5 bin yıllık ekmek satışa sunuluyor
Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde 1996’dan bu yana sürdürülen Küllüoba Höyüğü hafriyatında gün yüzüne çıkarılan 5 bin yıllık “Küllüoba ekmeği” tanıtıldı.
ETİ Arkeoloji Müzesi’nde düzenlenen “Uluslararası Müzeler Günü” açılış programında konuşan Vali Hüseyin Aksoy, Eskişehir’in geçmişte birçok uygarlığa mesken sahipliği yaptığını ve bu uygarlıkların bugüne kadar taşınan izlerini toplumla paylaşmak üzere hafriyat çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
Kentteki 5 arkeolojik alanda hafriyat çalışmalarının sürdüğünü bildiren Aksoy, şöyle konuştu:
“Kazı liderlerimizle fırsat buldukça bir ortaya gelip, onların çalışmaları hakkında bilgi almak ve yapılacak çalışmalara sunabileceğimiz katkılar varsa onları kıymetlendirmek üzere toplantılar gerçekleştiriyoruz. İki hafriyat liderimizin muhtaçlığı olan hafriyat meskeni sıkıntısında, eski okullarımızı onarmak suretiyle hafriyat başkanlıklarımıza tahsis ederek, onların daha rahat bir çalışma imkanına kavuşması konusunda kıymetli uzaklıklar aldık. Maksadımız, kültürel bedellerin toplumda paylaşılması ve kültür turizminden ekonomik manada kar sağlayacak bir noktaya taşınmamız.”
Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce ise Küllüoba hafriyatında pişirilmiş ve işlenmiş halde formunu koruyan birinci ekmek örneğinin bulunması nedeniyle heyecanlandıklarını kaydetti.
Kazı çalışmasında bulunan 5 bin yıllık ekmeği, laboratuvar sonuçlarında belirlenen eserlerin benzerini kullanarak ürettiklerini lisana getiren Ünlüce, bunu yarından itibaren kentteki üretici marketlerde satışa sunacaklarını belirtti.
“EKMEĞİN TAHLİLLERİNİ YAPTIK”
Küllüoba Kazı Başkanı ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Türkteki de çalışmalar sırasında, höyükte gömülü bir konutun art odasını kazdıklarını söyledi.
Evin eşik kısmında hafriyatlarda nadiren bulunmuş bir ekmekle karşılaştıklarını vurgulayan Türkteki, şöyle devam etti:
“Bu ekmek üzerinde çalışmalarımıza devam ettik. Gömülü haldeki meskenin eşik kısmına çok yakın bir yere konulmuş. 2,5 santimetre kalınlığında, 12,5 santimetre genişliği mevcut. Tüp halde bulunmuş. Formunu bildiğimiz, mayalanmış, pişirilmiş bu birinci örnek. Bunun diğer bir örneği yok. Bu ekmek fırınlandıktan, pişirildikten sonra buraya bilhassa konulmuş. Ekmeğin bilhassa art kısmındaki beyaz kalıntılara biz ‘fitolit’ diyoruz. Fitolitler, bitki kalıntıları. Aslında yaprak kalıntıları. Ekmek mayalanırken mayalanma sürecinde vakit zaman yaprak üzerine bırakılıyor. Bunlara ilişkin izler yer alıyor. Bunu da çalışacağız. Ekmeğin öbür tahlillerini de yaptık.”
Türkteki, ekmekte çok iri taneli buğday kalıntıları gördüklerine dikkati çekti.
Bu ekmeğin süratli piştiğini, yandığını ve bir taraftan da mayalandığını gösteren mikroskop incelemelerinin olduğunu anlatan Türkteki, “Buradan buğdayın çeşidini saptadık. ‘Gernik buğdayı’ dediğimiz, hala var olan lakin üretimi hayli az bir çeşit buğdayla karşılaştık. Gernik buğdayı, ekmeğin neredeyse yüzde 90’ını içeriyor. Lakin iri kesimler halinde. Olağan ki öğütme süreci sıkıntı bir süreç bu devir için. Bir bazalt taş üzerinde öğütülüyor. Bu nedenle epey iri modüller halinde karşımıza çıkıyor.” dedi.
Prof. Dr. Türkteki, ekmekte “gernik buğdayı” dışında mercimeğin de bulunduğunu bildirdi.
Ekmeğin 150 derece ve üzerinde piştiğini belirlediklerini lisana getiren Türkteki, “Ekmeğin yandığını da söylememiz gerekiyor. Ekmek yakılmasaydı, tahminen bize ulaşmayacaktı. Evvel pişirilmiş, daha sonra oradan bir modül kopartılmış ki biz ekmeği olduğu yerinde bulduk. Bir modül kopartıldıktan sonra da yakılmış. Konutun eşik kısmına gömülmüş üzere görünüyor.” diye konuştu.
Etkinlikte, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Polat da “Yazılıkaya-Midas Kale Hafriyatı Agdistis Kutsal Alanı Organizasyonu” bahisli sunum yaptı.
ETİ Arkeoloji Müzesi Müdürü Emriye Yurt’un da konuşma yaptığı programa, CHP Eskişehir Milletvekili İbrahim Arslan, Cumhuriyet Başsavcısı Üzeyir Karakülah, Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Bülent Avnamak ve Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt ile öbür ilgililer katıldı.
