Bazı merkez bankaları mart ayını pas geçti

Dünya genelinde ABD’nin muhafazacı ticaret tavrının tesirlerine yönelik belirsizliklerin yanı sıra enflasyon ve resesyon ikilemi de iktisatların ana gündem hususlarından olmayı sürdürüyor.

Merkez bankaları enflasyonla gayretlerini sürdürürken değişebilecek ticaret stratejileri başta olmak üzere global iktisattaki belirsizliklerin tesiriyle temkinli davranmaya devam ediyor.

Dünyanın en büyük iktisadı pozisyonundaki ABD’nin müdafaacı ticaret siyasetinin enflasyonist baskıları güçlendirebileceği ve büyümeyi olumsuz etkileyebileceğine yönelik tasalar başka büyük iktisatların kararları üzerinde tesirli oluyor.

Mart ayında Fed, İngiltere Merkez Bankası (BoE), Japonya Merkez Bankası (BoJ), Rusya Merkez Bankası (CBR), Çekya Merkez Bankası, Macaristan Merkez Bankası (MNB), Polonya Merkez Bankası, İsveç Merkez Bankası (Riksbank) ve Norveç Merkez Bankası siyaset faizini sabit bıraktı.

Kanada Merkez Bankası (BoC), İsviçre Merkez Bankası (SNB) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise faiz indirimine gitti.

FED VE BOE MART AYINDA FAİZİ SABİT TUTTU

Fed, mart ayında siyaset faizini beklentiler dahilinde değiştirmeyerek yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tuttu.

Bankanın federal fon oranına ait varsayımlarını değiştirmemesi, bu yıl 2 faiz indirimi yapma mümkünlüğünün devam ettiğini ortaya koydu.

Para siyaseti karar metninde, “Ekonomik görünüme ait belirsizlik arttı” sözüne yer verilirken, bu yıla dair enflasyon iddiası üst taraflı, büyüme iddiası aşağı taraflı revize edildi. Banka, bilanço küçültme suratının yavaşlatılacağını da bildirdi.

Açıklamada, işsizlik oranının son aylarda düşük bir düzeyde istikrar kazandığı ve iş gücü piyasası şartlarının güçlü kalmaya devam ettiği aktarılarak, enflasyonun bir ölçü yüksek kalmaya devam ettiği kaydedildi.

Fed Başkanı Jerome Powell ise düzenlediği basın toplantısında, tarifelerin enflasyonun düşürülmesinde ilerleme kaydedilmesini geciktirebileceğini tabir etti.

İngiltere tarafında BoE de siyaset faizini piyasa beklentilerine paralel olarak sabit bıraktı.

BoE’den yapılan açıklamada, BoE Başkanı Andrew Bailey dahil olmak üzere 8 üyenin siyaset faizini yüzde 4,5’te sabit tutma, bir üyenin de yüzde 4,25’e düşürme istikametinde görüş bildirdiği belirtildi.

Son iki yıldaki dezenflasyon sürecinde kıymetli kademe kaydedildiği söz edilen açıklamada, bu ilerlemenin heyetin, kalıcı enflasyonist baskıları azaltmaya devam etmek için siyaset faizini kısıtlayıcı düzeyde tutarken siyaset kısıtlamasını kademeli halde gevşetmesine müsaade verdiği aktarıldı.

KANADA VE İSVİÇRE NAKDÎ GEVŞEMEYİ SÜRDÜRDÜ

Kanada’da BoC ise mart ayında siyaset faizini 25 baz puan düşürerek yüzde 2,75’e çekti.

Bankadan para siyaseti kararına ait yapılan açıklamada, ekonomik görünümün süratle değişen siyaset ortamı nedeniyle alışılmadık derecede yüksek belirsizliğe maruz kalmaya devam ettiği aktarıldı.

Açıklamada, “Artan ticari tansiyonlar ve ABD tarafından uygulanan tarifeler, Kanada’da ekonomik faaliyetlerin suratını yavaşlatacak ve enflasyonist baskıları artıracaktır.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Kanada iktisadının büyümesinin 2025’in birinci çeyreğinde “ticaret çatışmasının” tesiriyle yavaşlamasının beklendiği belirtilen açıklamada, son anketlerin tüketici itimadında keskin bir düşüşe ve şirketlerin yatırımlarını ertelemesi yahut iptal etmesi nedeniyle iş harcamalarındaki yavaşlamaya işaret ettiği tabir edildi.

Banka, ABD’nin daima değişen tarife tehditlerinin yarattığı yaygın belirsizliğin tüketicilerin harcama planları ile işletmelerin işe alım ve yatırım planlarını sınırladığını vurguladı.

İsviçre’de SNB de siyaset faizini, varsayımlara paralel olarak 25 baz puan indirdi.

SNB’den yapılan açıklamada, enflasyon görünümün yakından izlendiği belirtilerek, “Yapılan faiz ayarlamasıyla SNB, düşük enflasyonist baskı ve enflasyona yönelik riskler göz önüne alındığında mali şartların uygun kalmasını sağlamaktadır.” sözü kullanıldı.

