Yıkım topu fırlatıldı! Avrupa çöküyor…Trump küresel dengeleri değiştirdi

ABD Başkanı Donald Trump’ın “Kanada’yı 51. eyalet” diye tanımlaması, “Grönland’ı zorla satın almak istemesi” ve Filistinlileri yok sayarak Gazze’ye el koymak istemesine Batı’dan reaksiyonlar sürerken, Ukrayna savaşını sona erdirmek için Rusya lideri Vladimir Putin ile masaya oturması Avrupa’yı alarma geçirdi. Ukrayna’yı davet etmeden yapılan barış görüşmelerinin ardından Trump’ın Ukrayna lideri Volodimir Zelenski’ye yönelik sert açıklamaları Avrupa’da paniğe yol açtı. Peş peşe gelen sert açıklamalar, Batı medyasında yer alan tahlillerde Avrupa’nın yaşadığı büyük şoku ön plana çıkarıyor.

TRUMP ASKER ÇEKEBİLİR

Gerilimin artması üzerine Avrupa’da, Trump’ın kıta genelindeki ülkelerden ABD birliklerini çekme istikametinde bir adım atabileceğine dair kaygılar artıyor. Bu endişeyi doğrulayacak açıklama Avrupa Parlamentosu Üyesi Mika Aaltola’dan geldi. Aaltola “ABD, Ukrayna’nın teslim olması için koşullar üzerinde mutabakatımız için bize üç hafta müddet verdi. Şayet anlaşmazsak ABD, Avrupa’dan çekilecek” diye paylaşım yaptı. ABD Savunma Bakanlığı istatistiklerine göre, Avrupa genelinde yaklaşık 100.000 ABD askeri konuşlandırılmış durumda ve bu birliklerin büyük kısmı (35.000 asker) Almanya’da bulunuyor. Bu, Rusya’ya karşı büyük bir caydırıcı olarak bedellendiriliyor. Uzmanlar Washington bu birlikleri apansız çekmesi durumunda Avrupa’nı kendini savunmakta zorlanacağını söylüyor.

 

DÖNÜM NOKTASI

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, Rusya-Ukrayna Savaşına ait, Avrupa’nın bir dönüm noktasında olduğunu belirterek “Hepimizin bir karar vermesi ve tarafını seçmesi gerek. Ya demokratik pahaların ve Avrupa’nın inşa edildiği kıymetlerin yanında olacağız ya da saldırganın. Açık bir halde Ukrayna’nın yanında olmalıyız” dedi.

“YIKIM TOPU FIRLATILDI”

New York Times, Trump’ın ataklarının NATO’yu içerden baltalayabileceğini sav edilirken Foreign Policy’e nazaran, Avrupa ve NATO, Trump idaresinin Atlantik ötesi münasebetlere bir yıkım topu fırlatması ile artık varoluşsal bir krizle karşı karşıya. ABD’li yayın kuruluşu CNN ‘‘Avrupa, Trump’ın Ukrayna’ya az ilgi göstereceğini bekliyordu, lakin bu kadar ani, kesin ve sert bir kopuşa hazırlıklı değildi” yorumunda bulundu.

EN DEHŞETLİ KABUS

İngiliz The Economist dergisi, bu hafta iki kapakla çıktı. Evvelki gün yayınlanan ve ABD Başkanı Donald Trump’ın kral olarak gösterildiği birinci kapakta “Müstakbel Kral” başlığı kullanıldı.

İkinci kapak ise dün yayınlandı. “Avrupa’nın En Vahim Kâbusu” başlığı kullanılan kapakta Trump, Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile masa başında oturuyor. Masadaki başka sandalyeler boş gösterilerek, Avrupa kıta önderlerinin Beyaz Saray ile Kremlin ortasındaki barış görüşmelerinden dışlandığı vurgulanıyor.

The Economist “Putin ve Trump’ın sebep olduğu kâbus, Avrupa’yı nihayetinde kendini örgütleme biçimini değiştirmeye zorlayabilir. NATO dünyanın en başarılı ittifakı oldu: Ortadan kaybolmasını hayal etmek sıkıntı. Lakin eski şeyler geçti; her şey yeni oldu. Avrupa, çok geç olmadan bununla yüzleşmeli” yorumunda bulundu.

MACRON’DAN TRUMP’A TEPKİ

Avrupa ile ABD ortasında yaşanan tansiyon her geçen gün artarken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron toplumsal medyada yaptığı canlı yayında, ABD Başkanı Donald Trump’a tepki gösterdi. Macron “Herkesi kaygılı görüyorsunuz zira kendi kendimize ‘Belki de (Trump) kâfi olmayan bir şeyleri müzakere edebilir. Tahminen de çok fazla şeyi masada bırakabilir. Ukrayna’yı feda edebilir.’ diyoruz. Ayrıyeten Ukrayna’da barış koşulları Avrupa güvenliği için kıymetli. Rusya’nın bir öbür Avrupa ülkesine daha saldırmaması konusunda caydırıcı güvenlik önlemleri alınması gerekiyor. Şu an içinde bulunduğumuz durumda hiç kimsenin Ukrayna’nın, ‘AB’ye yahut NATO’ya girme hakkı yok’ diyemez” ifadelerini kullandı.

Pazartesi günü Trump ile Beyaz Saray’da görüşeceğini söyleyen Macron “Trump’a şunu söyleyeceğim: Putin’e karşı zayıf olamazsın. Bu sen değilsin, bu senin kumaşın değil, bu senin çıkarına değil” ifadelerini kullandı. Macron’dan üç gün sonra ise İngiltere Başbakanı Keir Starmer da Beyaz Saray’da Trump ile bir ortaya gelecek.