Şiirle Kurulan Kolektif Bir Hafıza: Unsilenced: Poems for Palestine

“Filistin biziz; şuurumuz, dirliğimiz, birliğimiz, erkilimizdir” kelamıyla başlayan bir edebi ve vicdani yürüyüş, artık Türkiye’de bir buluşmaya dönüşüyor. Editörlüğünü Kanadalı akademisyen-yazar John P. Portelli’nin üstlendiği, Türkiye ayağını ise şair-yazar Kadir Tepe’nin yürüttüğü Unsilenced: Poems for Palestine koleksiyonu etrafında kurgulanan aktiflik, 21 Haziran Cumartesi günü saat 17.00’de Rami Kütüphanesi’nde gerçekleştirilecek.

Fabrik Kitap ve Ruhsatsız Mecmua iş birliğiyle hayata geçirilen bu özel programda, sırf bir kitap tanıtılmayacak; tıpkı vakitte şiirin tanıklığında Filistin sıkıntısı, global suskunluk, ikiyüzlü diplomatik telaffuzlar ve vicdani yükümlülükler de masaya yatırılacak.

Programın konukları ortasında koleksiyonun editörü John P. Portelli ile araştırmacı-yazar Paul Salvatori yer alıyor. Moderatörlüğünü Kadir Zirve ve editör-şair Zülal Sema’nın üstlendiği aktiflikte, kitapta şiirleriyle yer alan Hasan Bozdaş, Eray Sarıçam, Rıdvan Ardıç, Zeynep Karaca ve M. Hüseyin Özer de konuşmacı olarak kanılarını paylaşacak.

Yayımlandığı birinci günden bu yana dikkatleri üzerine çeken Unsilenced: Poems for Palestine, sadece bir edebiyat koleksiyonu olmanın çok ötesinde. Farklı ülkelerden, farklı lisanlardan ve inançlardan onlarca şairin bir ortaya geldiği bu kitap; Filistin’de yaşanan zulmü, günlük ömrü, yitip giden çocuklukları, kesintiye uğramış duaları, bombalanan kentleri ve parçalanmış hafızaları şiir yoluyla kayıt altına alıyor. Kanada’dan Mısır’a, Japonya’dan İtalya’ya, Ermenistan’dan Tunus’a uzanan coğrafyalar üzerinden kurulan bu ortak vicdan lisanı, koleksiyonun temel taşı niteliğinde.

Kitabın şiirsel dokusu, sırf ferdi hislere değil; kolektif hafızaya da sesleniyor. Her dize bir kayıt, her şiir bir doküman, her söz bir tanıklık. Kadir Tepe’nin tabiriyle, bu proje yalnızca editoryal bir süreç değil; birebir vakitte kolektif bellekte iz sürme eforu. Zirve, Türkçedeki Filistin izlerini takip ederken, bastırılmış imgelerin, susturulmuş dizelerin, yarım kalmış ağıtların peşinden gitmiş.

Etkinliğin temel sorularından biri şu olacak: Şiir, acıya tanıklık edebilir mi? Daha da kıymetlisi, suskunluğa karşı bir ses olabilir mi? Bu çerçevede, şiirin etik bir müdahale biçimi olarak rolü; edebiyatın politik değil lakin vicdani alanındaki sorumluluğu; şairin sırf yazan değil, tanıklık eden bir özne olarak konumlanışı ayrıntılı biçimde tartışılacak.

Koleksiyonda yer alan şiirlerin tamamı İngilizce olarak yayımlandı. Lakin şairler, lisanın sonları aştığı yerde şiirin ortak vicdanı kurduğunu savunuyor. Filistin, burada bir coğrafyadan öte; bir annenin uykusunda gördüğü çocuğun yüzü, bir mısraın ucunda kalmış sessizlik, bir çocuğun üstü başı toz içinde oynadığı yarım sokak.

Kitabın tüm geliri Filistin’e bağışlanacak. Bu da koleksiyona sadece bir estetik kıymet değil; tıpkı vakitte direkt bir dayanışma niteliği kazandırıyor. “Filistin evvel vicdanda okunur, sonra bir şiir olur” anlayışı, koleksiyonun temel düsturu hâline geliyor.

Portelli’nin sözüyle Unsilenced, şiirin bir süs değil; gerçeğin üstüne kazılmış bir çukur, bastırılmış olanın sesi, susmakla hata paydaşlığı ortasındaki o dar çizgide bir tercih.

Etkinlik, edebiyatseverleri, vicdanı sessizlikle bölünmüş bir dünyada, şiirle tekrar düşünmeye ve konuşmaya çağırıyor. Herkese açık olan bu buluşma, birebir vakitte Filistin için yazanların değil, Filistin’i vicdanında taşıyan herkesin ortak buluşma alanı olacak.

“Bu artık yalnızca bir kitap değil. Bu artık Gazze’nin sesi.”