Söz konusu faiz indirimi, Mart 2024’ten bu yana bankanın beşinci indirim kararı oldu.

TCMB 250 BAZ PUAN İNDİRİME GİTTİ

Yurt içinde ise TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), mart ayında siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan düşürerek yüzde 42,50’ye çekti.

TCMB’den faiz oranına ait yapılan duyuruda, enflasyonun ana eğiliminin ocak ayındaki artış sonrasında şubat ayında gerilediği belirtilerek, şu tabirlere yer verildi:

“Bu devirde temel mal enflasyonu görece düşük seyrini korurken, hizmet enflasyonu ocak ayına has artışın akabinde yavaşlamıştır. Yurt içi talep dördüncü çeyrekte öngörülenin üzerinde olmakla birlikte, enflasyondaki düşüşü destekleyici düzeylerde seyretmiştir. Öncü datalar bu destekleyici görünümün yılın birinci çeyreğinde de sürdüğünü ima etmektedir.”

Duyuruda, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının düzgünleşme eğilimi sergilemekle birlikte, dezenflasyon süreci açısından risk ögesi olmaya devam ettiği belirtilerek, para siyasetindeki kararlı duruşun yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında gerçek pahalanma ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile dezenflasyon sürecini güçlendirdiği aktarıldı.

TCMB’nin bir sonraki faiz kararı ise 17 Nisan 2025 Perşembe günü açıklanacak.

BOJ FAİZ ARTIRMADI, CBR SIKI PARA SİYASETİNİ MÜDAFAA KARARI ALDI

Japonya Merkez Bankası (BoJ) mart ayında para siyasetinde değişime gitmeyen bankalar ortasında yer aldı. Banka piyasa beklentilerine paralel siyaset faizini yüzde 0,50 düzeyinde sabit bıraktı.

Karar metninde, Japonya iktisadında kısmen zayıflık görülse de orta seviyede toparlanma yaşandığı belirtilerek, şirket karlarındaki güzelleşmeyle sabit sermaye yatırımlarının artış eğilimi gösterdiği bildirildi.

Enflasyon beklentilerinin ölçülü bir biçimde arttığına işaret edilen metinde, ülke iktisadının, potansiyel büyüme oranının üzerinde bir süratte büyüme performansı sergilemesinin mümkün görüldüğü aktarıldı.

Rusya’da CBR de siyaset faizini öngörüler dahilinde yüzde 21’de sabit bırakırken, bankadan yapılan açıklamada, enflasyonist baskının son periyotta azalmasına karşın yüksek seyretmeye devam ettiği belirtildi.

İç talepteki büyümenin, mal ve hizmet arzındaki genişlemeyi değerli ölçüde geride bıraktığı vurgulanan açıklamada, kredi faaliyetlerindeki soğumanın daha besbelli hale geldiği lakin tüketici harcamalarının yüksek kaldığına dikkat çekildi.

Açıklamada, sıkı para siyaseti ve kredilerdeki soğumanın, enflasyon maksadına 2026 yılı prestijiyle ulaşılmasını mümkün kılmasının beklendiği söz edildi.

DİĞER MERKEZ BANKALARININ KARARLARI DA TAKİP EDİLDİ

Şubatta faiz indirimine giden Çekya Merkez Bankası mart ayı para siyaseti kararında siyaset faizi olan iki hafta vadeli repo faiz oranını yüzde 3,75’te sabit bıraktı.

Macaristan tarafında MNB, siyaset faizini mart ayında piyasa beklentileri doğrultusunda değiştirmeyerek yüzde 6,50 düzeyinde tutmaya devam etti.

Bankadan yapılan açıklamada, enflasyona yönelik üst istikametli riskler, ticaret siyaseti ve jeopolitik gerginlikler nedeniyle para siyasetinde dikkatli ve sabırlı bir yaklaşım gerekliliğinin korunduğu kaydedilerek, “Belirsiz memleketler arası iktisat ortamı ve enflasyon görünümü sıkı para şartlarının sürdürülmesini gerektirmektedir.” sözleri kullanıldı.

Polonya Merkez Bankası da mart ayında siyaset faizini varsayımlara paralel biçimde değiştirmeyerek yüzde 5,75 düzeyinde tuttu.

Yapılan basın açıklamasında, yükselen enflasyonun, enflasyon beklentileri ve fiyat baskısı üzerindeki tesirinin belirsizlik faktörü olmaya ettiği vurgulanarak, “Önümüzdeki çeyreklerde, çekirdek enflasyon muhtemelen iç talepte besbelli bir artışla yüksek kalmaya devam edecek.” yorumunda bulunuldu.

İsveç’te Riksbank ise indirimlere orta vererek siyaset faizini yüzde 2,25’te sabit tuttu.

Karar metninde, “Banka, siyaset faizinin bir müddet bu düzeyde kalacağını kıymetlendirmektedir. Enflasyon ve ekonomik faaliyet görünümünün gerektirmesi halinde harekete geçilecektir.” denildi.

Bunlara ek olarak Norveç Merkez Bankası siyaset faizini mart ayında da yüzde 4,50 düzeyinde korudu.