Ziraat Bankası Genel Müdürü Çakar, 2025’te bankacılık performansında iyileşme bekliyor
“Bankacılık Söyleşileri” kapsamında AA’ya yaptığı açıklamada, Türkiye’de enflasyonla çaba kapsamında uygulanan iktisat programı, para ve mali siyasetlerinin güçlü bir eşgüdümle hayata geçirilmesi sayesinde olumlu sonuçlar vermeye başladığını söyledi.
Programın şu ana kadarki çıktılarının, enflasyon beklentilerinde güzelleşme, finansal istikrarın güçlenmesi, ekonomik itimat endeksinde artış, büyümede olağanlaşma ile iç ve dış talebin istikrarlı katkı vermeye başlaması, rezerv görünümünde düzgünleşme, rating artışları ve risk priminde düşüş üzere alanlarda kendini gösterdiğine işaret eden Çakar, sıkı para siyaseti uygulamaları ve mali disiplini önceleyen adımların, fiyat istikrarı gayesi doğrultusunda tesirli bir formda devreye alındığını vurguladı.
Alpaslan Çakar, iç talebin yavaşlamasıyla birlikte iktisatta büyüme dinamiklerinde yapısal değişikliklerin beklendiğini belirterek, şunları söyledi:
“İhracat, önümüzdeki devirde büyüme kompozisyonunda daha belirleyici bir rol üstlenecek. Tarım, güç, imalat ve sanayi üzere stratejik bölümlerin iktisattaki tartısının artacağı öngörülmektedir. Bu alanlara yönelik teşvik ve yatırımlar, sürdürülebilir büyümeyi destekleyecektir. İç talepteki yavaşlamayla birlikte bireylerin ve kurumların tasarruf eğiliminin artması, finans dalında kaynak arzını artırarak, yatırımların uzun vadeli finansmanını destekleyecek.”
Türkiye’nin temel ekonomik gelişim alanlarında sergilediği güçlü performansla yabancı yatırımcı ilgisinin arttığını belirten Alpaslan Çakar, portföy yatırımlarındaki artışın yanı sıra bankacılık kesimi ve firmaların yurt dışından finansmana erişimde başarılı bir yıl geçirdiğini söz etti.
Çakar, 2024’te gerçekleşen olumlu gelişmelerle, gelecek aylara ait enflasyon beklentilerinde de değerli derecede düzgünleşme görmeye başladıklarını ve fiyat istikrarının tesisine yönelik olumlu beklentilerin toplumun tüm kısımlarına yayıldığını vurguladı.
Banka bilançolarındaki TL hissesinin kıymetli ölçüde arttığını ve dolarizasyonda önemli bir gerileme gördüklerini lisana getiren Çakar, “Bu süreçte bankacılık bölümü üzerindeki sorumluluğun farkında olarak değerli bir performans gösterdi ve programın hakikat ve faal çalışmasına yönelik değerli katkılar sağladı. 2024’te, uygulanan para siyasetini destekleyici nitelikte birtakım makro ihtiyati tedbirlerin ve likidite idaresine ait önlemlerin siyaset uygulayıcıları tarafından kullanıldığını gördük. Bu önlemler, fonlama maliyetinin artırılması suretiyle; TL’ye dönüşüm, kredi büyüme suratı ve kredi kompozisyonunun denetimi ile muhakkak dalların desteklenmesini sağladı. Krediler daha fazla oranda, imalat sanayiine, üretime, yatırıma, ihracata ve istihdam artışı sağlayan kesimlere yönlendirildi.” diye konuştu.
“Krediler yanlışsız yönetilmekte, kredi kalitesi yüksek”
Alpaslan Çakar, dalın 2024 yılında da istikrarlı ve sağlıklı bilanço yapısını sürdürdüğüne dikkati çekti.
Sektörün aralık ayı sayılarına ait bilgiler veren Çakar, şunları söyledi:
“Bankacılık kesiminin toplam etkinlerinin ulusal gelire oranı yüzde 76 düzeyine ulaşmış olup, faal büyüklüğümüz 31 trilyon lirayı aştı. Aktiflerimizin yüzde 62’si, kaynaklarımızın ise yüzde 60’ı TL cinsinden gerçekleşerek dal bilançosunda TL’nin yükü artmaya devam etti. Ana fonlama kaynağımız olan mevduat toplamı 18,6 trilyon liraya ulaşarak bilançodaki hissesi yaklaşık yüzde 60 düzeyine geldi. Toplam kredi hacmi 15 trilyon TL civarında olup etkinler içindeki hissesi yüzde 51 düzeyindedir.”
