Bakanlıktan yeni yönetmelik: Yeni bina 15 yıl içerisinde yıkılırsa firma kapatılacak
Yeni yapılan bir binanın 15 yıl içinde yıkılması, inşaat sırasında komşu yapıya ziyan verilmesi ya da inşaata 3 ay içinde başlanmaması durumlarında yapı kontrol kuruluşlarına yönelik ağır yaptırımlar uygulanacak.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce hazırlanan “Yapı Kontrolü Uygulama Yönetmeliği” ile “Dağıtım Tebliği” ve “Ceza Tebliğinde” değişiklikler Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Bu kapsamda yapı kontrol kuruluşlarından alınan teminatlarla ilgili yeni düzenlemeye gidildi. Buna nazaran, daha evvel her yıl Üretici Fiyat Endeksi’ne (ÜFE) nazaran güncellenen teminat fiyatları, 2026’dan itibaren TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ve ÜFE ortalamasına nazaran belirlenecek.
DENETİM KOLAYLIĞI
Vatandaşların yapı kontrol hizmetinden faydalanmasını kolaylaştırmak için yapı inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılarla yapı kontrol hizmet mukavelesi bedeline temel kalan inşaat alanı 500 metrekare kadar olan yapılar, Elektronik Dağıtım Sistemi dışında tutuldu.
Böylece daha evvel Bakanlığın Elektronik Dağıtım Sistemi ile atayıp mecburî tuttuğu kuruluş dışında yapı kontrol hizmeti almakta zahmet çeken yapı sahiplerine, istedikleri yapı kontrol kuruluşuyla mukavele imzalama kolaylığı sağlandı.
Ayrıca 500 metrekareye kadar olan ve inşası tamamlanmış lakin yapı kullanım evrakı almakta zorluk çeken bina sahipleri de bu değişiklikle yapı kontrol firmalarına daha kolay ulaşabilecek.
Bu binalar için vatandaşların belirleyeceği yapı kontrol kuruluşuyla yüzde 1,75 ile yüzde 3,50 ortasında hizmet bedel oranıyla kontrol hizmet kontratı imzalanabilecek.
Güçlendirme işlerinde de kontrol hizmet bedeli, o binanın tamamı için hesaplanan bedelin en az yüzde 25’i oranında olacak.
3 AYDA İNŞAAT BAŞLAMAZSA KONTRAT FESHEDİLEBİLECEK
Yönetmelikteki kontrat fesih münasebetlerinde de değişiklik yapıldı.
Bu kapsamda 6 ay boyunca hiç iş yapılmaması müddeti 3 aya düşürüldü. Böylelikle yapı kontrol kuruluşları, 3 ay içinde inşaatın başlatılmaması durumunda mukaveleyi feshedebilecek.
Yapı kontrol kuruluşlarının, kalıp ve donatı imalatını teslim alma, betona nezaret etme üzere mevzuatla verilen kontrol misyonlarını yerine getirmeme hallerinde de mukavelenin feshedilebilmesinin önü açıldı.
Elektronik Dağıtıma Ait Bildiri Değişikliği ile 45 ve üzerinde yapı kontrol kuruluşuna sahip olan vilayetlerde iki alternatifli kontrol kuruluşu ataması yapılabilecek.
Buna nazaran, elektronik sistemde vatandaşa evvel bir yapı kontrol firması önerilecek. Şayet vatandaş bu firmayla 3 iş günü içinde mukavele yaparsa, öbür bir firma önerilmeyecek. Fakat 3 gün içinde bir seçim yapılmazsa, sistem otomatik olarak ikinci bir firmayı atayacak. Bu kuruluşla, yapı kontrol hizmet kontratının imzalanmasına dair süreç başlatılacak.
Yeni uygulama kapsamında 1 Şubat 2026’ya kadar vilayetlerdeki aktif yapı kontrol kuruluşu sayıları güncellenecek.
KOMŞU BİNAYA ZİYAN VERİLİRSE MÜSAADE İPTAL EDİLECEK
Öte yandan Ceza Bildiri Değişikliği ile ilgili kanunda yer alan “taşıyıcı sisteminde onarılamaz seviyede yapısal bir hasar” ifadesi, “bu hasar nedeniyle yapının yahut binanın yıkıldığının yahut yıkılmasını gerektiren durumların anlaşılması gerektiği” olarak değiştirildi.
Değişiklikle yapı kontrol kuruluşunca kontrolü üstlenilen bir yapının, yapı kullanma müsaade dokümanı aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılırsa yapı kontrol firmasının faaliyetine son verilecek, teminatına el konulacak.
Ayrıyeten bir binanın inşa kademesinde (kazı gibi) etrafındaki bir yapıya ziyan vermesi durumunda yapı kontrol kuruluşunun müsaade evrakı iptal edilerek, teminatına el konulacak.
