Anadolu’da bulundu: Tarihte başka bir örneği yok! Bu tarifle ekmek yapılacak
Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde 1996’dan bu yana sürdürülen Küllüoba Höyüğü hafriyatında gün yüzüne çıkarılan 5 bin yıllık “Küllüoba ekmeği” tanıtıldı.
“AMACIMIZ KÜLTÜREL BEDELLERİN TOPLUMDA PAYLAŞILMASI”
ETİ Arkeoloji Müzesi’nde düzenlenen “Uluslararası Müzeler Günü” açılış programında konuşan Vali Hüseyin Aksoy, Eskişehir’in geçmişte birçok uygarlığa konut sahipliği yaptığını ve bu uygarlıkların bugüne kadar taşınan izlerini toplumla paylaşmak üzere hafriyat çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
Kentteki 5 arkeolojik alanda hafriyat çalışmalarının sürdüğünü bildiren Aksoy, şöyle konuştu: “Kazı liderlerimizle fırsat buldukça bir ortaya gelip, onların çalışmaları hakkında bilgi almak ve yapılacak çalışmalara sunabileceğimiz katkılar varsa onları pahalandırmak üzere toplantılar gerçekleştiriyoruz. İki hafriyat liderimizin gereksinimi olan hafriyat meskeni meselesinde, eski okullarımızı onarmak suretiyle hafriyat başkanlıklarımıza tahsis ederek, onların daha rahat bir çalışma imkanına kavuşması konusunda değerli uzaklıklar aldık. Gayemiz, kültürel kıymetlerin toplumda paylaşılması ve kültür turizminden ekonomik manada çıkar sağlayacak bir noktaya taşınmamız.”
YENİDEN ÜRETİLDİ
Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce ise Küllüoba hafriyatında pişirilmiş ve işlenmiş halde formunu koruyan birinci ekmek örneğinin bulunması nedeniyle heyecanlandıklarını kaydetti. Hafriyat çalışmasında bulunan 5 bin yıllık ekmeği, laboratuvar sonuçlarında belirlenen eserlerin benzerini kullanarak ürettiklerini lisana getiren Ünlüce, bunu yarından itibaren kentteki üretici marketlerde satışa sunacaklarını belirtti.
“BAŞKA BİR ÖRNEĞİ YOK”
Küllüoba Kazı Başkanı ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Türkteki de çalışmalar sırasında, höyükte gömülü bir konutun art odasını kazdıklarını söyledi. Konutun eşik kısmında hafriyatlarda nadiren bulunmuş bir ekmekle karşılaştıklarını vurgulayan Türkteki, şöyle devam etti: “Bu ekmek üzerinde çalışmalarımıza devam ettik. Gömülü haldeki konutun eşik kısmına çok yakın bir yere konulmuş. 2,5 santimetre kalınlığında, 12,5 santimetre genişliği mevcut. Tüp halde bulunmuş. Formunu bildiğimiz, mayalanmış, pişirilmiş bu birinci örnek. Bunun öbür bir örneği yok. Bu ekmek fırınlandıktan, pişirildikten sonra buraya bilhassa konulmuş. Ekmeğin bilhassa art kısmındaki beyaz kalıntılara biz ‘fitolit’ diyoruz. Fitolitler, bitki kalıntıları. Aslında yaprak kalıntıları. Ekmek mayalanırken mayalanma sürecinde vakit zaman yaprak üzerine bırakılıyor. Bunlara ilişkin izler yer alıyor. Bunu da çalışacağız. Ekmeğin öteki tahlillerini de yaptık.”
HIZLI PİŞİYOR, BİR TARAFTAN DA MAYALANIYOR
Türkteki, ekmekte çok iri taneli buğday kalıntıları gördüklerine dikkati çekti. Bu ekmeğin süratli piştiğini, yandığını ve bir taraftan da mayalandığını gösteren mikroskop incelemelerinin olduğunu anlatan Türkteki, “Buradan buğdayın çeşidini saptadık. ‘Gernik buğdayı’ dediğimiz, hala var olan lakin üretimi epeyce az bir cins buğdayla karşılaştık. Gernik buğdayı, ekmeğin neredeyse yüzde 90’ını içeriyor. Lakin iri modüller halinde. Doğal ki öğütme süreci güç bir süreç bu periyot için. Bir bazalt taş üzerinde öğütülüyor. Bu nedenle epey iri modüller halinde karşımıza çıkıyor.” dedi.
“BİR MODÜL KOPARTILDIKTAN SONRA YAKILMIŞ”
Prof. Dr. Türkteki, ekmekte “gernik buğdayı” dışında mercimeğin de bulunduğunu bildirdi. Ekmeğin 150 derece ve üzerinde piştiğini belirlediklerini lisana getiren Türkteki, “Ekmeğin yandığını da söylememiz gerekiyor. Ekmek yakılmasaydı, tahminen bize ulaşmayacaktı. Evvel pişirilmiş, daha sonra oradan bir modül kopartılmış ki biz ekmeği olduğu yerinde bulduk. Bir kesim kopartıldıktan sonra da yakılmış. Meskenin eşik kısmına gömülmüş üzere görünüyor.” diye konuştu.
