaretli kararınız tarihi değiştirecek.” tabirini kullandı. İsrail’in İran’a başlattığı hücumlarla “şaşırtıcı işler” yaptığını öne süren Netanyahu, ABD’nin, bu gece gerçekleştirdiği taarruzla sahiden “eşsiz bir muvaffakiyete imza attığını” savundu. ABD’nin İran’a saldırısının Orta Doğu’yu barışa taşıyacak “tarihi bir dönüm noktası” olduğunu savunan Netanyahu, “Başkan Trump ve ben sık sık güç yoluyla barış deriz. Evvel güç gelir, sonra barış gelir. Ve bu gece Lider Trump ve ABD büyük bir güçle hareket etti.” savında bulundu.

İRAN: FORDO’DA NÜKLEER SIZINTI YOK, TESİSLER EVVELCE BOŞALTILMIŞTI

04.45: İran’ın en kritik nükleer tesislerinden Fordo’ya ABD’nin saldırısının akabinde tesiste nükleer sızıntı olmadığı bildirildi. Fordo’daki uranyum zenginleştirme tesisinin bulunduğu Kum eyaletinden bir Valilik yetkilisi, “Fordo nükleer tesisi Amerika Birleşik Devletleri tarafından atağa uğramış ve bu tesise ziyan verilmiştir lakin içinde ve etrafında rastgele bir nükleer sızıntı bulunmamaktadır.” sözlerini kullandı. İranlı yetkililer, ABD saldırısı öncesi üç nükleer tesisteki tüm gereçlerin tahliye edildiğini savundu. Yetkililer tesislerde kısmi hasar oluştuğunu ve geri dönülemez bir durumun olmadığını tez etti.

ABD, İRAN’DAKİ 3 NÜKLEER SANTRALİ VURDU

03.40:İsrail’in İran’a yönelik 13 Haziran günü başlattığı atakların akabinde bölgede tansiyon yükselirken, ABD, bu gece İran’ın 3 nükleer tesisine saldırı düzenledi. ABD Başkanı Donald Trump, İran’da Fordo, Natanz ve İsfahan olmak üzere üç nükleer tesise hava saldırısı düzenlediklerini belirtti. Trump atakların akabinde düzenlediği ulusa sesleniş konuşmasında, İran’da üç nükleer maksadın muvaffakiyetle vurulduğunu söyledi. Hücumdan sonra açıklama yapan Trump, “Amacımız İran’ın nükleer zenginleştirme kapasitesini yok etmek ve dünyanın bir numaralı terör destekçisi devletinin oluşturduğu nükleer tehdidi durdurmaktı. İran barış yapmak zorunda. Bu yapılmazsa sonraki akınlar çok daha ağır olacak.” dedi. İran cephesi de üç nükleer tesise yapılan saldırıyı doğruladı. Öte yandan CNN Internatipnal, ABD’li yetkililere dayandırdığı haberinde, “Trump’ın, akınların diplomasiyi harekete geçirmesini umduğunu ve yeni akın planlamadığını” duyurdu.

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu