Maden Kanunu’nda yeni dönem! 7 madde kabul edildi

Kabul edilen unsurlara nazaran, Maden Kanunu’ndaki değişiklikle, ruhsat bedelinde yüzde 30 oranında indirim yapılıyor ve rehabilitasyon bedeli, ruhsat bedelinden ayrıştırılarak ruhsat bedeli kadar bir fiyatın rehabilitasyon bedeli olarak ödenmesi zarurî hale getiriliyor.

Tahsil edilecek işletme ruhsatı bedelinde yapılan indirimin genel bütçe gelirlerinde sebep olacağı azalmayı telafi etmek emeliyle ruhsat bedellerinin genel bütçeye gelir kaydedilecek hissesi yüzde 50’den yüzde 70’e çıkarılıyor.

İptal edilen ruhsatlar için ocak ayının sonuna kadar ödenmesi gereken ruhsat ve rehabilitasyon bedelinin ödenmeyen kısmı, ruhsatı iptal eden yönetimlerce Amme Alacaklarının Tahsil Adabı Hakkında Kanun kararlarına nazaran takip ve tahsil edilecek.

Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce iptal edilen ruhsatlara dair ruhsat ve rehabilitasyon bedellerinin takibini ilgili tahsil daireleri yapacak

Rehabilitasyon bedeli, işletme ruhsat bedeli kadar olacak. Tahsil edilen bedeller, vadeli hesapta nemalandırılacak. Rehabilitasyon bedeli ve nema geliri yalnızca rehabilitasyon için kullanılacak, haczedilemeyecek, rehin edilemeyecek ve temlik edilemeyecek. Nemalandırmaya ait öteki konular, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yönetmelikle belirlenecek.

Rehabilitasyon yükümlülüğü kalmayan ruhsat sahiplerine, ödedikleri rehabilitasyon bedelinin kullanılmayan kısmı iade edilecek. Madencilik faaliyeti yürütülen alanların rehabilitasyonunun sağlanması maksadıyla Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce belirlenen yükümlülükler yerine getirilinceye kadar Genel Müdürlük tarafından üretim faaliyeti durdurulabilecek.

Kamu kurum ve kuruluşlarına ilişkin olmayan ham husus üretim müsaadelerine tıpkı kümedeki ruhsatların rehabilitasyon yükümlülüklerine ait kararlar uygulanacak.

Kamu kurum ve kuruluşları uhdesindeki ham unsur üretim müsaadesi alanlarının rehabilitasyonu, bu kamu kurum ve kuruluşlarının yükümlülüğünde olacak. Rehabilitasyon uygulamaları, müsaade sahibi kamu kurum ve kuruluşlarının bütçesinde bu hedefle ayrılan ödenekten karşılanacak.

Rehabilitasyon, ayrılan bu kaynağın Tarım ve Orman Bakanlığına aktarılması suretiyle Tarım ve Orman Bakanlığınca da gerçekleştirilebilecek.

Rehabilitasyon yükümlülüğünü ihlal eden kamu kurum ve kuruluşlarına eksiklikleri gidermesi için bir ay müddet verilecek. Bu müddette de eksiklik giderilmezse faaliyet durdurulacak.

Ruhsat sahiplerinin işletme ruhsat bedeli kadar rehabilitasyon bedeli ödemesi zarurî hale getiriliyor, mevcut düzenlemede etraf ile ahenk bedeli ruhsat bedelinin bir hissesi olarak tahsil edilmesi nedeniyle ruhsat bedelinde yüzde 30 oranında indirim yapılması öngörülüyor.

Tahsil edilecek işletme ruhsatı bedelinde yapılan indirimin devlet hakkı gelirlerinde azalmaya sebebiyet vermemesi için mevcutta en az işletme ruhsat bedeli kadar alınan taban devlet hakkı ölçüsü da ruhsat bedelinin yüzde 50 fazlası kadar artırılıyor.

Ayrıca düzenlemeyle krom madeni, Maden Kanunu’nun “Devlet Hakkı Oranlarının” bulunduğu tabloda yer almasına karşın Londra Metal Borsası’nda süreç görmediği için bu tablodan çıkarılarak genel kararlara tabi hale getirilecek.

