Google’dan internet sitelerine yeni darbe!

Google geçen yıl yaptığı algoritma değişiklikleriyle haber sitelerinin ve yayıncıların arama motorundan aldığı trafiğin adeta tabana vurmasına neden olmuş, hatta süreç Türkiye’deki Gazete Duvar da dahil olmak üzere birtakım bağımsız yayıncıların iflas etmesiyle sonuçlanmıştı.

Teknoloji devi artık de online yayıncılara bir öteki darbeyi yapay zeka özetleri aracılığıyla indiriyor.

Henüz Türkiye’ye gelmese de dünyanın pek çok yerinde kullanıma sunulan Google’ın Yapay Zeka Genel Bakış özelliği, internet devinin ChatGPT üzere yapay zeka araçlarıyla rekabet etmek için sunduğu bir hizmet. Bu özellik, arama sonuçlarının en üstünde görünen ve Gemini tarafından oluşturulan kısa özetler sunuyor. Özetin altında, kaynak gösteren linkler ve “Daha fazla göster” seçeneği üzere ayrıntılar yer alıyor.

Diğer bir deyişle kullanıcı, Google arama motoruna bir sorgu yazdığında yanıtını aşağıdaki linklere tıklamadan özet halinde alabiliyor. Bu da bilhassa Google Reklamlar gelirine ve klâsik arama motoru optimizasyonu (SEO) çalışmalarına bel bağlayan internet siteleri için önemli risk.

Özelliğin bu yıl içinde Türkiye’ye sunulabileceği belirtiliyor.

POPÜLER SİTELERİN TRAFİĞİ DÜŞTÜ

Yapay Zeka Genel Bakış’ın kullanıma sunulması bilhassa de tatil rehberleri, sıhhat ipuçları ve eser incelemeleri üzere içeriklere yer veren sitelere gelen trafiği etkiledi.

Similarweb’e nazaran, internet sitelerine gelen arama trafiği Nisan 2022 ile Nisan 2025 ortasında yüzde 55 azaldı. 

Wall Street Journal’ın haziran ayında yayınladığı bir habere nazaran, dünya genelinde pek çok tanınmış haber sitesinin trafiği düşüyor. HuffPost’un masaüstü ve taşınabilir sitelerine organik aramadan gelen trafik son üç yılda yarıdan fazla azalırken, Washington Post’ta da neredeyse birebir oranda düşüş yaşandı. 

Business Insider CEO’su Barbara Peng, mayıs ayında çalışanının yaklaşık yüzde 21’ini işten çıkardı ve işten çıkarmaların münasebeti “kontrolümüz dışındaki çok trafik düşüşleri” olarak açıklandı.

New York Times’ın masaüstü ve taşınabilir sitelerine organik aramadan gelen trafiğin hissesi da Nisan 2025’te yüzde 36,5’e düştü.

Atlantic’in CEO’su Nicholas Thompson, Google’dan gelen trafiğin sıfıra gerçek düşeceğini varsayım ediyor ve şirketin iş modelini geliştirmesi gerektiğini söylüyor. Thompson, Wall Street Journal ile yaptığı röportajda, “Google bir arama motorundan bir yanıt motoruna dönüşüyor” dedi.

Thompson ve öbür kesim başkanları, WSJ’ye verdikleri röportajda yeni stratejiler geliştirmeye çalıştıklarını ve en çok da okuyucu münasebetleri inşa etmeye çabaladıklarını tabir ediyor.

KULLANICILAR LİNKLERE TIKLAMIYOR 

Google yöneticileri ise şirketin trafiği web’e göndermeye kararlı olduğunu ve Yapay Zeka Genel Bakış’ı gördükten sonra ilişkilere tıklayan şahısların bu sitelerde daha fazla vakit geçirme eğiliminde olduğunu savunuyor. Fakat yapılan anket çalışmaları farklı bir tablo gösteriyor.

Pew Research Center’ın yaptığı yeni bir çalışmaya nazaran, ABD’deki 900 Google kullanıcısından yalnızca yüzde 1’i Yapay Zeka Genel Bakış özetini içeren bir arama sonucunda belirtilen kaynak sayfaya tıklıyor. Geri kalanlar, Google’ın sunduğu kısa bilgiyle yetiniyor.

Üstelik araştırmaya nazaran, hem yapay zeka özetlerinde hem de klasik arama sonuçlarında en sık verilen kaynaklar Wikipedia, YouTube (yine Google’a bağlı şirket) ve Reddit var. Yapay zeka özetlerinde yer alan kaynakların yüzde 15’i bu üç siteden geliyor.

Yapay zeka özetlerinde hükümet sitelerine (örneğin ‘gov’ uzantılı) yönlendirme, klasik arama sonuçlarına nazaran daha yaygın. Öte yandan, hem yapay zeka özetlerinde hem de klâsik arama sonuçlarında haber sitelerine yönlendirme oranı eşit: yüzde 5.