Alpaslan Çakar, seçici kredi siyasetine değinerek, son yıllarda imalat endüstrisinin hissesinin 6 puan, tarım bölümünün hissesinin 3 puan arttığını ve imalat endüstrisi başta olmak üzere döviz kazandıran ve istihdama katkı sunan dallar öncülüğünde kredi büyümesinin devamını beklediklerini anlattı.
Kredilerin gerçek yönetildiğini ve kredi kalitesinin yüksek olduğunu bildiren Çakar, şunları kaydetti:
“Tahsili gecikmiş alacak oranı yüzde 1,9 olarak gerçekleşti. Son devirde ferdi kredilerde hudutlu bir artış olsa da etkin kalitesinin idaresi açısından kıymetli bir risk öngörmüyoruz. Genel olarak bakıldığında kesimde epey ihtiyatlı bir karşılık siyaseti uygulamakta olup, problemli krediler için yüzde 75, ikinci kümedeki krediler için yüzde 32 oranında karşılık ayrıldı.”
“Bankacılıkta bilanço ve temel kalemlerdeki artış beklentisi yüzde 30 civarında”
Alpaslan Çakar, 2025 yılında, daha sağlıklı ve sürdürülebilir büyümeye yanlışsız yol almaya devam edeceklerine dikkati çekti.
Yeni yıla ait beklentilerini anlatan Çakar, “2025 yılında, makro dengelerin daha da sağlıklı olacağı beklentisi ile bankaların performansının gerçek olarak güzelleşeceğini kestirim ediyoruz. Enflasyonist baskılar biraz daha azalırken ve faiz oranları düşerken, devam eden jeopolitik risklerin, memleketler arası ticarette sonlandırıcı yaklaşımların ve düzenlemelerdeki sadeleşmenin seyri belirleyici olacak. Bankalar, iktisatta dengelenme devam ederken sürdürülebilir büyümeye takviye olmak ve performans kriterlerini yakalamak için efor göstereceklerdir.” formda konuştu.
Çakar, bankacılıkta bilanço ve temel kalemlerdeki artış beklentisinin yüzde 30 civarında olduğunu, 2025’te düşmesi beklenen faizlerin vade uyumsuzluğu çerçevesinde bölümün net faiz marjına olumlu katkı yapacağını, net faiz gelirinin artacağını, fiyat komite gelirlerinin karlılığı desteklemeye devam edeceğini söyledi.
“Sektörde yeşil finansmana ayrılan kredi oranının artırılması gerektiği açıktır”
Bankacılık dalının net sıfır emisyon amacı doğrultusunda yeşil dönüşüm planlarını devreye almasının sürdürülebilir bir iktisat inşa etme gayretlerinde değerli bir adım olduğuna dikkati çeken Çakar, “Sektörde yeşil finansmana ayrılan kredi oranının artırılması gerektiği açıktır.” dedi.
Alpaslan Çakar, yeşil dönüşümün teşvik edilmesi için “yeşil varlık oranı” hesaplanması uygulamasının, bu dönüşümü hızlandıracak tesirli bir araç olabileceğini belirterek, kelam konusu uygulamanın sırf bankacılık dalında değil, tıpkı vakitte yeşil yatırımları artırmaya yönelik siyasetlerin etkinliğinde de kıymetli bir rol oynayacağını tabir etti.
2025’te dijitalleşmenin kesim stratejilerinin merkezinde yer almaya devam edeceğini vurgulayan Çakar, dijital bankacılık eserleri, yapay zeka takviyeli tahliller ve blok zincir tabanlı yenilikçi finansman araçlarıyla müşteri tecrübesinin daha da ileri taşınacağını belirtti.
Çakar, bireye özel eser ve hizmet arzı ile ödeme sistemlerinde yapısal değişimin devam edeceğini belirterek, şu bilgileri paylaştı:
“Taşınabilir şahsî aygıtlar ve biyometrik teyitler kullanılarak yapılan süreçler daha da artacak. İnsan faktörünün verimliliğini artıracak biçimde, yapay zeka ve yeni eserler finans alanında daha fazla kullanılacak. Bankalar ile yeni hizmet sağlayıcı şirketler ortasında hem rekabet hem iş birliği daha güçlü hale gelecek. Açık bankacılık süreçleri genişleyecek. Ülkemizin önündeki fırsatların farkındayız. Ekonomimiz büyüdükçe ve geliştikçe bankalarımız ve finansal dalımız büyümeye ve güçlenmeye devam edecek. Öngörülerimizdeki düzgünleşme geleceğe daha ümitli bakmamızı sağlıyor. Her vakit olduğu üzere ülkemize, en âlâ biçimde hizmet etmenin çabası içinde olacağız.”
Ziraat Bankasının 2024’te de kredi yüklü bilanço yapısını koruduğunu anlatan Çakar, tarım, üretim, yatırım ve ihracat kesimleri başta olmak gerçek dalın finansmanını ağır olarak sürdürdüğünü vurguladı.
