Hollywood kan kaybediyor… Kültür hegemonyasının sonu mu?
ABD’nin her alanda yaşadığı krizler ve küçülme gerçeğinin Trump’ı çılgın ataklara ve geri adımlara zorlarken, ülkede silah sanayisinden sonra en çok kollanan bölüm pozisyonundaki sinema alanında da sıkıntılar bitmediğinin altını çizen Aydınlık Gazetesi yazarı Tunca Arslan ” ABD’nin yumuşak gücü niteliğindeki Hollywood’un dikkat cazibeli bir kan kaybı yaşadığı gözlenirken, tahminen şimdi panik butonuna basılmış değil lakin alarm zillerinin çaldığı bir gerçek. Alınması düşünülen tedbirlerin ise stratejik olmaktan uzak kaldığı-kalacağı rahatlıkla söylenebilir.” sözlerine yer verdi.
Tunca Aslan yazısının devamında şu tabirlere yer verdi:
Hollywood deniz çok rekabet ve üretimdeki daralmayla boğuşurken, geçen pazartesi günü açıklanan bilgilere nazaran 2025’in birinci üç ayında Los Angeles stüdyolarındaki çekimler geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 22 düşmüş durumda. Çeşitlere nazaran baktığımızda, televizyon üretimlerinde yüzde 30,5, uzun metrajlı sinema üretimlerinde ise yüzde 29’luk bir daralma kelam konusu. Bir stüdyo yetkilisine nazaran bu düşüş, global üretim kesintisinin ve Hollywood’un rakip bölgelere yönelik iş kaybının bariz bir sonucu. Şimdilik önerilen birinci tahlil ise daha rekabetçi hale gelebilmek için vergi teşviklerinin artırılması. Yani Hollywood’un rekabet gücünün zayıfladığı, şahsen Hollywood tarafından lisana getiriliyor. Global pandemi, müellif ve oyuncuların grevi, yayıncılık hizmetlerindeki maliyet artışı üzere etkenlerin Hollywood’da yarattığı sarsıntı hala sürüyor ve bitecek üzere de değil. Şaşaalı Oscar ödül merasimlerinden çıkan sonuçların artık hiçbir heyecan yaratmaması ve ödül alan sinemaların giderek zayıflaması, geçmişte olduğu üzere tüm dünyada ilgi gören “büyük anlatıların” ortaya çıkmaması ve orta yaş kümesinin sinema salonlarından çekilmesi de sonuçlar ortasında sayılabilir.
HİNDİSTAN, ÇİN, GÜNEY KORE
Hollywood küçülürken madalyonun başka yüzünde ise büyüyen bir dünya sineması var. Örneğin Hindistan sineması (Bollywood) hala dünyanın en büyük sinema üreticisi. Yılda 1500’den fazla sinema yapılıyor ve dünyaya açılım sürüyor. Türkiye televizyonlarındaki Hint üretimi dizilerin sayısının artması da bunun göstergelerinden biri. Bollywood, Hollywood üzere küçülmüyor, tam bilakis büyümeye devam ediyor.
Çin’de uzun yıllardır yerli üretimler gişede Hollywood üretimlerini geride bırakıyor. Çinli sinemaseverler öncelikle yurtseverlik iletileri veren Çin üretimlerini tercih ediyor ve iç pazar sürekli canlı tutuluyor. Üretim şirketlerine sağlanan devlet dayanağı, bilet fiyatlarının ucuz olması, Hollywood sinemalarına kota uygulanması ve yılda yalnızca belli sayıda yabancı sinemaya müsaade verilmesi üzere etkenler Çin sinema bölümünün dünyada ikinci sırada olmasını sağlıyor. Çin sinemasının Cannes, Venedik, Berlin üzere saygın Batılı sinema şenliklerinin gözdesi olmayı sürdürdüğünü de belirteyim.
Son beş-altı yılda karşımıza çıkan gerçeklerden biri, dünyanın artık daha fazla Güney Kore sineması ve televizyon dizisi seyrettiği. Sinema dalını kültürel ihracat gücü olarak gören bu ülke, Oscar kazanan “Parazit” ve global çapta tesir yaratan “Busan Treni” üzere sinemalarla dünya çapında daha geniş kitlelere seslenmeye başladı. Birden fazla Batılı şirketler tarafından taklit edilen kaliteli senaryolar, kültürel özgünlük, başarılı pazarlama stratejisi ve devlet siyaseti sayesinde Güney Kore, dünya genelinde yükselen yeni bir yıldız niteliğinde.
NİJERYA SİNEMASININ ATAĞI
Dördüncü olarak sırada şaşırtan bir ülkeden, Nijerya’dan kelam etmek gerek. “Nollywood” olarak da isimlendirilen Nijerya sineması dünya çapında sinema üretimini artırıyor ve dikkat alımlı bir büyüme gerçekleştiriyor. Ucuz imal şartları, ilgi cazip lokal kıssalar, Netflix, Amazon Prime üzere platformların Afrika içeriklerine daha fazla yatırım yapmaya başlaması, fakir ülke Nijerya sinema atağının en önemli nedenlerinden.
Ortadoğu, Orta Asya ve Balkanlarda ilgi gören televizyon dizileri ve yabancı örnekleri geride bırakan güldürü sinemalarıyla iç pazarda güçlü Türkiye ve Meksika, Brezilya, Endonezya, Vietnam üzere ülkeler de küçülen Hollywood’un büyüyen rakipleri olarak sıralanıyor.