Daha da berbatı, özel teknoloji haberleriyle bilinen 404 Media internet sitesi, yapay zeka takviyeli müzik üretimiyle ilgili bir haberinin, Google’da yapılan aramalarda görünmediğini fark etmiş. Zira Yapay Zeka Genel Bakış haberin içeriğini özetlerken asıl habere hiç link vermemiş.

Site, yaşanan durumu şu sözle özetliyor: “Yapay Zeka Genel Bakış, bilginin, kaynağın kendisine asla tıklanmayacak formda sunulmasını sağlıyor.”

SEO TESİRİNİ KAYBEDİYOR

Yapay Zeka Genel Bakış’ın SEO (arama motoru optimizasyonu) üzerindeki tesirleri de dikkat cazip.

Register’ın aktardığına nazaran son bilgiler, yapay zeka özetinin yer aldığı aramalarda en üst sıradaki sitenin tıklanma oranının ortalama yüzde 34,5 düştüğünü gösterdi. Yani birinci sayfada yer almak artık eskisi kadar manalı değil.

YANLIŞ BİLGİ VERİYOR

Üstelik işin diğer bir riski daha var: yapay zekanın güvenilirliği.

404 Media, kelam konusu özelliğin verdiği bir cevabın aslında diğer bir yapay zeka özetinden üretildiğini, onun da yeniden bir yapay zeka kaynağına dayandığını gösteren bir haber yayınladı.

Bilgi, ana kaynaktan uzaklaştıkça yanılgı hissesi da artıyor. Bu durum, uzmanlar tarafından “yapay zeka modellerinin kendi çöküşüne yol açan bilgi kısır döngüsü” olarak tanımlanıyor.

Yeterli ve kaliteli bilgi kaynağı kalmadığında, kullanıcılar yapay zekâların ürettiği kusurlu ve yüzeysel içeriklerle baş başa kalıyor. 

REKLAM SANAYİSİ GOOGLE’A ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYOR

İnternet sitelerinin ve Google’ın gelirleri, şu reklam döngüsü üzerine kurulu: Web siteleri, Google üzere arama motorlarını kullanan bireylerin içeriklerine fiyatsız erişmesine müsaade verir. Google kullanıcıları içeriğin yanı sıra reklamları da gördükleri web sitelerine yönlendirir. Birden fazla site işte bu reklamlardan para kazanır.

BBC’ye nazaran, internet aktifliğinin iddiası yüzde 68’i arama motorlarında başlıyor ve aramaların yaklaşık yüzde 90’ı Google’da gerçekleşiyor. Bu da internet sitelerinin para kazanmak için büyük ölçüde Google’a bel bağlamasına yol açıyor.

Yapay Zeka Genel Bakış modunun bu yüzden 23 yıldır var olan iş modelini yerle bir edebileceği belirtiliyor.

Ancak Google’ın bu değişimde en azından şimdilik rastgele bir kaybı yok. Çünkü Google’un çatı şirketi Alphabet, 2024’ün son çeyreğinde gelirlerini rekor seviyeye taşıdı. Şirketin açıkladığı bilgilere nazaran, Google’ın toplam geliri geçen yıla kıyasla yüzde 14 artarak 96,4 milyar dolara ulaştı. Register’a nazaran, gelirin büyük kısmı hâlâ reklamdan geliyor: tam 54,2 milyar dolar.

Çünkü Google, reklamları artık direkt Yapay Zeka Genel Bakış özetlerinin içine yahut etrafına yerleştiriyor. 

SparkToro’nun yaptığı bir araştırmaya nazaran, 2024 prestijiyle ABD’deki her 1000 Google aramasının sırf 360’ı, Google’a ilişkin olmayan yahut Google’a reklam vermeyen sitelere yöneliyor. Yapay zeka özetlerinin yükselişiyle bu oranların daha da kötüleştiği iddia ediliyor.

‘TALEP DEĞİL ÇARESİZLİK’

Google şimdi piyasanın hâkimi olsa da, Perplexity üzere yapay zeka dayanaklı rakip arama motorları yavaş yavaş rekabete dahil oluyor.

Bank of America yöneticisi Muhammed Resulnejat’a nazaran, Google’ın yalnızca son çeyrekte altyapı yatırımı için 14 milyar dolar harcaması, artan talebe değil “rekabet karşısındaki çaresizliğe” işaret ediyor.

Tüm bunların yanında, ABD Adalet Bakanlığı’nın Google’ı hâlâ tekelcilikle suçlaması da başka bir baskı oluşturuyor. Bakanlık, Google’ın Chrome tarayıcısını elden çıkarmasını bile talep ediyor. Şirketin son reklam ve yapay zekâ atılımları, bu tartışmaları daha da alevlendirebilir.