Çakar, bilançonun ana fonlama kaynağı olan mevduatlarda TL hissesinin artırıldığını söz ederek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ziraat Bankasının faal toplamı 5,5 trilyon liraya yaklaştı ve nakdi kredileri 2,7 trilyon lirayı aştı. Mevduat dışı kaynaklarda bilhassa yurt dışından kaynak temin edilerek değerli bir artış kaydedildi. Bu kaynaklar YP kredilerin finansmanında kullanılarak gerçek bölüme takviye sağlandı. Ülkemizin cari istikrarına katkı sağlayacak halde ihracat kredilerine odaklanılarak ihracata en fazla takviye sağlayan banka olduk. Tarım ve üretim bölümleri ile KOBİ’lere uygun finansman tahlilleri ile takviye vermeye devam ettik. 2024 yılı, finansal ve operasyonel göstergeler açısından hayli başarılı bir yıl olarak kıymetlendirilebilir.”
Tarıma sunulan dayanağın 600 milyar lirayı aşması bekleniyor
2024 yılı üçüncü çeyrekte tarım kesimine sağlanan kredi büyüklüğünün 527 milyar lirayı aşarak güçlü bir büyüme gösterdiğine işaret eden Çakar, yıl sonunda 600 milyar liralık maksadın aşılmasının öngörüldüğünü ve bu durumun bankanın tarım dalına verdiği ehemmiyeti ortaya koyduğunu anlattı.
Çakar, tarım kredilerinin daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağlamak ismine, yenilikçi tahliller ve modeller geliştirdiklerini, finansmana erişimde zorluk çeken bayan ve genç girişimcilere yönelik bayan çiftçi kredisi ve genç çiftçi kredisi üzere eserlerin devreye alındığını ve dijital kanallarla daha süratli ve erişilebilir sistemler oluşturulduğu bildirdi.
2024 yılında bu alanda yapılan çalışmalara değinen Çakar, Ziraat Çiftçi Platformu taşınabilir uygulamasının hayata geçirildiğini, Dünya Çiftçiler Günü kapsamında Tarım Ekosistemi Buluşmaları’nın üçüncüsünün düzenlendiğini belirterek şöyle devam etti:
“Ziraat Bankası, tarım kredilerindeki büyüme performansı ve finansmana erişimde yenilikçi yaklaşımları ile dala öncülük etmeye devam etmekte ve tarımın finansmanını ana iş kolu olarak görmektedir. Bu bağlamda, yıl sonu maksatlarını aşma öngörüsü ve farklı bölümlere özel tahliller geliştirme stratejisi, bankanın daldaki liderliğini ve sürdürülebilir büyüme vizyonunu bir sefer daha teyit ediyor.”
“Bankanın dış ticaret hacminden aldığı hisse yüzde 20’ler seviyesinde”
Alpaslan Çakar, Ziraat Bankasının iktisada katkı sağlama misyonu doğrultusunda ihracatçı firmalara dayanağını 2024’te de artırarak sürdürdüğünü söyledi.
İhracatçıların işlerini kolaylaştırmak için geliştirilen yenilikçi eser ve hizmetlerle teknolojik şimdiki tahliller sunduklarını lisana getiren Çakar, şu bilgileri paylaştı:
“Bankanın ülkemizin toplam dış ticaret hacminden aldığı hisse, yılın üçüncü çeyreği prestijiyle yüzde 20’ler düzeyine ulaştı. Bu oran bankanın dış ticaret finansmanındaki rolünün güçlenmeye devam ettiğini göstermektedir. Nitelikli insan kaynağı ve müşteri odaklı bir yaklaşımla, ülke ihracatından aldığımız hissesi artırarak ihracatın finansmanında sektör lideri olduk. Bundan sonra da benimseyeceğimiz iş modelimizde de ülkemiz ihracatına dayanak ana önceliklerimizden birisi olmaya devam edecek.”
Çakar, ihracatçılara sağlanan finansal dayanakların yanı sıra dijital tahliller ve süratli kredi süreçleriyle de müşteri memnuniyetini artırmayı hedeflediklerini belirterek bu doğrultuda bankanın ihracat finansmanındaki rolünün, stratejik maksatlarla uyumlu bir halde büyümeye devam ettiğini anlattı.
“Eurobond ve tahsisli satış yoluyla ihraçların artarak sürmesini bekliyoruz”
Ziraat Bankasının NPL oranının yüzde 1,2 ile kesim ortalaması olan yüzde 1,9’un altında seyrettiği anlatan Çakar, “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) devreye aldığı kredi borcu yapılandırması kapsamında 25 bin 935 kişinin 3,25 milyar lira fiyatındaki borcu yapılandırıldı. Bu adım, ferdi ve kurumsal müşterilerin finansal sürdürülebilirliğini desteklemekle birlikte, kredi risklerinin aktif bir biçimde yönetilmesine de imkan sağladı.” dedi.
