Zamlar 2. el otomotiv piyasası nasıl etkilenecek? En çok satan markalar fiyatlarını çekti!

Türkiye otomotiv bölümünde uzun müddettir beklenen yeni özel tüketim vergisi (ÖTV) düzenlemesi, Cumhurbaşkanlığı kararı ile yürürlüğe girdi. Yeni düzenleme, araçların motor hacmi, vergisiz satış fiyatı (matrah), yakıt tipi, emisyon kıymeti ve menzil özellikleri üzere birçok teknik kritere nazaran kademeli ve ayrıntılı bir yapı getirdi.

En düşük ÖTV oranı evvelki günlerde Meclis’te kabul edilen kanun teklifindeki yüzde 80 yerine, yüzde 70 olarak yürürlüğe girdi. Ayrıyeten, yüzde 75, yüzde 90, yüzde 100 ve yüzde 170 üzere yeni oranlar hayata geçirildi. Öte yandan, plug-in hibrit arabalarda en düşük ÖTV oranı yüzde 30’dan yüzde 45’e yükseltildi. 

Elektrikli arabalarda ise en düşük oran yüzde 10’dan yüzde 25’e çıktı. Yeni sistemin dikkat çeken bir öteki kısmı ise bugüne kadar vergi oranlarında 1,6 litre motor hacmi eşik vazifesi görürken, artık bu hesaba 1,4 litre motor hacminin de dâhil edilmesi oldu.

Yeni ÖTV matrah düzenlemesi kimi giriş düzeyi modellerde küçük indirimlere sebep olurken, orta ve üst segmentte önemli fiyat artışlarına yol açması bekleniyor. İndirim görebilecek araçlar ortasında yerli üretim olarak ön plana çıkan Fiat Egea 1.4 Fire, Renault Clio 1.0 ve Hyundai i10/i20 baz versiyonları yer alıyor. Kelam konusu modelleri yeni matrah dilimlerine girmeleriyle ÖTV oranlarının %80’den %70-75’e düşmesi beklenirken bu da fiyatlara indirim olarak yansıyacak. Artırım görecek araçların başında ise ÖTV oranı %10’dan %25’e çıkarılan elektrikli araçlar yer alıyor. Togg T10X’te %10-14 ortası fiyat artışı beklenirken Tesla Model Y için %13 civarında bir fiyat yükselişi ön görülüyor. 

SEKTÖR TEDİRGİN 

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, yeni matrahların hâlâ motor hacmine dayalı bir sistemle belirlendiğini belirterek, “En son Kasım 2022’de yapılan matrah güncellemesinin enflasyon karşısında kısa müddette geçerliliğini kaybetti. Bu da tüketici mağduriyetine yol açtı. Misal bir durumunun yeni düzenlemede de yaşanması olası. Bölümün uzun vadeli bir vergi sistemine geçilmesi gerekiyor” dedi. Kredi erişim zorlukları ve yüksek vergilendirme siyasetlerinin satışları sınırladığını söz eden Bozkurt, devlet gelirlerini azaltmayacak, vergi yükünü daha adil dağıtacak ve çağdaş araç kullanımını teşvik edecek çağdaş bir vergi sistemi önerdiklerini söyledi. Mevcut yüksek vergilendirme yapısının tüketicilerin araç sahibi olmasını zorlaştırdığını ve iç pazarın büyümesini engellediğini kelamlarına ekledi.

FİYAT LİSTELERİ YAYINDAN KALDIRILDI 

ÖTV artışı ile otomotiv markalarında fiyat listesi telaşı başladı. Fiat ve Renault üzere Türkiye’nin en çok satan markalarının yanı sıra Togg, Tesla, BYD, Kia ve Peugeot üzere pazarda faal formda satış yapan birçok marka, resmî internet sitelerindeki fiyat listelerini kaldırdı. Fiyatı değişmeyen modeller ise premium sınıfta yer alan ve %220 ÖTV dilimine giren araçlar olacak. 

İKİNCİ EL PAZARI DA ETKİLENECEK 

Vergi artışı, sadece sıfır araç pazarını değil, ikinci el piyasasını da direkt etkileyecek. Sıfır araçların zamlanmasıyla birlikte ikinci elde fiyatları daha da üst taraflı hareket edecek. Ayrıyeten satışlarda bir müddet duraksama beklenirken, bilhassa ÖTV artışından çabucak evvel araç alanlar ise avantajlı duruma geçmiş olacak. 

CARİ AÇIĞA KATKI SAĞLAYACAK 

Hazine ve Maliye Bakanlığınca ÖTV oranlarına ait yapılan değişikliğin temel prestijiyle cari açığın azaltılmasına katkı sağlamak gayesiyle yapıldığı kaydedildi.