Ruhsat müracaatlarının hak sağlaması yahut ihale yoluyla hak sağlanan alanların ihale bedelinin yatırılmasını müteakip 2 ay içinde ön inceleme raporu ile arama devri faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli mali yeterliliği de içeren maden arama projesinin verilmesi, proje için gerekli toplam yatırım meblağının yüzde 5’i kadar yatırım teminatı sunulması ve ruhsat bedelinin yatırılması halinde arama ruhsatı verilecek.

Düzenlemeyle, 4. Küme madenlerin bent olarak başka farklı ruhsatlandırılmasına imkan tanınıyor ve madenlerin atıl kalması önleniyor.

ARAMA FAALİYETLERİNİ DÜZENLEYEN KARAR DEĞİŞİKLİK

Maden Kanunu’nun arama faaliyetlerini düzenleyen kararda yapılan değişikliğe nazaran, arama ruhsatının düzenlenmesinden sonraki birinci bir yıl ön arama devri olacak.

Ön arama periyodunu takip eden genel arama periyodu; 4. Küme madenlerde 2 yıl, öteki küme madenlerde 1 yıl olacak.

Genel arama periyodu yükümlülükleri yerine getirilen arama ruhsatı, 4. Küme madenlerde 4 yıl ayrıntı arama periyoduna hak sağlayacak. 4. Küme madenlerde ayrıntı arama periyodunun, başka madenlerde genel arama devrinin sonuna kadar üç boyutu ve ölçüsüyle rezerv belirlenmiş olarak işletme ruhsat talebinde bulunulmaması halinde ise ruhsat iptal edilecek.

Ön, genel ve ayrıntı arama faaliyet raporlarının ilgili devrinin sonuna kadar Genel Müdürlüğe verilmesi mecburî olacak. Faaliyet raporlarının müddetinde verilmemesi yahut yönetmelikte belirlenen taban faaliyetlerin yapılmaması halinde ilgili devrin sonunda, raporlara ait eksiklikler Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından verilecek, 1 aylık müddette tamamlanmaması halinde ise verilen müddetin sonunda teminat irat kaydedilerek arama ruhsatı iptal edilecek.

Asgari faaliyetler yapılmış olmakla birlikte arama faaliyetlerinin projeye uygun yürütülmediğinin tespiti halinde yıllık gerçekleşmeyen yatırıma karşılık gelen teminat ölçüsü irat kaydedilecek.

Teminatın, yatırımın gerçekleşen kısmına karşılık gelen ölçüsünün talebi halinde ruhsat sahibine iade edilecek. Yatırım programının 2 yıl üst üste yüzde 50’nin altında gerçekleştirilmesi durumunda verilen teminat irat kaydedilecek ve ruhsat iptal edilecek. Arama faaliyetleri sonucunda işletilebilir rezerv bulunmadığının Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Kodu’na nazaran raporlanması ve talep edilmesi halinde arama ruhsat bedelleri ile ihale bedeli ruhsat sahibine iade edilecek.

PARA CEZASI VE RUHSAT YAPTIRIMINDA DEĞİŞİKLİK

Maden Kanunu’nun “işletme ruhsatı ve madenin işletilmesi”ni düzenleyen kararında değişik yapılıyor.

Buna nazaran, rehabilitasyon bedelinin ruhsat bedelinden farklı bir bedel olarak alınmasını öngören ilgili öteki hususlara ahenk sağlanması ve ruhsat müddetinin uzatılması, taleplerinin uygun bulunabilmesi için makul ölçüde (asgari) üretim faaliyeti yapılması kaidesi getirilecek.

İdari para cezasının uygulanmasından başlamak üzere, geriye yanlışsız 3 yıllık devirlerde yaptığı toplam üretim ölçüsü projede beyan edilen yıllık üretim ölçüsünün yüzde 30’undan daha az olması durumunda ruhsat sahiplerine verilen 77 bin 632 Türk lirası idari para cezasını içeren karar ile 5 yıl içerisinde 2 kere idari para cezası uygulanması halinde ruhsat iptal edilmesine ait karar de Kanun metninden çıkarılıyor.

Herhangi bir sebeple karardan düşmüş, terk edilmiş yahut taksir edilmiş bütün alanların ihale ile ruhsatlandırılması metodu yerine, rezerv varlığına ait rastgele bir bilginin bulunmaması üzere durumlarda alanların genel kararlara tabi olarak ruhsatlandırılması, böylece sürecin daha uygun ve daha verimli yürütülmesi maksadıyla değişikliğe gidiliyor.