Çakar, 2025 yılında da memleketler arası programlar altında eurobond ve tahsisli satış yoluyla ihraçların artarak sürmesini beklediklerini kaydetti.
Rating hassasiyeti olan kimi ülke yatırımcılarının daha faal olduğunu ve Türk bankacılık kesiminin mali yapısı, faal kalitesi, likidite, karlılık ve sermayesiyle güçlü görünümünün cazip olacağını beklediklerini tabir eden Çakar, son periyotta mecburî karşılıklardaki düzenlemelerin tesiriyle ihraç vadelerinin 6 aydan 1 yıl ve üzerine gerçek kaymasını öngördüklerini bildirdi.
“Dijitalde gerçekleşen her 5 süreçten biri Ziraat Bankasının”
Alpaslan Çakar, yaklaşık 23 milyon müşterinin ve Türkiye’de 18 yaş üzerindeki nüfusun 3’te 1’inin Ziraat Mobil’i etkin kullandığına dikkati çekti.
Türkiye’de banka dijital kanallarından gerçekleşen her 5 süreçten birinin Ziraat Bankası dijital kanalları üzerinden yapıldığını anlatan Çakar, tüm süreçlerin yüzde 96’sının şube dışı kanallardan gerçekleştiğini söyledi.
Çakar, dijital alandaki güç ve tecrübelerini hem mevcut kanalları daha da zenginleştirmek hem de yeni iştiraklerle geleceğin altyapılarını da oluşturduklarını belirterek şu bilgileri paylaştı:
“Ziraat Dinamik Banka, Ziraat Bankasının geleceğe yaptığı stratejik bir yatırım pozisyonunda. Dijital doğan bir banka olarak; yenilikçi teknolojilere dayalı eser ve hizmetlerle, finans kümemiz içerisinde sinerji oluşturmasını, analitik ve teknolojik tahlillere dayalı bankacılığı birinci önceliğine alan bir banka olmasını hedefliyoruz. Ziraat Hisse ise finans kümemizin müşterilerine yeni ödeme alternatifleri sunmak, nakit kullanımını minimum düzeye indirmek ve kayıtlı iktisada geçişe katkı sağlamak maksadıyla kuruldu.Banka şubelerine uğramadan taşınabilir uygulama, cüzdan ve ön ödemeli kart edinimi üzere uçtan uca dijital olan tamamlayıcı eserler ile Ziraat Finans Kümesi eser gamını daha da güçlendirmiş olacağız.”
Ziraat Bankasının açık bankacılık hizmetlerini Türkiye’de müşterilerine birinci sunan bankalar ortasında yer aldığını tabir eden Çakar, bu alandaki çalışmaların ilerleyen periyotta, farklı dalların de iştirakiyle birlikte açık finansa gerçek evirileceğini düşündüklerini anlattı.
Çakar, kripto varlıklar ve blok zincir teknolojisine değinerek “Müşterilerimizin gereksinim ve beklentilerini de dikkate alarak dijital varlık saklama ve borsa hizmeti verme konusunda gerekli kıymetlendirme ve geliştirme çalışmalarını sürdürüyoruz.” dedi.
2025’te etraf dostu projeleri finanse etmeye devam ederek yeşil finansman alanında değerli bir aktör olmayı amaçladıklarını söyleyen Çakar, yenilenebilir güç, güç verimliliği ve etraf dostu tarım uygulamalarına yönelik kredilerin büyüklüğünü artırmayı hedeflediklerini, sürdürülebilirlik odaklı tahvil ihraçlarıyla milletlerarası piyasalardan daha fazla kaynak sağlanmasının planlandığını lisana getirdi.
2025 maksatlarına ait Çakar, şunları kaydetti:
“2025 yılı için Ziraat Bankası olarak, büyüme stratejisini stratejik kesimlere odaklayarak dijitalleşme ve sürdürülebilirlik ekseninde şekillendirmeyi planlıyoruz. Bankamız, Türkiye iktisadının güçlü ve istikrarlı bir formda büyümesine katkı sağlama misyonu doğrultusunda yeni yatırım alanlarını belirlemiştir. Tarım dalı başta olmak üzere OVP’de de vurgulanan yatırım-üretim-istihdam-ihracat ve büyüme odaklı bölümleri temel öncelik olarak aldık. Bu doğrultuda bir müddettir uyguladığımız seçici kredi siyasetimizi devam ettireceğiz.”
