Dışişleri’nden Türkiye’nin Hamas’ın silahsızlandırılmasını istediği iddiasına yalanlama!

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından 28-30 Temmuz ortasında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan El Suud ve Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot’un eş bakanlık ettiği Filistin Meselesinin Barışçıl Tahlili ve İki Devletli Tahlilin Uygulanması İçin Yüksek Seviyeli Memleketler arası Konferans’a ait açıklama yapıldı. Konferansın emelinin, iki devletli tahlilin hayata geçirilmesini teminen somut ve takvime bağlı adımlar içeren bir yol haritası çizilmesi olduğu belirtildi. 

Konferansa, Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, Filistin Dışişleri Bakanı Varsen Aghabekian, BM üyesi 122 ülke ile 6 milletlerarası kuruluş temsilcisinin katıldığı aktarıldı. Konferans’ta toplam 32 ülkenin Dışişleri Bakanı, 21 ülkenin Bakan Yardımcısı, 2 ülkenin Özel Temsilci düzeyinde, öteki ülkelerin ise farklı seviyelerde temsil edildiği vurgulandı. 

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve BM Genel Kurul Başkanı Philemon Yang’ın da hitap ettiği konferansta Türkiye’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz’ın temsil ettiği hatırlatıldı. Türkiye’nin konferans kapsamında kurulan 8 çalışma kümesinden birine (İki Devletli Tahlilin Korunması Çalışma Grubu) eş-başkanlık etmesinden dolayı aktifliğin baş aktörlerinden biri olduğu vurgulandı.

TÜRKİYE’NİN VERDİĞİ MESAJLAR

Yapılan açıklamaya nazaran Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, Yuvarlak Masa Özet Oturumu’nda Türkiye’nin İrlanda’yla birlikte başkanlığını yürüttüğü İki Devletli Tahlilin Koruması Çalışma Grubu’nun çıktıları ve değerlendirmelerine dair bir hitapta bulunarak İsrail’in Filistinlilere karşı gerçekleştirdiği tüm hukuka alışılmamış hareketlere karşı ivedilikle harekete geçilmesi, hesap verilebilirliğin sağlanması ve iki Devletli vizyonun korunması gerektiğinin altını çizdi. 

Tüm konuşmacıların kelam aldığı konferansın ana oturumunda Türkiye ismine ulusal beyanda bulunan Dışişleri Bakan Yardımcısı Yılmaz, Gazze’de soykırımın durdurulması ismine ivedilikle kalıcı ateşkese ve kesintisiz insani yardım akışına gereksinim duyulduğunu, Gazze’nin geleceğinin Filistin halkının iradesiyle şekillenmesi gerektiğini, Türkiye’nin Gazze’nin yine imarını desteklemeye hazır olduğunu, ülkemizin bölgede kalıcı barış, istikrar ve güvenliğin kilidi olan iki devletli tahlilin hayata geçirilmesine yönelik tüm teşebbüsleri desteklemeye devam edeceğini, keza, Filistin sorununun adil, kalıcı ve kapsamlı bir tahlile kavuşturulmasının lakin 1967 hudutları temelinde, başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız ve hâkim bir Filistin Devleti’nin hayata geçirilmesiyle mümkün olabileceğini vurguladı. 

Yılmaz, Gazze’de yaşanan insani felaket, bilhassa son devirde insani yardımların dağıtımında yaşanan insanlık ve hukuk dışı İsrail hareketlerine ve Gazze halkının açlıkla sınanmasına dikkat çekmiş, sorunun kaynağının İsrail işgali olduğunu sözle, İsrail’in Gazze’nin tümünden çekilmesine yönelik beklentimizin bir kere daha altını çizdi.

Yılmaz’ın New York’ta ayrıyeten konferans marjında Fransa’nın mesken sahipliğinde 29 Temmuz’da düzenlenen “Gazze’nin Geleceği” başlıklı toplantıya katıldığı hatırlatıldı. Yılmaz toplantıda, İsrail’in Gazze’de işlediği soykırım hatasının durdurulması ve kalıcı ateşkesin, Gazze’ye kesintisiz insani yardım girişinin ve hesap verilebilirliğin sağlanması için milletlerarası işbirliğinin ehemmiyetini vurguladı. 28 Temmuz’da eş başkanlıklarını Kolombiya ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin yürüttüğü Lahey Grubu’nun toplantısına da iştirak eden Yılmaz, Türkiye’nin Filistin’e takviye için attığı adımları özetledi, ayrıyeten, Lahey Kümesi’nin 15-16 Temmuz’da Bogota’da düzenlenen toplantısında ülkelerin iştirakine açılan Bogota Ortak Açıklaması’na, kurumlararası inceleme sürecinin akabinde 25 Temmuz’da Türkiye’nin gerekli şerhlerle katılmaya karar verdiğini bildirdi.

KONFERANSTAN ÇIKAN SONUÇLAR

Konferans kapsamında “Filistin Probleminin Barışçıl Tahlili ve İki Devletli Tahlilin Uygulanmasına Ait New York Bildirisi” Türkiye dahil 19 eş lider ismine yayımlanırken, 5 Eylül 2025 tarihine kadar tüm üye devletlerin onayına açıldı. 

