‘İngiltere batıyor mu?’ Yarım asırlık IMF korkusu yeniden gündemde
İngiltere yaklaşık yarım asır evvel, tarihinin en büyük kurtarma paketini almak zorunda kalmıştı. Sterlin krizi ve tahvil piyasasındaki tıkanma, dönemin Maliye Bakanı Denis Healey’i Washington’a IMF’den yardım istemeye götürmüştü. 3,9 milyar dolarlık kredi karşılığında ülke rekor seviyede vergi artışları ve harcama kesintilerini kabul etmişti.
PİYASALAR ENDİŞELİ
Bugün de misal bir tablo yaşanır mı sorusu İngiliz medyasının gündemde. The Telegraph’a mevzuyu gündeme taşırken; Maliye Bakanı Rachel Reeves bu ihtimali “ciddiye alınacak ekonomistlerin tartışmadığı bir senaryo” diyerek reddetse de piyasalarda kaygı her geçen gün süratle büyüyor.
BÜYÜK BORÇ YÜKÜ ÜLKEYİ ZORLUYOR
İngiltere’nin 30 yıllık borçlanma maliyetleri 1998’den bu yana en yüksek düzeye çıkmış durumda. IMF kurallarına nazaran ülke, 30 milyar dolarlık kotasının en fazla üç katı kadar borçlanabiliyor. Bu da yaklaşık 67 milyar sterline denk geliyor. Halbuki yalnızca bu yıl hükümetin 120 milyar sterline yakın borçlanması bekleniyor.
> Öbür bir sözle IMF’den alınabilecek azami meblağ, ülkenin emeklilik maaşlarını altı ay ödemeye ya da NHS’i (Ulusal Sıhhat Hizmeti) dört ay ayakta tutmaya lakin yetiyor.
BÜYÜK ÜLKELERİ KURTARMAK İMKANSIZ OLABİLİR
IMF bugüne kadar en büyük takviye paketlerini Arjantin (40 milyar dolar), Ukrayna (10 milyar dolar), Mısır ve Pakistan’a verdi. Lakin İngiltere üzere gelişmiş ve büyük ekonomilere takviye vermek, fon için önemli risk manasına geliyor.
Uzmanlar, Yunanistan örneğini hatırlatıyor: 2010’larda 289 milyar euroluk üç farklı paket sağlanmış, karşılığında ağır kemer sıkma tedbirleri dayatılmıştı.
> Analistler, “İngiltere’nin iktisadı Yunanistan’ın 15 katı büyüklükte. IMF’nin emsal bir maceraya girmesi pek muhtemel değil” diyor.
IMF’NİN “KÖTÜ POLİS” ROLÜ
Yine de fonun “görünmeyen rolü” devreye girebilir. IMF, borç vermese bile hükümetlere “danışmanlık” ismi altında baskı yapabiliyor.
ZOR KARARLAR KAPIDA
İngiltere iktisadı düşük büyüme, yüksek enflasyon ve kalıcı yüksek borçlanma maliyetleriyle boğuşuyor. Piyasalarsa Reeves’in “harcamaları kısmadan, yalnızca vergileri artırarak” devam etmesini zayıflık olarak görüyor.
Deutsche Bank bu hafta yaptığı değerlendirmede, “Gemiyi kurtarmanın tek yolu inandırıcı bir mali disiplin programı” açıklamasında bulundu.
Bir City yöneticisi ise tabloyu şöyle özetliyor: “Bu ormanda ayıdan kaçan kampçılar üzereyiz. En süratli koşan olmanıza gerek yok; kâfi ki en yavaş siz olmayın.”
