Fuat Sezgin’in bilim birası müzede hayat buluyor

İslam bilim tarihine kıymetli katkılarda bulunan Prof. Dr. Fuat Sezgin’in 27 Mayıs 1960 ihtilalinin akabinde Türkiye’den Almanya’ya kadar uzanan ilim seyahati, dünya çapında kabul gören bir akademik mirasın kıssasına dönüştü.

Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırma Vakfı (İBTAV) Yönetim Kurulu ve Mütevelli Heyeti Başkanı Mecit Çetinkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sezgin’in hayatını ilme adadığını söyledi.

Sezgin’in hayatının 1960 ihtilaliyle sekteye uğradığını anlatan Çetinkaya, ihtilalin akabinde çok sevdiği ülkesinden ayrılan Sezgin’in Frankfurt Üniversitesine gittiğini belirtti.

Çetinkaya, Almanya’da İslam bilim tarihi alanında dünyanın en saygın akademisyenlerinden biri haline gelen Sezgin’in Türkiye’de gereğince tanınmadığını, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İlim Yayma Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Bilal Erdoğan’ın çabalarıyla yurda getirildiğini, böylelikle yapıtlarının yine vatanıyla buluştuğunu aktardı.

Fuat Sezgin’in araştırmalarıyla bilimin Müslüman alimlerce Doğu’dan Batı’ya taşındığının kanıtlarıyla ispatlandığına dikkati çeken Çetinkaya, bu durumun tüm akademi dünyasınca da kabul edildiğini vurguladı.

MÜZE VE KÜTÜPHANE MİRASI

Sezgin’in dönüşünün akabinde bilim tarihi alanında yaptığı çalışmalara ait Türkiye’de de müze ve kütüphane kurma fikri bulunduğunun altını çizen Çetinkaya, “Müzesi ve kütüphanesi Almanya’da aslında vardı. Müzede bulunan tıpkı modülleri Türkiye’de de sergilemek istedi. Burada Müslüman bilim insanlarının dünyaya katkılarına ait kimi eserler sergileniyordu. Bunların hepsinin masraflarını da kendisi karşılayarak birebirini yaptı ve Türkiye’ye getirdi. Türkiye’de Cumhurbaşkanı’mızın talimatlarıyla Kültür Bakanlığı tarafından Gülhane Parkı’nın içerisinde müze kuruldu.” diye konuştu.

Müzede bulunan yaklaşık 800 yapıtın öğrencilere ve gençlere Müslüman bilim insanlarının vaktinde ne kadar kıymetli buluşlar yaptığının kanıtı olarak gösterildiğini lisana getiren Çetinkaya, Sezgin’in kütüphane kurma sürecinde Almanya’da kendi eforlarıyla biriktirdiği 50 bin kitabını Türkiye’ye getirmek istediğini kaydetti.

KİTAPLARIN DİJİTAL MİRASI

Çetinkaya, Sezgin’in kitaplarının hepsini Türkiye’ye bağışladığını aktararak, şöyle devam etti:

“Fakat biz bu kitapların üçte birini Türkiye’ye getirebildik. Sonrasında Alman hükümeti kitapların hocanın kendi malı olmasına karşın Türkiye’ye getirilmesine mani oldu. Eşi, kızı ve hocamızın kendi uğraşları olmasına karşın maalesef bu kitaplara el koydular. Şu an mahkeme devam ediyor. Bir mutabakata vardık, hiç olmazsa kitaplar dijitalleştirilecek. Bizdekileri onlar, onlardakini de biz dijitalleştirerek karşılıklı kütüphanelere kazandıracağız. Kütüphanede şu anda da hocanın Türkiye’den aldığı kitaplarla birlikte, burada kaldığı müddet içerisinde dışarıdan temin ettiği 30 bin yapıtımız var. Kütüphanedeki bu yapıtların içerisinde 1200 yıllık yazma eserler, tıpkı vakitte hiç kimsede olmayan kitaplar var. Bunlar da bilim tarihi okuyan akademisyenlerin, hocaların ve ziyaretçilerin hizmetine sunuldu. Kütüphane dijitalleştirilerek hem Türkiye’de hem de yurt dışında herkesin ulaşıp istifade edebileceği bir hale dönüşecek.”