Maden Kanunu’nun “ihale” başlıklı kararında yapılan değişiklikle, 2. Kümede yer alan birtakım madenler ile 1. Küme, 3. Küme ve 5. Küme maden ruhsatları ihale ile verilecek. Alanla ilgili pozisyon, rezerv ve geçmiş bilgiler doğrultusunda Genel Müdürlük tarafından gerekliliği ortaya konulan hallerde 2. Küme’de yer alan birtakım madenler ile 4. Küme maden ruhsatları da ihale ile verilecek.

ZEYTİNLİK DÜZENLEMESİNDE DEĞİŞİKLİK

AK Parti’nin kabul edilen önergesiyle, zeytinlik alanlarıyla ilgili düzenlemede değişiklik yapıldı. Bu değişiklik kapsamında taşınan yahut taşınması mümkün olmayan zeytin ağacı sayısının iki katı kadar zeytin ağacı dikilmesi mecburî hale getirildi.

Buna nazaran, elektrik üretimine münhasır olarak gerçek yahut hukuksal bireyler tarafından yürütülen madencilik faaliyetleri, uzman bireylerin de sürece katkı sağlaması ile zeytinlik alanlarda kayıp yaşanmadan tabiatla barışık bir biçimde sürdürülmesi için bağlı olunacak tarz ve asıllar düzenleniyor.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte ruhsat sahibi yahut rödovansçı olan gerçek yahut hukuksal şahıslar tarafından ülkenin elektrik gereksinimini karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı yahut fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan bu Kanuna ekli Harita ve Koordinat Listesi sonları içindeki alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin diğer alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda, madencilik faaliyeti yürütülecek kısımdaki zeytin ağaçlarının maden alanlarının bulunduğu ilçe ve vilayet hudutlarına öncelik vermek suretiyle taşınmasına, alanda madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ait süreksiz tesisler inşa edilmesine kamu faydası dikkate alınarak Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığınca müsaade verilebilecek.

Zeytin ağaçlarının taşınmasından kaynaklanan tüm masraf ve taleplerden madencilik faaliyeti yürütmesi tarafında lehine karar verilen kişi sorumlu olacak.

Zeytin ağaçlarının taşınmasının mümkün olmadığı durumlarda ise ilgili alanda madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ait süreksiz tesisler inşa edilmesine kamu faydası dikkate alınarak Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığınca müsaade verilebilmesi için müsaadenin öncesinde ortalarında biyolog ve ziraat mühendisinin de bulunduğu uzman bireylerden alınan görüşler doğrultusunda Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığınca belirlenecek alanda dikim normlarına uygun, faaliyet yürütülecek alan ile muadil büyüklükte müsaade verilecek maden alanlarının bulunduğu ilçe ve vilayet hudutlarına öncelik verilmek suretiyle taşınan ve taşınamayan zeytin ağacı sayısının en az 2 katı zeytin ağacıyla oluşan zeytin alanı tesis edilmesi zarurî olacak.

Bu düzenleme kapsamında zeytinlik olarak kayıtlı alanlar yahut fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan alanlarda madencilik faaliyeti yürütülen her yıl için, bu alanların rehabilitasyon çalışmalarını temin etmek üzere ruhsat sahibinden işletme ruhsat bedeli kadar ayrıyeten tahsilat yapılacak. Bu alanlar madencilik faaliyetlerinin öncesinde alanda bulunan zeytin ağacı sayısı ile tıpkı sayıda zeytin ağacı dikilerek rehabilite edilecek.

Zeytin ağaçlarının taşınması ile zeytin alanı tesis edilmesine ait metot ve temeller Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığınca belirlenecek.

Yeni tesis edilecek zeytin bahçeleri ile taşınacak zeytin ağaçları için Hazine taşınmazlarına gereksinim duyulması halinde, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca uygun görülenler yahut maden alanlarının bulunduğu vilayet sonlarında kamu iktisadi teşebbüslerine ilişkin taşınmazlardan ilgili kamu iktisadi teşebbüsünce uygun görülenler, zeytinliği kamulaştırılan taşınmaz maliklerinden talep edenlere Harçlar Kanunu’nun ilgili hususunda yer alan harca temel pahanın yüzde 1’i üzerinden 20 yıl mühletle direkt kiralanabilecek. Kira mühleti sonunda bakım yükümlülüklerini yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira mühleti 10’ar yıl müddetle uzatılabilecek.