35 ülkeden geldiler… Etnospor kültürel mirası yaşatıyor

Yaklaşık 35 ülkeden iştirak sağlanan “7. Etnospor Kültür Festivali”inde, klâsik sanatlar, sporlar ve oyunlar, gastronomi ile sahne sanatları üzere birçok başlıkta etkinlikler düzenleniyor.

GELENEKSEL EL SANATLARI VE ÇEVRECİ ÜRETİM

Geleneksel ezgilerin yankılandığı, rengarenk kıyafetlerin göz kamaştırdığı şenlikteki stantlarda, klasik el sanatlarının yanı sıra çevreci ve özgün üretim süreçlerine de yer veriliyor. Takı tasarımı ve dönüşüm atölyesine yönelik stantlar ziyaretçilerin ilgisini çekerken şenlik kültürel ve sanatsal buluşma alanı sunuyor.

Uluslararası Siirt Tanıtım Tarih Derneği standında koleksiyonundan yapıtları ziyaretçilerle buluşturan dizayncı, akademisyen Aycan Öktem, çalışmalarına dair AA muhabirine yaptığı açıklamada, her bir desenin kendisine ilişkin olduğunu, hiçbir yerde bir kopyası bulunmadığını söyledi.

Çocukluğu ile gençliğinin Siirt’te geçtiğini belirten Öktem, “Siirt’e her gittiğimde, Siirt’in hoş halinin bozulduğunu, dönüştüğünü gördükçe üzülerek kahroluyordum. Bunda benim ve hepimizin hissesi olduğu fikriyle ‘Ben ne yapabilirim?’ diye düşünerek Siirt’le ilgili yeni bir koleksiyon hazırlamaya karar vermiştim.” diye konuştu.

KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ SANATLAR TANITILIYOR

Öktem, küçük başlangıçlarla yola çıktığını belirterek, şunları kaydetti:

• “Bütün tasarımı iki kişi çalıştık. Grafik tasarımı da gelinim Anastasiya Öktem’le yapıyoruz. Markamızı bu formda yürütüyoruz.
• Siirt’in bütün kilim desenleri, İbrahim Hakkı Hazretleri’nin güneş hadisesi, cennet ve cehennem (motifli) bir türbenin kapı tokmaklarından desenlerin oluşturduğu çalışmalar yapıldı.
• Buna emsal 56 kıyafet toplamda herhalde 200-250 modül bir şey yapıyor. İnanılmaz hoş bir gösteri olacak.
• Gerçekten bunun Siirt’te yapılmasını yürekten istiyorum. Zira Siirt’te yapılması büyük ses getirecek. Fakat onu yapamazsak burada İstanbul’da hoş bir konseptle bir sarayda yapmayı hedefliyorum.”

Eruh Belediye Lider Yardımcısı Nazmiye Teymurtaş ise şenlik için Siirt’in Eruh ilçesinden geldiğini belirterek, “Eruh ve Siirt’in kültürel sanatı çok hoş nitekim. Bir şal şepiğimiz var. El dokunması, elle yapılır. Yünden yapılan şal şepik kumaşımız var. Zivzik narı var. Zivzik narından pestil ve sucuk yapılıyor. Siirt fıstığından da üretim yapıyoruz. Bıttım sabunlarımız var. Coğrafik işareti aldı. Büsbütün doğal külden yapılıyor. Egzamaya, cilde çok uygun gelen bir sabun.” diye konuştu.

Pendik Belediyesinde sedef kakma hocası, sedefkar Şevket Hakan Üç, 20 yıldır sedef kakma sanatıyla ilgili olduğunu söyleyerek, “Aynı vakitte Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı sanatçısıyım. Burada da bu etkinlikler sayesinde kaybolmaya yüz tutmuş, mirasımız olan sedef kakma sanatının nasıl yapıldığını, hangi eserler kullanıldığını, kesim tekniklerini ve öteki bilgileri veriyoruz. Gençlerin, öğrencilerin buraya gelmesi vesilesiyle de kaybolmaya yüz tutmuş sanatımızı tanıtıp, talebeler kazanıp, yeni talebeler yetiştirmeye çalışıyoruz.” tabirlerini kullandı.

ŞİLE BEZİ TEZGAHLARI FESTİVALDE

Ayşe Taşpınar da Şile Halk Eğitim Merkezi’nde 16 yıldır Şile bezi dokuma usta öğreticiliği yaptığını aktardı.

Dokuma tezgahındaki çalışmaları gösteren Taşpınar, Şile bezinin dokunup tezgahlara getirilme sürecine ait şunları söyledi:

• “Şile bezi yüzde yüz pamuk. Yazın terletmez, kışın üşütmez. Doğal ve her yerde kullanabiliyorsunuz. Kıyafette, konut dokumasında, örtüde, iç ve dış giyside, her yerde kullanılıyor.
• Özellikle Etnospor’a tezgahı getirdiğimiz için çocuklar da çok ilgili. Tezgahımız 165 yıllık.
• Biz haşıllanmış, tezgaha gelmiş ipimizin yalnızca dokumasını yapıyoruz. Alışılmış bunun öncesinde bize ipler sıkıntı halinde geliyor. Biz onlara un çorbası, haşıl dediğimiz süreci yapıyoruz.
• İpliklerimizi haşılladıktan sonra kurutup bobin haline getiriyoruz. Bobinden sonra da çözgü haline getiriyoruz. Çözgüden sonra tezgaha ipleri tek tek bu biçimde geçiriyoruz. Daha sonra da dokumaya geçiyoruz. Dokumak en kolay iş.”

Taşpınar, ipliklerin yazın stok yapıldığını vurgulayarak, kelamlarını şöyle sürdürdü:

• “Haşıl süreci için havanın hoş, güneşli olması, iplerin kuruması lazım. Haşıllama sürecinin akabinde stok yapıp bobin haline getiriyoruz.
• Tezgahımızda iplikler bittikçe hazırdaki iplerimizi kullanıyoruz.
• Denizde yıkıyor, kumda kurutuyoruz yazın. Kumaşlar kızgın kumda kuruyor. Denizin ince tanecikleri kumaşın ortalarına giriyor. Ortalarına girdiği için de açıklık kalıyor ve bedenin elektrik akımını sağlıyor.”

Dünya Etnospor Birliği tarafından bu yıl yedincisi Atatürk Havalimanı’nda gerçekleştirilen tertipte ziyaretçiler, tüm etkinliklere fiyatsız olarak katılabiliyor.