BİLİME ADANMIŞ BİR HAYAT

Kütüphane müzesi kurulurken 90 yaşını aşan Sezgin’in günde 17 saate yakın mesai harcadığını anlatan Çetinkaya, Sezgin’in devamlı okuduğunu, okuduğu şeyi de bir seferde anladığını ve unutmadığını söyledi.

“Allah o özelliği vermeseydi o binlerce kitabın altından kalkamaz, okuyamazdı.” diyen Çetinkaya, Sezgin’in lisan konusunda da epey ehil olduğunu lisana getirdi.
Çetinkaya, Sezgin’in okuduğu yabancı kitapların hiçbirisinde mütercim kullanmadığını kendisine söylediğini aktararak, yabancı lisanlara bu yapıtları bilimsel olarak anlayabilecek derecede hakim olduğunu bildirdi.

Prof. Dr. Fuat Sezgin’in gece geç saatlere kadar çalışıp sabah erkenden kalkabildiğini belirten Çetinkaya, “Hasta yattığı vakitlerde bile devamlı kütüphaneye gelmek istedi. Biz ‘Kütüphanedeki kitapları buraya getirelim’ diye teklif ettiğimizde, Fuat Hoca ‘Yok, ben kütüphanenin kokusunu özlüyorum’ demişti.” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE’YE DÖNÜŞ VE ETKİSİ

Çetinkaya, Sezgin’le 2010 yılında vakfın kuruluş çalışmalarında tanıştıklarını, Almanya’dan Türkiye’ye dönüşünden sonra onun yanından hiç ayrılmadığını söyledi.
Sezgin’in bu devirde akademi, sivil toplum ve devlet yetkililerinden kıymet gördüğüne işaret eden Çetinkaya, “Hocamızın Türkiye’ye dönüşü sonrasında ve bilhassa hastalığı periyodunda Bilal Erdoğan daima yanında oldu.” dedi.

Sezgin’in, çok dürüst bir insan olduğunu, onda gördüğü hasletleri kendisine örnek almaya çalıştığını lisana getiren Çetinkaya, o periyoda kadar ilgisi olmadığı halde bilimi kendisine sevdiren kişi olduğunu anlattı.

Çetinkaya, “Bir daha dünyaya gelsem iş adamlığından çok bilim insanlığını düşünecek kadar bana (bilimi) sevdirmişti.” diye konuştu.

GENÇLERE İLHAM VEREN MİRAS

Vakfı olarak Fuat Sezgin’i anlatmak, onun yapıtlarını öğrencilere aktarmak, bilim tarihinde Müslümanların yerini göstermek için Ulusal Eğitim Bakanlığıyla protokol imzaladıklarını söz eden Çetinkaya şunları kaydetti:

• “Milli Eğitim Bakanlığı ile yaptığımız bu protokol çerçevesinde Bakanlığın gösterdiği Türkiye’deki bütün liselere gidiyoruz.
• Çocuklara vakıftaki akademik konsey üyeleriyle bir arada Prof. Dr. Fuat Sezgin’i anlatan seminerler veriyoruz. Şu ana kadar yüzlerce okula gittik ve bunun bütün masrafları da vakfımıza ilişkin.
• Çocuklar, Müslümanların bilim tarihindeki yerini öğrendiklerinde çok şaşırıyor. Birçok çocuk ‘Her şeyin Batı’dan geldiğini’ bildiklerini söylüyor ve doğrusunu bizler öğretmeye çalışıyoruz.
• Hocamızın da en kıymetli kelamlarında biri ‘Müslümanlar, bilimler tarihindeki muazzam yerlerini bilmedikleri için Avrupalılar karşısında büyük bir aşağılık duygusu içindeler. Benim gayem onlara cetlerinin tarihteki yerini göstermek ve öğretmektir.’ biçimindeydi.
• Gerçekten de bunu yapmaya çalıştı. Biz de bunu anlatmaya çalışıyoruz.”