Konferans’ın sonuç evrakı niteliğindeki New York Bildirisi’yle birlikte, üye devletlerin tekliflerinin özeti mahiyetinde, bağlayıcı olmayacak formda formüle edilmiş Bildiri Eki de hazırlandı. Bakanlık kaynaklarından yapılan açıklamada, “Konferansın kıymetli sonuçlarından biri, ABD ve İsrail’in ağır baskılarına karşın Filistin Devleti’ni şimdi tanımayan ülkeler ortasında tanıma konusuna bir ivme kazandırmış olmasıdır. Bu çerçevede konferanstan evvel Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Filistin’i 80. BM Genel Kurulu Yüksek Seviyeli Haftası sırasında (Eylül ayında) tanıyacağını açıklamış, bu formda Fransa bu kararı alan birinci G7 ve üçüncü BM Güvenlik Kurulu Daimi Üyesi olmuştur. Konferans devam ederken (29 Temmuz’da) Andorra, Avustralya, Kanada, Finlandiya, Fransa, İzlanda, İrlanda, Lüksemburg, Malta, Yeni Zelanda, Norveç, Portekiz, San Marino, Slovenya ve İspanya Dışişleri Bakanları bir ortak davet yaparak 80. BM Genel Kurulu Yüksek Seviyeli Haftası sırasında Filistin’i tanımayı istek ettiklerini yahut bunu hayırhaklıkla değerlendirdiklerini kaydetmiştir. Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Lammy, konferans kapsamında ülkesi ismine yaptığı beyanda ‘İsrail hükümeti Gazze’deki vahim durumu sona erdirmek için harekete geçmediği, askeri harekatını sonlandırmadığı ve iki devletli tahlile dayalı uzun vadeli ve sürdürülebilir bir barışa bağlılık bildirmediği takdirde İngiltere hükümetinin 80. BM Genel Kurulu Yüksek Seviyeli Haftası sırasında Filistin Devleti’ni tanımayı planladığını’ belirtmiştir” sözleri kullanıldı.

TÜRKİYE’NİN “HAMAS’IN REHİNELERİ ÖZGÜR BIRAKMASINI İSTEDİĞİ” İDDİASI

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından yapılan açıklamada ayrıyeten Türkiye’nin “Hamas’ın rehineleri özgür bırakmasını istediği” tezinin hakikat olmadığı belirtildi.

Açıklamada, şu tabirlere yer verildi:

• “8. unsurda Hamas’ın rehineleri özgür bırakması gerektiği tabir edilirken, bu adım tıpkı paragrafta ateşkes muahedesiyle birlikte zikredilmektedir.
• Mısır, Katar ve ABD’nin tarafları çatışmalara kalıcı formda son verecek, tüm rehinelerin hür kalacağı, Filistinli mahkumların bunun karşısında değişileceği, tüm naaşların iade edileceği, İsrail güçlerinin Gazze’den büsbütün çekileceği ateşkes mutabakatının tüm basamaklarının uygulanmasına yönelik gayretlerine takviye söz edilmekte ve bu çerçevede Hamas’ın tüm rehineleri hür bırakması gerektiği belirtilmektedir.
• Bu beklenti, mevcut müzakerelerin de modülüdür.”

TÜRKİYE’NİN “HAMAS’IN SİLAHSIZLANDIRILMASINI İSTEDİĞİ” İDDİASI

Yapılan açıklamada, Türkiye’nin “Hamas’ın silahsızlandırılmasını istediği” argümanının da gerçek olmadığı vurgulandı. Açıklamada, “11. unsurda Hamas’ın Gazze’de idaresini sona erdirmesi ve silahlarını Filistin Yönetimi’ne milletlerarası angajman ve dayanakla, hâkim ve bağımsız Filistin Devleti maksadı uyarınca devretmesi istenmektedir. Ülkemizin teşebbüsüyle daha evvel silahsızlanma (disarm) sözü de yer almakla birlikte, bu tabir hem bildiri metninden hem de ekten çıkartılmış, ayrıyeten Hamas’ın silahları devretmesi hükümran ve bağımsız bir Filistin Devleti’nin kurulması gayesiyle bağlantılandırılmıştır. Bu mevzudaki görüşlerimiz, yaptığımız beyanla ayrıyeten kayda da geçirilmiştir: ‘Türkiye uzun yıllara dayanan İsrail sicili temelinde, Filistinli silahlı kümelerin silahlarını teslim etmelerinin, 1967 sonlarında başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız, hâkim ve kesintisiz bir Filistin devleti kurulmasına ya da uzlaşı süreci kapsamında Filistinli kümeler ortasında varılacak bir mutabakata sıkı formda bağlı olması gerektiği görüşündedir. Lakin milletlerarası toplumun birliğini korumak maksadıyla bir defa daha sessizliği bozmadık. Telaşımızın üye devletler tarafından münasebetlerinde ve gelecekteki süreçlerde dikkate alınmasını umuyoruz'” sözlerine yer verildi.

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

2025 Eylül ayında 80. BM Genel Kurulu sırasında aynı konuda Devlet Başkanı seviyesinde bir toplantı düzenlenmesi ve kimi ülkelerin Filistin’i tanıdıklarını açıklamaları bekleniyor.